Brydż sportowy

logiczna gra karciana
Sala gry zawodów brydża sportowego. Olimpiada Sportów Umysłowych. Pekin 2008. Na stolikach widoczne zasłony i kasety licytacyjne.

Brydż sportowy, inaczej brydż porównawczy (ang. duplicate bridge) – odmiana brydża, w której dzięki specjalnej organizacji rozgrywek poszczególne rozdania rozgrywane są na wielu stołach przez różnych graczy. Wynik osiągnięty przez jedną parę graczy porównywany jest z wynikami innych par rozgrywających to samo rozdanie z tym samym układem kart. Końcowy wynik rozgrywek ustalany jest na podstawie tego porównania. Zatem osiągnięte rezultaty nie zależą od jakości otrzymanej karty, ale od sposobu jej wykorzystania, czyli od umiejętności graczy. W ten sposób eliminowany jest czynnik szczęścia związany z przydziałem kart i stwarzane są warunki do współzawodnictwa sportowego[1].

W przeciwieństwie do brydża robrowego (ang. rubber bridge) gra nie toczy się w systemie wielorozdaniowych robrów, lecz każde rozdanie stanowi odrębną całość i jest rozliczane indywidualnie. Założenia rozdania są z góry określone (zależą od numeru rozdania) i są widoczne na pudełkach rozdaniowych. Liczba rozgrywanych rozdań zależy od organizacji i rangi zawodów.

W brydżu sportowym są dwa podstawowe typy zawodów: mecze i turnieje. W turniejach indywidualnych gracze zmieniają partnerów po każdej rundzie, w turniejach par przez całe zawody partner pozostaje stały, a w turniejach teamów grają drużyny składające się z co najmniej czterech, a co najwyżej sześciu zawodników tworzących podczas kolejnych rund dwie pary. Wyniki poszczególnych rozdań i zawodów mogą być podliczane na wiele sposobów, z których najbardziej typowe to turnieje na zapis maksymalny („maksy”) i mecze na punkty meczowe („IMPy”).

Pierwszy międzynarodowy mecz brydżowy odbył się w 1930 r., a Polska po raz pierwszy wystąpiła na arenie międzynarodowej w 1957 r.

Ogólnoświatową organizacją brydża sportowego jest Światowa Federacja Brydża (WBF), w Europie działa Europejska Liga Brydżowa (EBL), a ciałem polskim jest Polski Związek Brydża Sportowego (PZBS).

  

W artykule znajdują się przykłady wyróżnione paskiem w kolorze khaki. Większość kolumn tabel odpowiada kolumnom występującym w dokumentacji. Wszystkie rodzaje punktów zwycięskich wyróżniono kolorem zielonym, punkty meczowe wyróżniono kolorem żółtym, a punkty (i procenty) wynikające z zapisu maksymalnego wyróżniono kolorem różowym.



Spis tabel
Rozdania

Historia brydża sportowego

edytuj

Współczesny brydż, czyli brydż kontraktowy jest modyfikacją wcześniejszej gry zwanej okszenem lub brydżem licytowanym, który z kolei wywodzi się z wista. Zasady brydża kontraktowego opracował w roku 1925 Harold Vanderbilt[2][3].

W 1928 roku założono Amerykańską Ligę Brydżową. Pierwszy mecz międzynarodowy odbył się 19 września 1930, brały w nim udział drużyna amerykańska prowadzona przez Ely’ego Culbertsona i angielska, której kapitanem był pułkownik Walter Buller(inne języki) z klubu Acol. Mecz zakończył się zwycięstwem drużyny amerykańskiej[4]. Latem 1932 odbył się międzynarodowy turniej, w którym wzięło udział sześć reprezentacji (Holandia, Austria, Anglia, Belgia, Norwegia i Niemcy), po którym powołano do życia Międzynarodową Ligę Brydżową[5]. W 1958 roku założona została Światowa Federacja Brydża. Pierwsza Olimpiada brydżowa odbyła się w roku 1960.

W połowie lat pięćdziesiątych Alberto Perroux stworzył słynny włoski Blue Team, który zdobył 12 tytułów mistrzów świata i olimpiad. W latach 70. powstała amerykańska drużyna Asy z Dallas, która kilkakrotnie zdobywała mistrzostwo świata[6]. Później już nigdy jeden zespół nie dominował przez kilka sezonów. Utrzymuje się jednak przewaga drużyn włoskich i amerykańskich na najważniejszych zawodach.

Historia brydża sportowego w Polsce

edytuj

Pierwszy turniej brydżowy w Polsce odbył się w dniach 19–21 lutego 1932 w warszawskim Automobilklubie. Pierwsze ogólnopolskie zawody brydżowe pod nazwą „I Wszechpolski Turniej Brydżowy” miały miejsce w tym samym roku także w Automobilklubie warszawskim w dniach 30.04.–1.05. Turniej miał wyłonić reprezentację Polski na rozgrywane w przyszłości mecze międzynarodowe. Pierwsze, nieoficjalne, wyzwanie na międzynarodowy pojedynek zostało otrzymane w Polsce z Czechosłowacji.

Po wojnie, w czasach stalinowskich, gry karciane w większych grupach były źle widziane przez władze[7]. Sytuację zmienił artykuł Jerzego Putramenta (1954)[8], po którym władze zaczęły dopuszczać do spotkań brydżowych w domach kultury i świetlicach. Zaczęły powstawać sekcje brydżowe, a pierwszy oficjalny mecz brydżowy odbył się w Krakowie 21 kwietnia 1956[9]. Powstały Ligi Brydżowe: 9 października 1956 powstała Warszawska Liga Brydżowa, 16 października Krakowska Liga Brydżowa, a 19 października Śląska Liga Brydżowa. 23 października 1956 odbył się zjazd założycielski Polskiego Związku Brydża Sportowego[10], a 21 marca 1957 nastąpiła jego formalna rejestracja[11].

Od sezonu 1956/57 rozgrywane są Drużynowe mistrzostwa Polski w brydżu sportowym.

Medale polskich brydżystów

edytuj

Pierwsze powojenne kontakty międzynarodowe polskich brydżystów, to udział w styczniu 1957 w Mitropa Cup w Wiedniu[12] oraz w sierpniu 1957 w Mistrzostwach Europy[13]. W roku 1966 Polska była organizatorem Mistrzostw Europy[14].

Polscy brydżyści zdobyli (do 26 lipca 2014) 66 złote, 50 srebrne oraz 46 brązowe medale w Olimpiadach, mistrzostwach świata i Europy. Poniższe zestawienie pokazuje liczbę medali zdobytych w poszczególnych kategoriach:

Kategoria Złote Srebrne Brązowe Razem
Jun – Juniorzy 11  22 
Szk – Młodzież szkolna 13  21 
Dz – Dziewczęta 12 
Uni – Studenci
MMŁ – Miksty Młodzieżowe – 
Razem młodzież 33  20  14  67 
Open 20  15  17  52 
Kob – Kobiety  –   – 
Mik – Mikst
Sen – Seniorzy 10  14  12  36 
Razem 66  50  46  162 

Brydż towarzyski, a sportowy

edytuj
 
Pudełko rozdaniowe. Rozdanie numer 3. WE po partii. Rozdawał S. Protokół rozdania znajduje się w kieszeni N.
 
Pudełko rozdaniowe. Rozdanie numer 2. NS po partii. Rozdawał E.

W brydżu sportowym (w odróżnieniu od brydża robrowego) gra się na założenia określone przez pudełko rozdaniowe[15].

W czasie rozgrywki każdy z zawodników wykłada kolejno zagrywane karty przed sobą[16], a nie na środku stołu, jak w brydżu robrowym.

W brydżu sportowym są dwa podstawowe typy zawodów: mecze[17] i turnieje[18]. Mecz brydżowy jest konkurencją polegającą na spotkaniu dwóch drużyn, rozgrywających ze sobą komplet tych samych rozdań i rozmieszczonych w ten sposób, że pary tej samej drużyny grają przez cały czas przy dwóch stolikach na liniach przeciwnych w stosunku do siebie. Turniej jest konkurencją, w której wiele par rozgrywa te same rozdania (chociaż niekoniecznie w tym samym momencie).

Wynik każdego rozdania dokumentowany jest w meczu na osobnych „protokołach kontrolnych meczu brydżowego”[19] przypisanych do każdego stołu. Wynik każdego rozdania w turnieju zapisywany jest na „protokołach rozdania” umieszczonych w pudełkach bądź drogą elektroniczną przy użyciu przenośnych urządzeń automatycznie przesyłających wprowadzone wyniki rozdania do centralnego komputera[20].

Po zakończeniu rozdania karty wkładane są z powrotem do pudełek rozdaniowych tak, aby to samo rozdanie mogło być rozegrane na innych stołach turnieju lub na drugim stole meczu.

Organizacje brydżowe

edytuj

Struktura brydża sportowego w Polsce

edytuj

Polski Związek Brydża Sportowego (PZBS) jest organizacją, która odpowiada w Polsce za:

  • Organizację gier na różnych poziomach (ligi). Patrz: Drużynowe mistrzostwa Polski w brydżu sportowym;
  • Organizację turniejów brydżowych[18];
  • Wyłanianie, szkolenie i desygnowanie zawodniczek i zawodników dla reprezentowania Polski na zawodach międzynarodowych. (Wiele turniejów międzynarodowych, w Polsce i za granicą, nie wymaga jednakże, aby uczestnikami byli członkowie kadry narodowej);
  • Szkolenie, przyznawanie licencji i podwyższaniem kwalifikacji sędziów[21], trenerów i instruktorów brydża sportowego[22];
  • Sprawy logistyczne związane z brydżem sportowym (centralna kartoteka zawodników, regulaminy, wydawnictwa).

Struktura PZBS (oprócz organów centralnych) jest następująca:

  • Wojewódzkie Związki Brydża Sportowego[23];
  • Okręgowe Związki Brydża Sportowego[24];
  • Kluby.

PZBS jest członkiem organizacji międzynarodowych, m.in. Światowej Federacji Brydża.

 
Podział WBF na strefy.

Organizacje międzynarodowe

edytuj

W Europie organizacją zrzeszającą związki narodowe jest Europejska Liga Brydżowa (European Bridge League, EBL) z siedzibą w Szwajcarii. Także w Szwajcarii swoją siedzibę ma Światowa Federacja Brydża (World Bridge Federation, WBF).

Światowa Federacja Brydża

edytuj
Osobny artykuł: Światowa Federacja Brydża.

Światowa Federacja Brydża powstała w 1958 roku[25]. Jej członkami są komitety krajowe, a najwyższą władzą są jej kongresy[26], które odbywają się w latach parzystych. Pracami WBF kieruje prezes mający do dyspozycji Radę Wykonawczą[27].

Światowa Federacja Brydża posiada następujące wydziały[28]:

  • Przepisów[29], który opracował Międzynarodowe Prawo Brydżowe 2007[30] (International Code Laws of Duplicate Bridge 2007) oraz Przepisy Gry dla Brydża Elektronicznego 2001 (The WBF Code of Laws for Electronic Bridge 2001[31]) i zajmuje się ich interpretacją i zmianami
  • Zasad[32], który zajmuje się określaniem ogólnych zasad prowadzenia gry w brydża (sportowego) (WBF General Conditions of Contest[33]) oraz wydaje zalecenia antydopingowe
  • Kierowania Turniejami[34], który określa ogólne terminy poszczególnych zawodów na różnych poziomach (światowe[35], kontynentalne, krajowe) oraz określaniem zasad kwalifikacji do poszczególnych zawodów
  • Systemów[36] – określa dopuszczalne systemy do gry w zawodach brydża sportowego, stosowanie odzywek psychologicznych, alertów i kart konwencyjnych
  • Odwoławczy[37] – jest najwyższym organem przy rozstrzyganiu sporów
  • Punktów Mistrzowskich[38], który prowadzi statystyki zawodników i przyznaje tytuły międzynarodowe.

WBF posiada szereg komitetów[39] (m.in. Finansowy, Medyczny, Protokolarny, Młodzieżowy), które koordynują prace poszczególnych wydziałów.

WBF przyznaje tytuły honorowe i medale[40], a w ramach propagowania brydża rozpowszechnia okolicznościowe pamiątki i inne przedmioty związane z tym sportem.

W celu organizacji działań międzynarodowych, kraje członkowskie WBF tworzą strefy[41]:

  • Europa (EBL – European Bridge League)
  • Ameryka Północna (ACBL – American Contract Bridge League)
  • Ameryka Południowa (CSB – Confederacion Sudamericana de Bridge)
  • Azja i Środkowy Wschód (BFAME – Bridge Federation of Asia & the Middle East)
  • Ameryka Środkowa (CAC Central American & Caribbean Bridge Federation)
  • Azja Pacyficzna (PABF – Pacific Asia Bridge Federation)
  • Południowy Pacyfik (SPBF – South Pacific Bridge Federation)
  • Afryka (ABF – African Bridge Federation)

Europejska Liga Brydżowa

edytuj
Osobny artykuł: Europejska Liga Brydżowa.

Europejska Liga Brydżowa (European Bridge League, EBL) – ma za zadanie koordynować pracę 49 krajów członkowskich (stan na 2010-09-27)[42].

Najwyższym organem EBL jest Walne Zgromadzenie, które zbiera się co dwa lata[43]. Główne Wydziały EBL (Przepisów, Systemów, Sterownia Zawodami, Punktów Mistrzowskich, Odwoławczy) mają zadania podobne do zadań odpowiednich wydziałów WBF. Pracami EBL kieruje Prezes mający do dyspozycji Radę Wykonawczą.

EBL przeprowadza zawody kontynentalne[44] i światowe oraz koordynuje zawody krajowe[45].

EBL przyznaje tytuły honorowe i medale, a w ramach propagowania brydża rozpowszechnia okolicznościowe pamiątki i inne przedmioty związane z brydżem.

Sposoby obliczania wyników

edytuj
 
Kaseta licytacyjna

Wynik rozdania zapisuje się standardowo przez uzupełnienie symbolu wylicytowanego kontraktu symbolami wyniku:

  • ugranie kontraktu bez nadróbek oznacza się znakiem równości, np. 2♣=, 3BA=, 7 =
  • ugranie kontraktu z nadróbkami oznacza się znakiem plusa oraz liczbą nadróbek, np. 2♣+1, 5+2
  • przegranie kontraktu oznacza się znakiem minusa oraz liczbą lew, których zabrakło do kontraktu, np. 3BA-1, 1-3;
  • kontrakt z kontrą oznacza się symbolem „x”, np. 3BAx=, 4♠x-1, 6x+1
  • kontrakt z rekontrą oznacza się symbolem „xx”, np. 6xx-1, 4xx+1

Różnice w zapisie między brydżem sportowym a brydżem robrowym

edytuj
Osobny artykuł: Zapis brydżowy.

W brydżu sportowym każde rozdanie gra się według założeń. Poniżej przedstawiono różnice względem standardowego (międzynarodowego) zapisu brydżowego[46].

  • nie ma premii za koronkę (cztery honory w jednym ręku w kolorze atutowym) lub koronę (4 asy przy grze bez atu lub 5 honorów przy grze w kolor na jednym ręku)
  • ugranie częściówki: premia 50 pkt.
    Przykłady: 2♣= → 90 pkt. (2×20 + 50); 2♣+1 → 110 pkt.; 2BA= → 120; 2BA+2 → 180 pkt.
  • ugranie końcówki przed partią: premia 300 pkt.
    Przykład: 4♠= → 420 pkt. (4×30 + 300)
  • ugranie końcówki po partii: premia 500 pkt. (bez względu na to, czy przeciwnicy są przed lub po partii)
    Przykłady: 3BA= → 600 pkt.; 2♠x= → 670 pkt. (2x30x2+50+500); 4+1 → 650 pkt. (4x30+30+500); 5xx= → 1000 pkt. (5x20x2x2+50x2+500)

Rozliczanie rozdań

edytuj

W początkowej fazie stosowania brydża porównawczego wynik każdego rozdania (saldo) obliczano jako różnicę w liczbie uzyskanych punktów. Obecnie system ten nie jest stosowany.

System Board-A-Match

edytuj

System Board-A-Match (BAM, (ang.) „punkt za rozdanie”[47]) stosowany jest w niektórych turniejach teamów. Dotyczy w zasadzie pojedynczego rozdania. Punkty zwycięskie (VP) każdego pojedynku między dwoma teamami, w każdym rozdaniu, zależą od tego, czy rozdanie zostało wygrane przez którąś z drużyn, czy też był remis. W przypadku remisu w rozdaniu drużyny otrzymują po 1 punkcie zwycięskim za to rozdanie. W przypadku wygrania rozdania, drużyna która wygrała otrzymuje 2 punkty, a drużyna przegrywająca nie otrzymuje punktów.

Tak liczone punkty zwycięskie mają wpływ na tabele wyników w całym turnieju.

  

Poniżej podano przykład wyników rozdań w meczu brydżowym ilustrujący zdobywane punkty oraz ich przeliczenie na VP w systemie Board-A-Match.
Drużyna A ma parę siedzącą na NS w pokoju otwartym oraz parę siedzącą na WE w pokoju zamkniętym.

Przykład: rozliczenie spotkania w systemie Board-A-Match. (Zobacz to samo spotkanie rozliczone systemem Pattona)
Nr Po partii Pokój otwarty Pokój zamknięty VP   Uwagi
Kontrakt NS WE Kontrakt NS WE A B
1 3BAN= 400 3BAN= 400 1 1 Płaskie rozdanie.
2 NS 2W= 90 2W+1 110 2 0 Nadróbka 20 punktów – daje to 2 VP drużynie A.
3 WE 5N-3 500 4♠E= 620 2 0 Dobra obrona – daje to 2 VP drużynie A.
4 obie 4S-1 100 4S= 620 0 2 Bardzo kosztowna wpadka – daje to bezpośrednio tylko 2 VP drużynie B
Wynik w VP 5 3 W wyniku tego spotkania (przy zapisie sumarycznym[48]) drużynie A przyznaje się 5 VP a drużynie B przyznaje się 3 VP.
Te wartości są dodawane do wyników innych spotkań określając miejsca drużyn w turnieju.

Uwaga: Czasami liczenie punktów w systemie BAM odbywa się przez przyznanie 1 punktu za wynik lepszy, 0 w przypadku wyniku gorszego oraz ½ za remis.

Zapis maksymalny

edytuj
Osobny artykuł: Zapis maksymalny.

Opisany w Międzynarodowym Prawie Brydżowym system liczenia na zapis maksymalny[49] (punkty turniejowe) stosuje się w turniejach i dotyczy pojedynczego rozdania. W tym sposobie liczenia wyników, nie jest ważne o ile analizowany zapis był lepszy (lub gorszy) od pozostałych zapisów, lecz liczy się tylko liczba zapisów gorszych, takich samych i lepszych. Za każdy zapis gorszy uzyskuje się 2 punkty turniejowe, za każdy zapis taki jak analizowany dostaje się po 1 punkcie turniejowym. Za zapisy lepsze od analizowanego dostaje się 0 punktów turniejowych. Określenie czy zapis jest gorszy czy lepszy odbywa się następująco. Wszystkie zapisy, które zostały zapisane analizowanej stronie zapisuje się z plusem (+) a wszystkie zapisy na linię przeciwników zapisuje się z minusem (-). Następnie sortuje się te wyniki i wszystkie zapisy większe od analizowanego są lepsze, a wszystkie niższe są gorsze.

Przy tym zapisie ważnym pojęciem jest maks (M). Wartość maksa zależna jest od liczby rozegrań każdego rozdania (R). Ogólnie biorąc: M = (R-1) × 2 .

Przy zapisie maksymalnym, w celach orientacyjnych, wyniki podaje się często w procentach: 0–100%. Jest to stosunek liczby uzyskanych punktów do maksa.

  
Przykład: rozliczenie rozdań przy zapisie maksymalnym[49].
(Zobacz te same rozdania rozliczone systemem Butlera i systemem Cavendisha)
Rozdanie Zapis Punkty Rozdanie Zapis Punkty Rozdanie Zapis Punkty
1 690 10 2 420 9 3 430 10
660 8 420 9 420 6
630 6 400 5 420 6
620 4 400 5 420 6
−100 2 −50 2 300 1
−200 0 −100 0 300 1

Oto przykład rozliczenia 3 rozdań, w których obliczane są punkty w turnieju na maksy. Rozgrywanych było w każdym przypadku po 6 gier (12 par). W takim przypadku maks. wynosi 10. Wyniki podano dla poszczególnych rozdań bez przypisania do konkretnej pary.

Należy zwrócić uwagę, że są to zapisy tylko jednej strony (na przykład NS). Zapis dla drugiej strony jest tu określony przez wartość ujemną (na przykład -100). Podobnie punkty są podane dla jednej strony. Druga strona otrzymuje wartość punktową przez uzupełnienie do maksa (dla tego przykładu do 10).
Wyjaśnienia wymaga, dlaczego w rozdaniu 2 dla wyniku 420 jest wartość 9. Otóż w tym rozdaniu są cztery rozdania gorsze (2 × 4 = 8) oraz jedno równe (1 × 1 = 1). Daje to wynik 9.
Punkty danej pary z poszczególnych rozdań (przy zapisie sumarycznym) sumują się. Dla 3 rozdań wyróżnionych pogrubieniem suma wynosi 16, co daje 16/30, czyli ok. 53%.

Przykład rzeczywistego rozdania turniejowego rozliczanego zapisem maksymalnym znajduje się w opisie frekansów.

Punkty meczowe

edytuj

Opisane w Międzynarodowym Prawie Brydżowym punkty meczowe[50] stosowane są zarówno w meczach, jak i w turniejach. Wyniki rozdania przeliczone na punkty meczowe uwzględniają to, że dana strona uzyskała lepszy rezultat, a również daje też progresję przy coraz większym zwycięstwie. Wyniki jednak (w porównaniu bezpośrednio z saldem) są bardziej „spłaszczone” i pojedyncze rozdanie (zwykle) nie przesądza o losach całego meczu.

Międzynarodowe punkty meczowe (IMP; International Match Points) stosuje się dla określenia wyników pojedynczego rozdania. W celu obliczenia liczby punktów meczowych stosuje się następujące przeliczniki[50]:

Wynik w IMP w zależności od salda rozdania – Tabela WBF
Różnica punktów IMP Różnica punktów IMP Różnica punktów IMP
od do od do od do
0 10 0 370 420 9 1750 1990 18
20 40 1 430 490 10 2000 2240 19
50 80 2 500 590 11 2250 2490 20
90 120 3 600 740 12 2500 2990 21
130 160 4 750 890 13 3000 3490 22
170 210 5 900 1090 14 3500 3990 23
220 260 6 1100 1290 15 4000 lub więcej 24
270 310 7 1300 1490 16
320 360 8 1500 1740 17

Punkty meczowe (IMP) decydują o wyniku pojedynczego rozdania. W meczu odbywa się to bezpośrednio, gdyż tam są tylko dwa zapisy i można określić ich różnicę. W turniejach też są stosowane punkty meczowe (IMP) poprzez system Butlera lub system Cavendisha. Przeliczenie wyników wszystkich rozdań odbywa się poprzez (opisane dalej) punkty zwycięskie (VP[51]).

Przykłady użycia punktów meczowych są w opisanych dalej punktach zwycięskich (VP), Butlerze i Cavendishu.

System Butlera
edytuj

System Butlera[52] jest stosowany w turniejach par lub w turniejach indywidualnych na IMP i dotyczy określenia wyników pojedynczego rozdania. W systemie tym dla każdego rozdania określa się średnią. Wstępnie odrzuca się pewną liczbę rozdań najlepszych i najgorszych. Wartość tej średniej jest zaokrąglana do pełnych dziesiątek. Wynik każdej pary określa się przez porównanie ze średnią i przypisanie wartości wynikającej z tabeli IMP. Wynik jest wartością całkowitą ze znakiem. Tak otrzymane wyniki sumuje się dla wszystkich rozdań danej pary (lub zawodnika w turnieju indywidualnym).

  
Przykład: rozliczenie rozdań w systemie Butlera.
(Zobacz te same rozdania rozliczone zapisem maksymalnym i systemem Cavendisha)
Rozdanie Zapis Punkty Rozdanie Zapis Punkty Rozdanie Zapis Punkty
1 690 6 2 420 4 3 430 1
660 5 420 4 420 1
630 5 400 3 420 1
620 5 400 3 420 1
−100 −11 −50 −8 300 −3
−200 −12 −100 −9 300 −3

Oto przykład rozliczenia 3 rozdań, w których obliczane są punkty w turnieju na IMP (rozliczanego systemem Butlera[52]).
Rozgrywanych było w każdym przypadku po 6 gier (12 par). Wyniki podano dla poszczególnych rozdań bez przypisania do konkretnej pary.

Należy zwrócić uwagę, że są to zapisy tylko jednej strony (na przykład NS). Zapis dla drugiej strony jest tu określony przez wartość ujemną (na przykład -100). Podobnie wartości IMP są podane dla jednej strony. Druga strona otrzymuje wartość z przeciwnym znakiem.
Wyjaśnienia wymaga skąd się bierze w rozdaniu 1 dla zapisu 690 wartość 6. Średnia wartość w tym rozdaniu (po odrzuceniu wartości skrajnych) wynosi 452,5. Po zaokrągleniu do 10 uzyskuje się średnią 450. Porównanie z wynikiem 690 daje różnicę 240. Przy zamianie na IMP daje wartość 6.
Punkty danej pary z poszczególnych rozdań (przy zapisie sumarycznym) sumują się. Dla 3 rozdań wyróżnionych pogrubieniem suma wynosi 6 IMP.

Należy zwrócić uwagę na to, że w systemie Butlera:

  • (Często) suma wyników w rozdaniu odbiega od 0; (We wszystkich 3 przykładowych rozdaniach sumy są różne od 0.)
  • Przy dużych różnicach w skrajnych wynikach, małe różnice między wynikami (często) znikają. (Przykładem jest rozdanie 1, gdzie w oryginale wszystkie wyniki są różne, a po przeliczeniu występują powtórzenia.)
System Cavendish uśredniony
edytuj

System Cavendisha[53] (IMP z ułamkami) stosuje się w turniejach par lub w turniejach indywidualnych na IMP i dotyczy pojedynczego rozdania. W systemie tym wynik każdej pary w rozdaniu porównuje się ze wszystkimi pozostałymi stołami według tabeli określającej wartości IMP. Są to wartości całkowite 0–24. Przypisywany im jest znak (+ za zwycięstwo lub – za przegraną). Tak otrzymane wyniki się sumuje i dzieli przez liczbę porównań. Ogólnie biorąc wychodzi to liczba ułamkowa ze znakiem. Jest to wynik pojedynczego rozdania danej pary. Tak otrzymane wyniki sumuje się dla wszystkich rozdań danej pary (lub zawodnika w turnieju indywidualnym).

  
Przykład: rozliczenie rozdań w systemie Cavendisha.
(Zobacz te same rozdania rozliczone zapisem maksymalnym i systemem Butlera)
Rozdanie Zapis Punkty Rozdanie Zapis Punkty Rozdanie Zapis Punkty
1 690 6,2 2 420 4,6 3 430 1,6
660 5,4 420 4,6 420 1,2
630 4,4 400 3,8 420 1,2
620 4,4 400 3,8 420 1,2
−100 −9,4 −50 −7,6 300 −2,6
−200 −11,0 −100 −9,2 300 −2,6

Oto przykład rozliczenia 3 rozdań, w których obliczane są punkty w turnieju na IMP (rozlicznego systemem Cavendisha).
Rozgrywanych było w każdym przypadku po 6 gier (12 par).
Wyniki podano dla poszczególnych rozdań bez przypisania do konkretnej pary.

Należy zwrócić uwagę, że są to zapisy tylko jednej strony (na przykład NS). Zapis dla drugiej strony jest tu określony przez wartość ujemną (na przykład -100). Podobnie wartości IMP są podane dla jednej strony. Druga strona otrzymuje wartość z przeciwnym znakiem.
Wyjaśnienia wymaga skąd się bierze w rozdaniu 1 dla zapisu 690 wartość 6,2. Otóż jest 5 innych wyników: (660, 630, 620, -100, -200). Daje to następujące różnice do wyniku 690: (30, 60, 70, 790, 890). Biorąc zamiast różnic wartości IMP otrzymuje się: (1, 2, 2, 13, 13). W sumie daje to wartość 31. Dzieląc przez liczbę porównań (5) otrzymuje się wynik 6,2.
Punkty danej pary z poszczególnych rozdań (przy zapisie sumarycznym) sumują się. Dla 3 rozdań wyróżnionych pogubieniem suma wynosi 6,4 IMP.

System Cavendish ma (w porównaniu z systemem Butlera) sumy dla rozdań dużo bliższe zera. Ewentualne odchyłki wynikają z tego, że wynik jest zaokrąglany. System ten jest trudniejszy do przeliczenia, ale w dobie komputerów ta niedogodność jest mało istotna.

Przeniesienie
edytuj

Przeniesienie (ang: carry over) stosowane jest wówczas gdy po rundzie zawodów każdy z każdym następuje faza pucharowa. Często wówczas wyniki spotkania w fazie początkowej przenoszą się na mecz między drużynami. Mecz ma czasami kilka sesji. Sposób przenoszenia jest określony w regulaminie zawodów. W szczególności, dla 15. Drużynowych Mistrzostwa Świata Młodzieży w Brydżu Sportowym określone były następujące zasady[54]:

  • Jeśli poprzedni pojedynek wygrała drużyna, która ostatecznie znalazła się wyżej w ostatecznej tabeli, to otrzymuje przeniesienie równe połowie różnicy IMP poprzedniego spotkania;
  • Jeśli poprzedni pojedynek wygrała drużyna, która ostatecznie znalazła się niżej w ostatecznej tabeli, to otrzymuje przeniesienie równe jednej trzeciej różnicy IMP poprzedniego spotkania;
  • Przeniesienie nie może być większe niż wartość zależna od liczby rozdań w rozgrywanym (pucharowym) meczu. Na przykład:
    • 5 dla meczu 28 rozdaniowego;
    • 8 dla meczu 42 rozdaniowego;
    • 11 dla meczu 56 rozdaniowego;
    • 16 dla meczu 84 rozdaniowego.
  

Przykład:

  • Mecz ćwierćfinałowy juniorów PolskaTurcja (56 rozdań).
    Wynik bezpośredniego spotkania 36:8 IMP (16,72:3,28 VP) na korzyść Polski, która zajęła wyższą (1) pozycję niż Turcja (7).
    Różnica IMP wynosi 24. Połowa punktów to 12. Przeniesienie wynosi 11 (ograniczenie dla meczu 56 rozdaniowego)
  • Mecz ćwierćfinałowy młodzieży szkolnej NorwegiaHongkong (56 rozdań).
    Wynik bezpośredniego spotkania 22:39 IMP (5,36:14,64 VP) na korzyść drużyny Hongkongu, która zajęła niższą (8) pozycję niż Norwegia (3).
    Różnica IMP wynosi 17. Jedna trzecia to 5,67. I takie jest przeniesienie.

Porównanie rozgrywek na maksy i IMP

edytuj

Różnicę między rozgrywkami na maksy i IMP ilustrują przykłady 1 podane dla zapisu maksymalnego i systemu Cavendisha. Wyniki rozdań są takie same. Porównując wyniki 620 oraz -100 (rozdania 1) widzimy, że w zapisie maksymalnym różnica jest minimalna: (4 lub 2 = 2 punkty). W systemie Cavendisha dla tych dwóch rozdań różnica jest olbrzymia: (4,4 lub -9.4 = 13,8 IMP), co może „ustawić” całe spotkanie. Przykład 3 ilustrują inną różnicę w tych systemach. Wynik maksymalny (430) i minimalny (300) w systemie Cavendisha dzieli zaledwie 4,2 IMP. W zapisie maksymalnym jest to różnica między maksem a niemal zerem.

W każdym przypadku oczywiście wymagana jest staranność i biegłość techniczna.

  • Zapis Maksymalny:
    • Nadróbki są ważne;
    • W poszukiwaniu nadróbki bezpieczeństwo gry jest często nieuwzględniane;
    • Unika się gier końcowych i szlemowych o niskim prawdopodobieństwie powodzenia;
    • Częste są poświęcenia. Na przykład położenie się bez dwóch z kontrą za 500 jest bardzo dobrym rezultatem gdy przeciwnikom wychodzi 620;
    • Częste są gry z kontrą. Dla przykładu „magiczne 200” odnosi się do sytuacji, kiedy przeciwnicy będący po partii tracą 200, której to wartości nigdy nie uzyska się przy własnej częściówce;
    • Często gra się w kolory starsze lub w bez atu, gdyż daje to ewentualne dodatkowe punkty;
    • Ze względu na opisane powyżej strategie przeciwnicy często mają kłopot z prawidłowym odczytaniem prawdziwych wartości kart.
  • IMP:
    • Nadróbki są mniej ważne[55]. Nie ma sensu ryzykować straty gry premiowej (300-500 = 8-11 IMP) dla potencjalnej nadróbki dającej 1 IMP;
    • Z tego samego powodu bardzo ważne jest bezpieczeństwo gry;
    • Częste są gry końcowe i szlemowe o niskim prawdopodobieństwie powodzenia. 40% gra końcowa przed partią, 45% gra końcowa po partii oraz 50% szlemik dają pozytywny wynik IMP w dłuższej perspektywie;
    • Rzadko są poświęcenia i niosą większe ryzyko;
    • Niezbyt częste są gry z kontrą. Kontra powoduje, że rozgrywający bardziej asekuruje się przed przegraną.
  
♠ K 8 6 4 3 2
A K 3 2
-
♣ 6 5 4
N
W E
S
♠ A 5
W 10 9 8 7 6 5 4
-
♣ A D 3

Przykładem różnicy w planowaniu gry w zależności od systemu rozliczeń jest rozdanie pochodzące z Olimpiady na Układane Karty z roku 1963.
[Przykład ten zamieszczony jest też w książce Andrzeja Macieszczaka „Brydż sportowy”[56].]

Po bloku karami przez E, S rozgrywa 6. W wistuje D(!).

Przy grze na maksy rozgrywający powinien położyć A i po ściągnięciu pików przebić pika. Przy rozkładzie pików 3:2 bierze 13 lew. Przy rozkładzie pików 4:1 jest jeszcze szansa na impas treflowy. Jednakże przy rozkładzie pików 4:1 i królu trefl poza impasem gra zostanie przegrana.

Przy grze na punkty meczowe optymalnym posunięciem jest przepuszczenie damy kier i zachowanie drugiego kierowego dojścia do stołu. Wówczas rozgrywający przebijając dwukrotnie piki zawsze weźmie 12 lew przy rozkładzie pików nie gorszym od 4:1.


Rozliczanie cyklu rozgrywek

edytuj

Zapis sumaryczny

edytuj

Zapis sumaryczny[48] jest jedynym wymienionym explicite systemem rozliczania wielu rozdań opisanym w Międzynarodowym Prawie Brydżowym.

Wynikiem zawodów (meczu lub turnieju) przy tym zapisie jest suma wyników z poszczególnych rozdań.

Przykłady zapisu sumarycznego przedstawiono dla systemu Board-A-Match, zapisu maksymalnego, systemu Butlera oraz systemu Cavendisha.

Punkty zwycięskie – VP[51] – stosowane są w rozgrywkach drużynowych (teamów) jako jeden z możliwych sposobów przeliczania wyników. Łączny wynik meczu w IMP-ach przelicza się na VP (Victory Points – punkty zwycięskie), w zależności od różnicy w IMP-ach zdobytych w meczu i liczby rozdań w meczu. Suma VP zdobytych przez drużynę we wszystkich meczach stanowi o pozycji drużyny w tabeli.

Punkty VP stosowane do roku 2013
edytuj

Do roku 2013 VP były określone w postaci dyskretnej. Zawsze były w postaci całkowitej i – zależnie od liczby rozdań – za pewien zakres punktów IMP przysługiwała określona liczba punktów VP obu drużynom

Oto skala przeliczeniowa różnicy w IMP na VP w zależności od liczby rozdań w meczu, stosowana w rozgrywkach międzynarodowych i w polskich (rozgrywkach ligowych) do roku 2013:

Wynik w VP w zależności od liczby rozdań i różnicy IMP – Tabela WBF
Wynik w VP Liczba rozdań
8 12 14 16 20 24 28 32 36 40 48
15 : 15 0–1 0–1 0–2 0–2 0–2 0–3 0–3 0–3 0–3 0–3 0–4
16 : 14 2–5 2–6 3–7 3–7 3–8 4–9 4–10 4–10 4–11 4–11 5–12
17 : 13 6–8 7–9 8–10 8–11 9–12 10–14 11–15 11–16 12–17 12–18 13–20
18 : 12 9–11 10–12 11–14 12–15 13–16 15–19 16–20 17–22 18–23 19–25 21–28
19 : 11 12–14 13–16 15–18 16–19 17–21 20–24 21–25 23–28 24–49 26–32 29–36
20 : 10 15–17 17–20 19–22 20–23 22–26 25–29 26–31 29–34 30–36 33–39 37–44
21 : 9 18–20 21–24 23–26 24–27 27–31 30–34 32–37 35–40 37–43 40–46 45–52
22 : 8 21–23 25–28 27–30 28–30 32–36 35–39 38–43 41–46 44–50 47–53 53–60
23 : 7 24–26 29–32 31–34 32–36 37–41 40–45 44–49 47–52 51–57 54–60 61–68
24 : 6 27–29 33–36 35–38 37–41 42–47 46–51 50–55 53–58 58–64 61–68 69–76
25 : 5 30–33 37–40 39–43 42–46 48–53 52–57 56–61 59–65 65–71 69–76 77–84
25 : 4 34–37 41–45 44–48 47–52 54–59 58–64 62–68 66–73 72–79 77–84 85–93
25 : 3 38–41 46–50 49–54 53–58 60–65 65–71 69–76 74–82 80–88 85–93 94–102
25 : 2 42–45 51–55 55–60 59–64 66–72 72–79 77–85 83–91 89–97 94–102 103–112
25 : 1 46–50 56–61 61–66 65–71 73–79 80–87 86–94 92–100 98–106 103–112 113–123
25 : 0 od 51 od 62 od 67 od 72 od 80 od 88 od 95 od 101 od 107 od 113 od 124
Punkty VP stosowane od roku 2013
edytuj

W roku 2013 WBF wprowadziła nową skalę przeliczenia punktów IMP na VP. Zmiany poszły w kilku kierunkach:

  • Zakres wyników jest od 10:10 do 20:0;
  • Każdy punkt IMP jest ważny. Wynik jest w postaci ułamkowej (dwa miejsca dziesiętne);
  • Przyjęto do rozważań inną liczbę gier, co pozwala częściej stosować VP w różnych zawodach.

Poniżej przedstawiono tabelę przeliczenia IMP na VP stosowaną od 2013 roku:

Wynik w VP w zależności od liczby rozdań i różnicy IMP – Tabela WBF
I 6 7 8 9 10 12 14 16 20 32 I
0 10,00 10,00 10,00   10,00 10,00 10.00   10.00 10,00   10,00 10,00 0
1 10,50 10,47 10,44   10,41 10,39 10.36   10.33 10,31   10,28 10,22 1
2 10,99 10,92 10,86   10,81 10,77 10.71   10.66 10,61   10,55 10,44 2
3 11,46 11,35 11,27   11,20 11,14 11.05   10.97 10,91   10,82 10,65 3
4 11,90 11,77 11,67   11,58 11,50 11.38   11.28 11,20   11,08 10,86 4
5 12,33 12,18 12,05   11,94 11,85 11.70   11.58 11,48   11,34 11,07 5
6 12,75 12,57 12,42   12,29 12,18 12.01   11.87 11,76   11,59 11,27 6
7 13,15 12,94 12,77   12,63 12,51 12.31   12.16 12,03   11,83 11,47 7
8 13,53 13,31 13,12   12,96 12,83 12.61   12.44 12,29   12,07 11,67 8
9 13,90 13,65 13,45   13,28 13,14 12.90   12.71 12,55   12,30 11,86 9
10 14,25 13,99 13,78   13,59 13,43 13.18   12.97 12,80   12,53 12,05 10
11 14,59 14,32 14,09   13,89 13,72 13.45   13.23 13,04   12,76 12,24 11
12 14,92 14,63 14,39   14,18 14,00 13.71   13.48 13,28   12,98 12,42 12
13 15,24 14,93 14,68   14,46 14,28 13.97   13.72 13,52   13,20 12,60 13
14 15,54 15,22 14,96   14,74 14,54 14.22   13.96 13,75   13,41 12,78 14
15 15,83 15,50 15,23   15,00 14,80 14.46   14.19 13,97   13,61 12,95 15
16 16,11 15,78 15,50   15,26 15,05 14.70   14.42 14,18   13,81 13,12 16
17 16,38 16,04 15,75   15,50 15,29 14.93   14.64 14,39   14,01 13,29 17
18 16,64 16,29 16,00   15,74 15,52 15.15   14.85 14,60   14,20 13,46 18
19 16,89 16,53 16,23   15,97 15,75 15.37   15.06 14,80   14,39 13,62 19
20 17,12 16,77 16,46   16,20 15,97 15.58   15.26 15,00   14,58 13,78 20
21 17,35 16,99 16,68   16,42 16,18 15.79   15.46 15,19   14,76 13,94 21
22 17,58 17,21 16,90   16,63 16,39 15.99   15.66 15,38   14,94 14,09 22
23 17,79 17,42 17,11   16,83 16,59 16.18   15.85 15,56   15,11 14,24 23
24 17,99 17,62 17,31   17,03 16,78 16.37   16.03 15,74   15,28 14,39 24
25 18,19 17,82 17,50   17,22 16,97 16.55   16.21 15,92   15,45 14,54 25
26 18,38 18,01 17,69   17,41 17,16 16.73   16.38 16,09   15,61 14,68 26
27 18,56 18,19 17,87   17,59 17,34 16.91   16.55 16,26   15,77 14,82 27
28 18,73 18,36 18,04   17,76 17,51 17.08   16.72 16,42   15,93 14,96 28
29 18,90 18,53 18,21   17,93 17,68 17.24   16.88 16,58   16,08 15,10 29
30 19,06 18,69 18,37   18,09 17,84 17.40   17.04 16,73   16,23 15,24 30
31 19,22 18,85 18,53   18,25 18,00 17.56   17.19 16,88   16,38 15,37 31
32 19,37 19,00 18,68   18,40 18,15 17.71   17.34 17,03   16,52 15,50 32
33 19,51 19,15 18,83   18,55 18,30 17.86   17.49 17,17   16,66 15,63 33
34 19,65 19,29 18,97   18,69 18,44 18.00   17.63 17,31   16,80 15,76 34
35 19,78 19,43 19,11   18,83 18,58 18.14   17.77 17,45   16,93 15,88 35
36 19,91 19,56 19,24   18,97 18,71 18.28   17.91 17,59   17,06 16,00 36
37 20,00 19,68 19,37   19,10 18,84 18.41   18.04 17,72   17,19 16,12 37
38   19,80 19,50   19,22 18,97 18.54   18.17 17,85   17,32 16,24 38
39   19,92 19,62   19,34 19,10 18.66   18.29 17,97   17,44 16,35 39
40   20,00 19,62   19,46 19,10 18.78   18.41 17,97   17,44 16,46 40
41     19,85   19,58 19,33 18.90   18.53 18,21   17,68 16,57 41
42     19,95   19,69 19,44 19.02   18.65 18,33   17,79 16,68 42
43     20,00   19,80 19,55 19.13   18.76 18,44   17,90 16,79 43
44         19,90 19,66 19.24   18.87 18,55   18,01 16,90 44
I 6 7 8 9 10 12 14 16 20 32 I
Wynik w VP w zależności od liczby rozdań i różnicy IMP – Tabela WBF
I 6 7 8 9 10 12 14 16 20 32 I
45         20,00 19,76 19.34   18.98 18,66   18,12 17,01 45
46           19,86 19.44   19.08 18,77   18,23 17,11 46
47           19,96 19.54   19.18 18,87   18,33 17,21 47
48           20,00 19.64   19.28 18,97   18,43 17,31 48
49             19.74   19.38 19,07   18,53 17,41 49
50             19.83   19.47 19,16   18,63 17,51 50
51             19.92   19.56 19,25   18,73 17,60 51
52             20.00   19.65 19,34   18,82 17,69 52
53                 19.74 19,43   18,91 17,78 53
54                 19.83 19,52   19,00 17,87 54
55                 19.91 19,61   19,09 17,96 55
56                 19.99 19,69   19,17 18,05 56
57                 20.00 19,77   19,25 18,13 57
58                   19,85   19,33 18,21 58
59                   19,93   19,41 18,29 59
60                   20,00   19,49 18,37 60
61                       19,57 18,45 61
62                       19,65 18,53 62
63                       19,72 18,61 63
64                       19,79 18,69 64
65                       19,86 18,76 65
66                       19,93 18,83 66
67                       19,99 18,90 67
68                       20,00 18,97 68
69                         19,04 69
70                         19,11 70
71                         19,18 71
72                         19,25 72
73                         19,32 73
74                         19,38 74
75                         19,44 75
76                         19,50 76
77                         19,56 77
78                         19,62 78
79                         19,68 79
80                         19,74 80
81                         19,80 81
82                         19,85 82
83                         19,90 83
84                         19,95 84
85                         20,00 85
I 6 7 8 9 10 12 14 16 20 32 I


Przykład przeliczenia IMP na VP
edytuj
  

Poniżej podano przykład wyników rozdań w meczu brydżowym ilustrujący zdobywane punkty, ich przeliczenie na IMP i VP.
Drużyna A ma parę siedzącą na NS w pokoju otwartym oraz parę siedzącą na WE w pokoju zamkniętym.

Przykład: rozliczenie meczu 16 rozdaniowego
Nr Po partii Pokój otwarty Pokój zamknięty IMP   Uwagi
Kontrakt NS WE Kontrakt NS WE A B
1 3BAN= 400 3BAN= 400 Za ugranie partii jest premia 300. Dlatego obie strony mają po 400: 100 za 3BA oraz 300 za partię.
2 NS 2W= 90 2W+1 110 1 Za ugranie częściówki w obu przypadkach jest premia 50. Nadróbka warta 20 punktów – daje to 1 IMP drużynie A.
3 WE PAS PAS 4 pasy.
4 obie 4E-1 100 4E= 620 12 Za ugranie końcówki po partii jest premia 500. Razem ze 120 za 4 daje 620. Dodatkowo na drugim stole ta końcówka nie była ugrana, czyli daje to sumaryczny wynik 720. Czyli 12 IMP.
5 NS 3♣Nx-2 500 3♣N-2 200 7 Kontra daje 7 IMP.
6 WE 3BAW= 600 4♠W= 620 1 Różnica między końcówkami 3BA oraz 4♠ wynosi 20 – czyli 1 IMP.
7 obie 2N= 110 2N+1 140 1 Nadróbka 30 punktów – 1 IMP.
8 6♠W= 920 6♠Wx 1090 5 Nieudana kontra na grę szlemikową – 5 IMP.
9 WE 5Nx-3 500 4♠E= 620 3 Udana obrona przed partią kierami końcówki (po partii) daje 3 IMP.
10 obie 4♠Nx-3 800 4W= 620 5 Obrona po partii może przynieść szkodę. Tu 5 IMP.
11 5♣S= 400 5♣S= 400 Część rozdań jest „płaska”. Wynik na obu stołach jest jednakowy.
12 NS 6E-1 50 6E= 900 14 Przegrany kontrakt szlemikowy daje 14 IMP.
13 obie 3BAS+1 630 4♠S= 620 3BA z nadróbka daje 630. 4♠ daje 620. Ponieważ różnica wynosi 10, to nie ma punktów IMP.
14 2Sx-2 300 4♠W= 420 3 Czasami kontrowanie przeciwników daje słaby wynik. Lepiej zagrać samemu końcówkę.
15 NS 5Ex-3 500 4♠S-1 100 12 Obrona (5) niewychodzącego kontraktu (4♠) to duża strata – 12 IMP.
16 WE 5W= 600 3BAW= 600 Końcówka w kolor młodszy jest równoważna 3BA.
Suma IMP 51 13 Różnica w IMP (w tym przykładzie) wynosi 38. Jest to w meczu 16 rozdaniowym.
Wynik VP (do roku 2013) 24 6 Określane na podstawie: Mecz 16 rozdań, różnica 38 IMP.
W wyniku tego meczu zostaną dodane do punktacji drużynom: 24 VP drużynie A oraz 6 VP drużynie B.
Wynik VP (od roku 2013) 17.85 2.15 Określane na podstawie: Mecz 16 rozdań, różnica 38 IMP.
W wyniku tego meczu zostaną dodane do punktacji drużynom: 17.85 VP drużynie A oraz 2.15 VP drużynie B.

System Pattona

edytuj

System Pattona[57] stosowany jest w turniejach teamów. System ten określa zarówno zwycięstwo w poszczególnych rozdaniach, jak i w całym meczu. Punkty zwycięskie (VP) każdego pojedynku między dwoma teamami składają się dwóch składowych:

  • Punktów za zwycięstwo lub remis w każdym z kilku rozgrywanych rozdań. Na przykład: 2 za zwycięstwo w rozdaniu a 1 za remis.
  • Punktów za różnicę w wyniku. Na przykład: dodatkowo wynik jest zwiększany 2:2 gdy różnica sald jest mniejsza od 10%, 3:1 gdy różnica sald jest w granicach 10%–1/3 lub 4:0 gdy różnica sald jest większa od 1/3.

Tak liczone punkty zwycięskie mają wpływ na tabele wyników w całym turnieju.

  

Poniżej podano przykład wyników rozdań w meczu brydżowym ilustrujący zdobywane punkty oraz ich przeliczenie na VP w systemie Pattona.
Drużyna A ma parę siedzącą na NS w pokoju otwartym oraz parę siedzącą na WE w pokoju zamkniętym.
Należy zwrócić uwagę, że punkty za zwycięstwo i remis oraz za saldo mogą być bardzo różnie określane i zależą od regulaminu zawodów.

Przykład: rozliczenie spotkania w systemie Pattona. (Zobacz to samo spotkanie rozliczone systemem Board-A-Match)
Nr Po partii Pokój otwarty Pokój zamknięty Saldo VP Uwagi
Kontrakt NS WE Kontrakt NS WE A B A B
1 3BAN= 400 3BAN= 400 1 1 Płaskie rozdanie.
2 NS 2W= 90 2W+1 110 20 2 0 Nadróbka 20 punktów – daje to 2 VP drużynie A.
3 WE 5N-3 500 4♠E= 620 120 2 0 Dobra obrona – daje to 2 VP drużynie A.
4 obie 4S-1 100 4S= 620 720 0 2 Bardzo kosztowna wpadka – daje to bezpośrednio tylko 2 VP drużynie B, ale ma olbrzymi wpływ na saldo.
Saldo 140 720 0 4 Różnica sald wynosi 720 – 140 = 580. Stosunek różnicy sald do salda zwycięzców jest równy 580 / 720 = 78%.
Jest większy od 33%. Daje to wynik 4:0 dla drużyny B.
Wynik w VP 5 7 W wyniku tego spotkania drużynie A przyznaje się 5 VP a drużynie B przyznaje się 7 VP.
Te wartości są dodawane do wyników innych spotkań określając miejsca drużyn w turnieju.

Punkty długofalowe

edytuj

Opisane powyżej systemy liczenia wyników pozwalają określić zwycięzcę meczu lub turnieju.

Występuje jednak problem długofalowego liczenia wyników różnego rodzaju turniejów, aby wyłonić zwycięzców wielu różnych zawodów. Nie ma „odgórnie” określonych zasad liczenia takich punktów. Sposób ten jest opisany każdorazowo w regulaminie (kongresu, cyklu turniejów)[58].

Zwykle punkty długofalowe (PDF) przyznawane są według następujących zasad:

  • Wszystkie uczestniczące osoby otrzymują punkty długofalowe z każdych zawodów degresywnie. Oznaczając przez LU liczbę uczestników, to zwycięzcy otrzymują (na przykład) 1/3×LU dla turniejów indywidualnych, 2*LU dla turniejów par oraz 4×LU dla turniejów teamów. Czasami ta wartość maksymalna zadawana jest odgórnie. Każde następne miejsce ma o pewną wartość punktów długofalowych mniej (o 1 dla turnieju indywidualnego, o 2 dla turnieju par, o 4 dla turnieju teamów);
  • Dodatkowo czołowe miejsca uzyskują bonusowe punkty dodatkowe. Na przykład: 5, 3, 1;
  • Dodatkowo nagradzane są bardzo wysokie wyniki. Na przykład w turniejach liczonych na maksy, za każdy pełny procent powyżej 60% uzyskuje się dodatkowy punkt długofalowy.

Tak określone punkty długofalowe, czasami z zastrzeżeniem, że uwzględniana jest tylko część turniejów (na przykład 6 turniejów z 8), służą do określenia zwycięzcy w punktacji długofalowej.

Klasyfikacja zawodników

edytuj

Zawodnicy w Polsce zdobywając wysokie miejsca w zawodach otrzymują:

  • Punkty klasyfikacyjne;
  • Arcymistrzowskie punkty klasyfikacyjne;
  • Punkty Mistrzowskie oraz
  • Międzynarodowe Punkty Mistrzowskie.

Punkty klasyfikacyjne (PKL)

edytuj

Uczestnicy oficjalnych zawodów brydżowych w Polsce otrzymują punkty klasyfikacyjne (PKL). Dokładny algorytm[59] określania punktów klasyfikacyjnych w zależności od współczynników klasyfikacyjnych (WK) wszystkich zawodników uczestniczących w zawodach i zajętego miejsca zawarty jest w regulaminie klasyfikacyjnym PZBS[60]. Można przyjąć, że zawodnik wygrywający letni kongres (trwający trochę ponad tydzień) zdobywa około 500 PKL. Miejsca w I lidze dają od 2000 do 800 PKL.

Zdobyte punkty klasyfikacyjne są podstawą do otrzymania tytułów klasyfikacyjnych.

Arcymistrzowskie punkty klasyfikacyjne (aPKL)

edytuj

Zgodnie z regulaminem PZBS dla zdobycia tytułu Mistrza Międzynarodowego i tytułów Arcymistrzowskich wymagane jest uzyskanie odpowiedniej liczby punktów klasyfikacyjnych (PKL), a ponadto 40% z tych punktów musi być uzyskana w kwalifikowanych zawodach. Punkty te nazywane są Arcymistrzowskimi Punktami Klasyfikacyjnymi (aPKL)[61] .

Punkty mistrzowskie (PM) i Międzynarodowe Punkty Mistrzowskie (MPM)

edytuj

Dla uzyskania tytułów Arcymistrzowskich wymagane jest zdobycie najwyższych (medalowych!) miejsc w zawodach. Za te najwyższe miejsca przyznaje się Punkty Mistrzowskie (PM). Za zdobycie Drużynowego Mistrzostwa Polski uzyskuje się 5 PM, miejsce 2 daje 3 PM a 3 daje 1 PM. Na tytuł Arcymistrza wymagane są 2 PM.

Istnieją również Międzynarodowe Punkty Mistrzowskie (MPM) konieczne do uzyskania tytułu Arcymistrza Międzynarodowego. Za zdobycie Drużynowego Mistrzostwa Europy w konkurencji Open uzykuje się 6 MPM. 2 miejsce daje 4 MPM. Dla uzyskania tytułu Arcymistrza Międzynarodowego wymagane jest 5 MPM.

Nomenklatura brydża sportowego

edytuj
 
Zasłona licytacyjna umieszczona na stole do brydża.
Osobny artykuł: Terminologia brydżowa.

W brydżu sportowym jest szereg pojęć nieznanych w brydżu towarzyskim.

Akcesoria

edytuj

Każde rozdanie przechowywane jest w pudełku rozdaniowym[15]. Pudełko posiada numer identyfikacyjny, określenie, które strony są po partii oraz określenie, kto jest rozdającym.

Na stoliku, przy każdym zawodniku, znajdują się kasety licytacyjne[62], które eliminują przekazywanie nielegalnych informacji przez zmiany tonu lub wysokości głosu.

W niektórych zawodach używane są zasłony licytacyjne[63], które oddzielają zawodników każdej drużyny od siebie. W przypadku stosowania zasłon każdy z zawodników widzi tylko jednego zawodnika (drużyny przeciwnej). Przy stosowaniu zasłon zmienia się wiele szczegółów dotyczących licytacji i rozgrywki[64]. W szczególności alertują i udzielają wyjaśnień zawsze zawodnicy po tej samej stronie zasłony (a nie partner zawodnika stosującego sztuczną odzywkę).

Frekanse

edytuj

Często na turniejach rozdawane są frekanse[65][66]. Są to wyniki poszczególnych rozdań bez przypisywania ich do poszczególnych par. Znając własne wyniki i mając frekanse można określić (dość dokładnie) własny rezultat. Frekanse łącznie z wydrukami rozdań pozwalają lepiej analizować własną grę.

  
Turniej: maksy
Rozdanie: 7
Po partii: Obie
Rozdawał: S
9 6 3
6 5 2
A 8 7 4 3
A 8
D W
A K D 10 9 4
K W 5
9 5
N 10 8 7 5 2
7
D 6 2
K 6 3 2
W E
S
A K 4
W 8 3
10 9
D W 10 7 4

Wyniki rzeczywistego rozdania turnieju na zapis maksymalny przedstawiono poniżej[67].

Grało 220 par na 110 stolikach. Maks wynosi więc 218. Rzeczywiste frekanse zawierają tylko dwie pierwsze kolumny. Tu pozostałe kolumny przedstawiono dla zobrazowania specyfiki gry turniejowej. Zapisy dotyczą par WE. Pary NS otrzymały wynik będący dopełnieniem do 100%.

W sumie na 110 stołach jest 34 różnych wyników. Najczęściej grywano 2W+1. Niektóre wyniki dają ten sam rezultat. Różnych rezultatów jest 17. Wielka różnorodność wyników w pojedynczym rozdaniu jest standardem w turniejach.

Należy zwrócić uwagę na rezultat 140 (średnia) oraz rezultaty sąsiednie. Wyniki te pokazują jak wielką różnicę sprawia jedna lewa więcej lub mniej w przypadku wartości średnich. Z drugiej strony dwa pierwsze rezultaty (2200 oraz 800) pokazują jak niewiele znaczą olbrzymie różnice gdy rezultaty odbiegają od średniej.


Dla porównania pokazano również wyniki tego rozdania rozliczone systemami Butlera i Cavendisha.

Przykład: rzeczywiste rozdanie liczone zapisem maksymalnym IMP
Zapis Wynik WE Kontrakty Liczba Gorszych Punkty Butler Cavendish
2200 100,00% 3Nxx-4 1 109 218 19 18,94
800 99,08% 4♣Sx-3 1 108 216 12 11,43
730 97,71% 2: 3Wx= 2 106 213 11 10,46
630 96,33% 3BAW+1 1 105 210 10 9,28
620 95,41% 4W= 1 104 208 10 9,24
600 93,12% 4: 3BAW= 4 100 203 10 9,11
500 90,83% 3♣Sx-2 1 99 198 8 7,37
300 89,45% 4♣S-3, 3N-3 2 97 195 4 3,55
200 87,61% 3♣S-2, 3♣Sx-1 2 95 191 2 1,48
170 82,57% 4: 3W+1, 2W+2, 4: 1W+3 9 86 180 1 0,65
140 49,08% 3♠W=, 23: 3W=, 2♠W+1, 35: 2W+1, 3: 1♠W+2, 1W+2 64 22 107 0 −0,23
110 17,89% 2♠E=, 2: 2W=, 1W+1 4 18 39 −1 −1,17
100 15,60% 3♣S-1 1 17 34 −2 −1,21
−100 9,63% 6: 4W-1, 3BAE-1, 3♠E-1, 3: 3W-1, 2W-1 12 5 21 −6 −5,81
−120 3,67% 1BAN+1 1 4 8 −7 −6,03
−200 1,83% 4Wx-1, 3W-2, 2W-2 3 1 4 −8 −7,84
−300 0,00% 2W-3 1 0 0 −10 −9,69
110
 
Stół brydżowy.

Karta konwencyjna, alert, wyjaśnienie

edytuj
Osobny artykuł: Karta konwencyjna.

Wszyscy zawodnicy przy stoliku mają prawo rozumieć system gry przeciwnika. Nie wolno stosować nietypowych rozwiązań licytacyjnych i rozgrywkowych bez powiadomienia o nich przeciwników.

Podstawowym dokumentem określającym grę pary jest karta konwencyjna[68][69]. Karta ta zawiera opisy licytacji, licytacji w obronie, szczegółowe konwencje, wisty i zrzutki.

Dodatkowo, jeśli przeciwnicy mogą nie wiedzieć, że zastosowana jest „sztuczne” (nietypowe) rozwiązanie (na zapoznanie się z kartą konwencyjną w turnieju czasami jest bardzo mało czasu), to należy takie rozwiązanie alertować[70][71]. Wystarcza zwykła uwaga „sztuczne” lub zastukanie w stół. Przy stosowaniu kaset licytacyjnych należy się posłużyć specjalną kartą „Alert”. Zapowiedź sztuczną alertuje zazwyczaj partner osoby licytującej nietypowe rozwiązanie.

Przeciwnicy mogą prosić o wyjaśnienia[72] każdego z elementów licytacji czy obrony. Tłumacząc zapowiedź partnera należy wyjaśnić wspólne ustalenia pary dotyczące danej zapowiedzi w danej pozycji licytacyjnej. Tłumaczenie powinno zawierać tylko elementy opierające się na uzgodnieniach partnerów. Nie należy natomiast ujawniać interpretacji odzywki lub zagrania partnera dokonanej na podstawie analizy własnych kart. Podobnie jak przy alertowaniu, wyjaśnień licytacji udziela partner osoby licytującej dane odzywki.

Na wielu zawodach wprowadza się ograniczenia w stosowaniu sztucznych uzgodnień między partnerami. Jest to zgodne z polityką systemową WBF, EBL oraz PZBS[73].

Minimax

edytuj

Dla każdego rozdania można podać ile maksymalnie lew może być wziętych przy graniu dowolnego kontraktu przy optymalnej grze zarówno rozgrywającego, jak i obrońców. Zadanie to często wykonują komputery. Program komputerowy DeepFinesse[74] określa zarówno wszystkie możliwe – optymalne – wyniki różnych kontraktów, jak i określa kompromisowy kontrakt, gdy obie strony licytują i grają optymalnie. Kontrakt taki zwany jest minimaksem.

  
Turniej: mecz
Rozdanie: 1
Po partii: Nikt
Rozdawał: N
D 7
6 3
D 8 7 5 4 2
9 4 2
6
A K 9 8 5 4
K W 9 3
A 10
N 9 4
D W 7 2
10 6
D W 8 6 3
W E
S
A K W 10 8 5 3 2
10
A
K 7 5

Jest to 1 rozdanie rozgrywane w rundzie 1/32 otwartego turnieju teamów odbywającego się w ramach 5 Otwartych Mistrzostw Europy w Poznaniu w 2011 roku. Program DeepFinesse określił maksymalne liczby lew dla poszczególnych kontraktów:

  BA
N 5 9 1 5 4
S 5 10 1 5 4
E 4 3 10 7 9
W 4 3 10 7 9

Program określił również, że minimax to: 5Wx-1 z wartością +100 dla pary NS.
W rzeczywistości, na 32 stolikach – gdzie rozgrywany był ten kontrakt, były następujące wyniki:

5*4♠S-1, 3*4♠Sx-1, 2*5♠S-1, 2*5♠Nx-1, 4*5♠Sx-1, 1*5♠N-2, 4*5♠S-2, 2*5♠Sx-2, 1*5♠N-3, 2*5W=, 3*5Wx=, 1*5Wx-1.

Przygotowanie i wydruk rozdań

edytuj

Przy mało istotnych meczach i turniejach uczestnicy sami rozdają karty[75]. W meczach często nie jest zapisywany skład rąk. W turniejach natomiast, gdy to samo rozdanie będzie grane na wielu stołach po pierwszym rozdaniu oprócz zapisu wyniku są również zapisywane rozkłady. Na turniejach sędziowie często mają przygotowane rozdania (losowane na przykład komputerowo) i albo sami je powielają, albo pierwszy stolik jest wykorzystany tylko do tego, aby przygotować pudełka[15]. Z tego (pierwszego) stolika wówczas oczywiście nie ma w danym rozdaniu wyniku. Szczególnie istotne jest powielanie rozdań, gdy turniej rozgrywany jest w wielu miejscach. Wówczas rozsyłane są kontrolki zawierające rozdania.

Na większości turniejów są rozdawane wydruki wszystkich rozegranych rozkładów. Pozwala to parze przeanalizować na spokojnie rozkład i znaleźć słabe miejsca w licytacji, rozgrywce czy obronie.

Regulamin zawodów

edytuj

Regulamin zawodów[76] brydża sportowego wraz z międzynarodowym prawem brydżowym[30] obejmuje większość aspektów gry w brydża. Tworzony jest on przez narodowe federacje brydżowe. W Polsce Regulamin Zawodów Brydża Porównawczego[77] tworzony jest przez Polski Związek Brydża Sportowego.

Zgodnie z regulacjami WBF na zawodach brydża sportowego nie wolno palić papierosów ani spożywać alkoholu[78]. Restrykcje antydopingowe są stale uaktualniane i odpowiadają innym sportom[79]. Jeśli tak głosi odpowiedni punkt regulaminu rozgrywanych zawodów, zawodnicy muszą być ubrani w określony strój zarówno w trakcie ceremonii otwarcia i zamknięcia zawodów oraz w czasie gry[80].

W przypadku turniejów i meczów regulamin zawsze określa według jakich systemów rozliczane są rozdania i jak określane są punkty długofalowe.

Średnie, kary

edytuj

W czasie turniejów zdarzają się sytuacje, w których wynik danego rozdania nie może zostać uznany. Typowe sytuacje to brak czasu na rozegranie rozdania, lub gdy ktoś przez pomyłkę zobaczył nie swoje karty. W takich przypadkach zostaje przyznany parom wynik rozjemczy[81]. Zwykle wiąże się to z nałożeniem kary[82] na stronę winną takiego przewinienia.

Kara polega na odbieraniu wcześniej zdobytych punktów. Dla każdego rodzaju turnieju, w zależności od liczby zawodników, istnieje maksymalna kara, którą może nałożyć sędzia. Typowym przewinieniem, za które jest nakładana kara, jest przekroczenie czasu rozgrywki, który regulaminowo wynosi zwykle od 7 do 10 minut na rozdanie[83].

Gracze, którym udowodniono świadome i celowe naruszanie regulaminu są eliminowani z turniejów i niedopuszczani do innych zawodów.

Tabela przejść

edytuj

Na turniejach brydżowych rozgrywanych jest wiele rund (po kilka rozdań). Bardzo ważnym elementem mającym wpływ na wynik jest tabela przejść pary[84]. Przy małej liczbie par przy każdym stoliku znajduje się informacja, że w następnym rozdaniu należy udać się do innego stolika na określoną pozycję (NS lub WE) – jest to tzw. schemat Howella. Dotyczy to również turniejów indywidualnych. Wówczas organizatorzy zapewniają graczom szczegółową informację o miejscu docelowym (stolik oraz pozycja N, S, W lub E). Przykłady tabel przejść metodą Howella podano dla turnieju par oraz dla turnieju indywidualnego.

Przy dużej liczbie par stosowana jest metoda przejść Michella. Polega ona na tym, że pary siedzące wzdłuż jednego boku sali siedzą przez cały czas przy swoich stolikach, pary z drugiego boku przesuwają się po każdej rundzie o jeden stół w jednym kierunku, a rozdania są przekazywane o jeden stół w drugim kierunku. Przy nieparzystej liczbie stołów każda para gra jednym zestawem kart i przeciwko danym przeciwnikom co najwyżej raz. Przy takim schemacie wyniki jednej pary są porównywane z wynikami tylko połowy pozostałych uczestników (siedzących na tej samej linii). Możliwe jest wówczas liczenie osobno zwycięzców na linii NS i na linii EW. Dla uniknięcia takiej sytuacji wprowadza się zmianę kierunku linii (NS i EW) po rozegraniu około   rozdań, co umożliwia wyłonienie zwycięzców całego turnieju.

Czasami turniej rozgrywany jest na dochodzenie. W tym systemie wyniki poprzednich spotkań decydują z kim uczestnicy będą grali w następnej rundzie, według zasady, że zwycięzcy grają ze zwycięzcami, a przegrani z przegranymi i nikt nie gra dwa razy z tymi samymi przeciwnikami (tzw. system szwajcarski, (ang.) swiss). Wariantem turnieju na dochodzenie jest również system włoski. System ten różni się od szwajcara tym, że dopuszcza powtórzenia spotkań między tymi samymi uczestnikami.

Turniej na dochodzenie jest często tzw. barometrem (jest jednak błędnie z nim utożsamiany). Turniej barometr polega na prezentowaniu uczestnikom bieżących wyników turnieju po każdej rundzie. Pozwala to zawodnikom śledzić swoją pozycję i odpowiednio dostosować taktykę gry (zawodnik jest świadomy np. ilu punktów brakuje mu do 1. miejsca).

Rodzaje zawodów brydżowych

edytuj
 
Sala gry turnieju brydża sportowego. Na stolikach widoczne kasety licytacyjne.

Rodzaj zawodów brydżowych określany jest na wiele sposobów.

Liczba graczy w drużynie decyduje o charakterze sportowym zawodów: począwszy do zawodów indywidualnych (1 osoba), przez pary (2 osoby) po teamy (4 i więcej osób).

Zawody mogą być: otwarte, zamknięte lub specjalne (na przykład: kobiece).

Wiek zawodników decyduje czy są to zawody młodzieżowe (poniżej 20 lat), juniorskie (poniżej 26 lat), otwarte lub seniorskie (powyżej 60 lat)[85].

Płeć decyduje o zawodach otwartych, kobiecych lub mikstach.

Profesja (lub sponsor) określa czasami, że są to zawody dla określonej grupy zawodowej.

Ze względu na organizatora zawody mogą być: klubowe, okręgowe, regionalne, ogólnopolskie lub międzynarodowe.

Liczba chętnych do gry, możliwości lokalowe i zaangażowanie działaczy decydują o wyborze typów zawodów (rozgrywki ligowe, turniej, mecz, kongres, cykl, olimpiada).

Mecz brydżowy

edytuj

Mecz brydżowy jest konkurencją zaliczaną do zawodów brydża sportowego, polegającą na spotkaniu dwóch drużyn, rozgrywających ze sobą komplet tych samych rozdań i rozmieszczonych w ten sposób, że pary tej samej drużyny grają przez cały czas przy dwóch stolikach na liniach przeciwnych w stosunku do siebie[17].

Mecz rozgrywany jest przez dwie współzawodniczące ze sobą drużyny na dwóch stolikach, znajdujących się w oddzielnych pomieszczeniach; jeden z nich to tzw. pokój otwarty, drugi – pokój zamknięty. Wyjątkowo, za zgodą sędziego, stoliki mogą być ustawione w jednej odpowiednio dużej sali, ale w takim oddaleniu i w taki sposób, aby zagwarantowana była całkowita tajność przebiegu gry oraz uzyskiwanych rezultatów na obu stolikach. Mecze brydżowe często rozgrywane są bez udziału sędziów i innych „pomocników”. Zawodnicy sami obliczają wyniki meczu i przekazują organizatorom protokół spotkania.

Zazwyczaj wynik meczu ustala się w punktach IMP, a następnie, jeśli zachodzi taka potrzeba, przelicza się punkty IMP na punkty VP według tabeli odpowiedniej dla rozegranej liczby rozdań. Do innych metod obliczenia wyniku meczu należy system Pattona oraz board-a-match. Mecz brydżowy jest rozgrywany w oparciu o Międzynarodowe Prawo Brydżowe, Regulamin Zawodów oraz regulamin rozgrywek (jeżeli mecz jest rozgrywany w ich ramach).

Zwykle mecz brydżowy jest częścią większej grupy rozgrywek. Mecze brydżowe są podstawowym rodzajem zawodów w rozgrywkach ligowych, w czasie mistrzostw kontynentów i świata. Krótkie mecze brydżowe są przeprowadzane w czasie turniejów teamów.

Mecze brydżowe rozgrywane na długich dystansach są podzielone na sesje. Każda sesja ma 8-16 rozdań. O wyborze par do gry decyduje kapitan drużyny, który może być jednym z graczy, choć czasem jest to niegrający kapitan (non-playing captain, npc)[86]. Do pojedynczego meczu kapitan może wystawić w sumie od 4 do 6 różnych zawodników swojej drużyny.

Przykłady rozliczania meczu brydżowego przedstawiono przy punktacji VP[51] oraz przy Board-A-Match[47] i Pattonie[57].

Turniej par

edytuj

Turniej par pozwala uczestniczyć dużej liczbie zawodników. Są to również bardzo „demokratyczne” zawody, ponieważ przy jednym stoliku mogą się spotkać nowicjusze z uznanymi mistrzami.

Wszyscy zawodnicy rozgrywają te same rozdania (chociaż niekoniecznie w tym samym momencie), a podstawą obliczenia końcowego wyniku są poszczególne wyniki uzyskane w kolejnych rozdaniach. Nie jest konieczne rozegranie rozdań wszystkich przeciw wszystkim. Do wyłonienia zwycięzcy wystarczy by wszystkie pary grały te same rozdania.

  
Howell na 8 par
Nr rundy S1 S2 S3 Z1 S4 Z2 Z3
E1 8-1 K1 4-5 K2 2-7 K3 K4 3-6 K5 K6 K7
E2 8-7 K7 3-4 K1 1-6 K2 K3 2-5 K4 K5 K6
E3 8-6 K6 2-3 K7 7-5 K1 K2 1-4 K3 K4 K5
E4 8-5 K5 1-2 K6 6-4 K7 K1 7-3 K2 K3 K4
E5 8-4 K4 7-1 K5 5-3 K6 K7 6-2 K1 K2 K3
E6 8-3 K3 6-7 K4 4-2 K5 K6 5-1 K7 K1 K2
E7 8‑2 K2 5‑6 K3 3‑1 K4 K5 4‑7 K6 K7 K1

Oto przykładowa tabela przejść (Howell’a)[87] dla turnieju dla 8 par (1–8). Są 4 stoliki (S1–S4). Aby każda para grała z inną potrzeba 7 rund (E1–E7). Z tego wynika, że musi być 7 zestawów kart (K1–K7). Każdy zestaw może zawierać 1, 2, 3 lub 4 rozdania. Teoretycznie może tych rozdań być więcej, ale granie więcej niż 28 rozdań jest uciążliwe. Ponieważ są 4 stoliki a 7 zestawów kart, to 3 zestawy są w zbiornicach (Z1–Z3).

Tabelę należy czytać w ten sposób, że w rundzie E1 na stoliku S1 pary 8 (na NS) i 1 (na WE) grają zestawem kart K1. W tej samej rundzie na stoliku S2 zestawem kart K2 grają pary 4 i 5. I tak dalej. Przy zmianie rund karty są przestawiane są na następny stolik. Przy czym między stolikami S3 i S4 jest zbiornica Z1, a między stolikami S4 i S1 są dwie zbiornice Z2 oraz Z3. Para 8 zawsze zajmuje linię NS na stoliku S1. Może to być sędzia zawodów. Pozostałe pary przechodzą w ten sposób, ze idą za numerem wyższym. W praktyce wystarczy na każdej linii podać tylko gdzie idzie dana para w następnym rozdaniu. Należy zwrócić uwagę, że każdy zestaw kart jest grany 4 razy.

Turnieje par można rozliczać na różne sposoby. Przykłady rozliczania poszczególnych rozdań podano dla zapisu maksymalnego[49], Butlera[52] i Cavendisha[53] oraz przy frekansach[66].

Turniej indywidualny

edytuj

W turnieju indywidualnym, na początku każdej rundy, gracze dostają nowego partnera, z którym przez tę rundę grają wspólnie w parze.

  
Howell na 24 zawodników
Pozycja w rundzie E1
Stół Komplet N E S W
S1 K1: R1–R4 1 6 5 16
S2 K2: R5–R8 3 14 22* 19
S3 K3: R9–R12 15 21 17 13
S4 K4: R13–R16 7 10 23* 20
S5 K5: R17–R20 24* 12 4 18
Z K6: R21–R24
S6 K7: R25–R28 8 11 9 2

Oto przykładowa tabela przejść dla turnieju indywidualnego (Howell’a)[88] w którym na 6 stołach (S1–S6) gra 24 (1–24) zawodników. Granych jest 7 rund (E1–E7). Wymaganych jest więc 7 kompletów kart (K1–K7). Oprócz 6 stołów wymagana jest więc zbiornica (Z), która znajduje się między stołami S5 i S6. W tym turnieju każda runda składa się z 4 rozdań. Jest więc 28 rozdań (R1–R28).

Tabela pokazuje miejsca zawodników w pierwszej rundzie (E1).

Poniżej przedstawiono miejsca zawodników we wszystkich rundach. Zawodnicy o numerach 22 i 23 zajmują różne pozycje przy stolikach 2 i 4. Zawodnik 24 przez cały czas zajmuje pozycję N przy stoliku 5 (czasami jedną ze stałych pozycji zajmuje sędzia, który też może uczestniczyć w turnieju).

Komplety kart przesuwane są „w dół”: S1 ← S2 ← S3 ← S4 ← S5 ← Z ← S6 ←


Tabela przejść zawodników
Nr 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24
E1 1N 6W 2N 5S 1S 1E 4N 6N 6S 4E 6E 5E 3W 2E 3N 1W 3S 5W 2W 4W 3E 2S 4S 5N
E2 4E 1N 6W 2N 5S 1S 1E 2S 6N 6S 4N 6E 5E 3W 3E 3N 1W 3S 5W 2E 4W 2W 4S 5N
E3 1E 4E 1N 6W 2S 5S 1S 3W 2E 6N 6E 4W 6S 5E 4N 3E 3N 1W 3S 5W 2N 2W 4S 5N
E4 1S 1E 4N 1N 6W 2N 5S 5E 3W 2E 6N 6S 4E 6E 2W 4W 3E 3N 1W 3S 5W 2S 4S 5N
E5 5S 1S 1E 4E 1N 6E 2S 6W 5E 3W 2E 6N 6S 4N 5W 2N 4W 3E 3N 1W 3S 2W 4S 5N
E6 2S 5S 1S 1E 4S 1N 6W 4E 6S 5E 3W 2E 6N 6E 3S 5W 2N 4N 3E 3N 1W 2W 4W 5N
E7 6W 2N 5S 1S 1E 4S 1N 6S 4N 6E 5E 3W 2E 6N 1W 3S 5W 2W 4E 3E 3N 2S 4W 5N

W niektórych rozwiązaniach zawodnicy przechodzą po określonych liniach i może być określany zwycięzca każdej linii osobno. Aby tego uniknąć w połowie zawodów następuje zmiana linii. Czasami turnieje indywidualne grane są na dochodzenie.

Turniej indywidualny wymaga od zawodników szybkiego uzgodnienia stosowanych konwencji. Preferuje więc zawodników, którzy potrafią się dostosować do różnych partnerów. Często organizator ogłasza przed turniejem obowiązujący na nim system licytacyjny i wistowy, aby zwolnić zawodników z konieczności dokonywania ustaleń przed każdym rozdaniem.

Turniej indywidualny, podobnie jak turniej par, można rozliczać na różne sposoby. Przykłady rozliczania poszczególnych rozdań podano dla zapisu maksymalnego[49], Butlera[52] i Cavendisha[53] oraz przy frekansach[66].

Turniej teamów

edytuj

Team to minimum 4 osoby. Pomimo że osób w teamie może być więcej (często 6: 3 pary), to w jednej sesji meczu grają równocześnie 4 osoby[17]. Zazwyczaj w turniejach teamów rywalizuje się bezpośrednio tylko z jednym przeciwnikiem. Wyłonienie zwycięzcy odbywa się poprzez zsumowanie punktów zdobytych na przeciwnikach albo poprzez system play-off. Często stosowany jest barometr lub barometr włoski. Zazwyczaj gra się rundy 4-6 rozdaniowe.

Turniej teamów wymaga największego zaangażowania od zawodników oraz organizatorów. Zawodnicy muszą utworzyć wieloosobowe zespoły, o co zawsze trudniej niż w innych turniejach. Organizatorzy muszą zapewnić grę wielu zespołów i (przy grze barometrem) przygotowywać stale nowe listy dla rund. Zwykle też wyniki turnieju teamów są najwyżej punktowane w punktacji długofalowej.

Przykłady rozliczania stosowane w turnieju teamów podano przy VP[51], Board-A-Match[47] oraz Pattonie[57].

Butler indywidualny w turnieju teamów

edytuj

Oprócz głównego celu turnieju teamów – wyłonienie zwycięskiego teamu – prowadzi się często pomocnicze statystyki dla określenia najbardziej efektywnego zawodnika[89]. Rozkłady kart w poważnych turniejach teamów są takie, że gra się mecze przeciwko innej drużynie dokładnie tymi samymi kartami, jakimi grają między sobą inne drużyny występujące w danym turnieju. Można więc potraktować każde rozdanie jak rozgrywane na wielu stołach i określić wartość wyniku każdej pary w danym rozdaniu. Robi się to standardowym systemem Butlera (określenie średniej przez odrzucenie skrajnych rezultatów i wyliczanie w IMP wyników pary).

W przypadku uzyskania na obu stołach określonego meczu tego samego rezultatu, pary danej drużyny mogą mieć różne rezultaty (dokładniej przeciwne). Przykład: Na obu stołach uzyskano wysoko punktowany szlemik, który nie był grany przez inne drużyny. Dało to wynik 11 IMP według systemu Butlera. Wówczas para, który ten szlemik wylicytowała ma +11 IMP, natomiast para przeciwko której ten szlemik wylicytowano ma -11 IMP

Ponieważ w turniejach teamów w drużynie grają często więcej niż dwie pary (para rezerwowa lub jeden zawodnik ma wymiennych partnerów), to:

  • rezultat określa się dla każdego zawodnika oddzielnie (taki jak uzyskała para w konkretnym rozdaniu);
  • wynik podaje się dzieląc sumę uzyskanych punktów Butlera (dodatnią lub ujemną) przez liczbę rozegranych rozdań.

Uzyskany wyniki indywidualne odzwierciedlają klasę zawodników. W praktyce, wynik powyżej 1 jest wysoki. Zwykle zwycięski team ma również wszystkich zawodników na czołowych miejscach w klasyfikacji Butlera. Czasami organizatorzy turnieju nagradzają zwycięzców tej klasyfikacji. Na ogół w klasyfikacji tej brani są pod uwagę tylko ci zawodnicy, którzy zaliczyli minimum połowę liczby rozdań.

Aspekty organizacyjne

edytuj

Zawody brydżowe

edytuj

Od roku 1956 Polski Związek Brydża Sportowego przeprowadza Drużynowe mistrzostwa Polski w brydżu sportowym. Zawody te przeprowadzane są na wielu szczeblach (ligach) i ich wykaz można znaleźć bądź w okręgowych lub wojewódzkich związkach bądź znajdują się w kalendarzu PZBS[90].

Do sezonu 2010/2011 najwyższa była I liga[91].

Drużynowe Mistrzostwa Polski, 2010/2011, I liga
Miejsce Drużyna
1 AUGURI Warszawa[92]
2 KS WINKHAUS UNIA Leszno[93]
3 RUCH SA – AZS POLITECHNIKA 1 Wrocław[94]

Od sezonu 2011/2012 najwyższą klasą rozgrywkową jest Ekstraklasa. PZBS prowadzi też szereg turniejów o znaczeniu krajowym i międzynarodowym. Ich wykaz z dużym wyprzedzeniem umieszczany jest w kalendarzu związku[90].

Europejska Liga Brydżowa przeprowadza mistrzostwa Europy (w wielu kategoriach). Kalendarz EBL[45] zawiera też szereg turniejów o zasięgu zarówno kontynentalnym, jak i światowym.

W dniach 12–23 czerwca 2012 w Dublinie (Irlandia) odbyły się 51. Drużynowe Mistrzostwa Europy w Brydżu Sportowym[95]:

51. Drużynowe Mistrzostwa Europy w Brydżu Sportowym.
M Open Kobiety Seniorzy
1 Monako[96]   Anglia[97]   Francja[98]  
2 Holandia[99]   Francja[100]   Polska[101]  
3 Włochy[102]   Turcja[103]   Szkocja[104]  
4 Anglia[105]   Holandia[106]   Dania[107]  
5 Polska[108]   Polska[109]   Niemcy[110]  
6 Niemcy[111]   Izrael[112]   Belgia[113]  

W okresie 2011-06-13–23 w Albena (Bułgaria) odbyły się
Młodzieżowe Mistrzostwa Europy[114]:

23 Młodzieżowe Mistrzostwa Europy Teamów, 2011
Miejsce Juniorzy Młodzież szkolna Dziewczęta
1 Izrael[115] Polska[116] Polska[117]
2 Włochy[118] Izrael[119] Holandia[120]
3 Dania[121] Szwecja[122] Francja[123]


11. Europejskie Młodzieżowe Mistrzostwa Par w Brydżu Sportowym (11th European Youth Pairs Championships) – mistrzostwa Europy par (młodzieżowych) w brydżu sportowym, które były rozgrywane w Vejle (Dania) w okresie 1–6 lipca 2012.

W okresie 1–6 lipca 2012 w Vejle (Dania) były rozgrywane 11. Europejskie Młodzieżowe Mistrzostwa Par w Brydżu Sportowym:

11. Europejskie Młodzieżowe Mistrzostwa Par w Brydżu Sportowym. Wyniki ostateczne[124].
Kategoria Medal złoty Medal Srebrny Medal brązowy
F Para % F Para % F Para %
Miksty   Justyna ŻmudaBartłomiej Igła 61,01   Joanna TaczewskaPiotr Zatorski 58,48   Thomsen Signe Buus – Dennis Bilde 58,07
Juniorzy   Alexandre KilaniAymeric Lebatteux 60,08   Michał KlukowskiPiotr Zatorski 57,15   Kristoffer HeggeKristian Stangeland 55,09
Młodzież Szkolna   Wojciech KaźmierczakŁukasz Witkowski 58,13   Tom van OverbeekeRicardo Westerbeek 56,53   Simon EkenbergSimon Hult 55,96
Dziewczęta   Sigrid SpangenbergMagdaléna Tichá 56,98   Danuta KazmuchaNatalia Sakowska 55,44   Aleksandra JaroszIzabela Weinhold 55,10

Światowa Federacja Brydża przeprowadza wiele zawodów[125] w tym, co 4 lata, Olimliady Brydżowe, które od 2008 roku zostały włączone do Olimpiady Sportów Umysłowych.

W Lille (Francja) w okresie od 9 do 23 sierpnia 2012 roku odbyła się 2 Olimpiada Sportów Umysłowych.

Wyniki 2 Olimpiady Sportów umysłowych w brydżu sportowym. Zespoły narodowe
Open Kobiety Seniorzy
1   Szwecja
Krister Ahlesved, Peter Bertheau, Per-Ola Cullin,
Fredrik Nyström, Jonas Petersson, Johan Upmark
1   Anglia
Sally Brock, Fiona Brown, Heather Dhondy,
Nevena Senior, Nicola Smith, Susan Stockdale
1   Węgry
Gyorgy Barany, Miklos Dumbovich, Mihaly Kovacs,
Peter Magyar, Geza Szappanos
2   Polska
Cezary Balicki, Krzysztof Buras, Grzegorz Narkiewicz,
Piotr Żak, Jerzy Zaremba, Adam Żmudziński
2   Rosja
Swietłana Czubarowa, Wiktorija Gromowa, Anna Gulewicz,
Jelena Choniczewa, Tatjana Ponomariowa, Olga Worobiejczikowa
2   USA
Neil Chambers, Lew Finkel, Stephen Landen,
Sam Lev, John Schermer, Richard Schwartz
3   Monako
Fulvio Fantoni, Geir Helgemo, Tor Helness,
Franck Multon, Claudio Nunes, Pierre Zimmermann
3   Polska
Cathy Bałdysz, Ewa Banaszkiewicz, Katarzyna Dufrat,
Danuta Kazmucha, Natalia Sakowska, Justyna Żmuda
3   Francja
Patrick Grenthe, Guy Lasserre, Francois Leenhardt,
Patrice Piganeau, Philippe Poizat, Philippe Vanhoutte
            9-16   Polska
Julian Klukowski, Apolinary Kowalski, Krzysztof Lasocki,
Wiktor Markowicz, Jacek Romański, Jerzy Russyan

Co 2 lata – w latach nieparzystych – rozgrywane są mistrzostwa świata: kobiet – Venice Cup, mężczyzn – Bermuda Bowl oraz seniorów – D’Orsi Seniors Bowl. Rozgrywane są również mistrzostwa młodzieżowe. Również co dwa lata – w latach parzystych – rozgrywany jest Buffett Cup. Są to pojedynki pomiędzy zespołami Europy i Ameryki.

Mistrzostwa Świata

edytuj

Począwszy od roku 2003 w Mistrzostwach Świata (Otwartych – Bermuda Bowl, kobiet – Venice Cup oraz seniorów – D’Orsi Seniors Bowl) uczestniczą 22 drużyny:

  • gospodarz Mistrzostw Świata,
  • 6 drużyn z Europy (strefa 1);
  • 3 z Ameryki Północnej (strefa 2);
  • 2 z Ameryki Południowej (strefa 3);
  • 2 z Azji i Środkowego Wschodu (strefa 4);
  • 1 z Ameryki Środkowej i Karaibów (strefa 5);
  • 3 z Północnego Pacyfiku (strefa 6);
  • 2 z Południowego Pacyfiku (strefa 7)
  • 2 z Afryki (strefa 8).

Drużyny grają wstępnie mecze 16-rundowe system każda drużyna z każdą. Osiem najlepszych drużyn przechodzi do ćwierćfinałów. Najlepsze 4 drużyny (w kategoriach: otwartej, kobiet i seniorów) grają najpierw półfinały a później finał i mecz o miejsce 3. Pozostali zawodnicy uczestniczą w mistrzostwa świata teamów open transnational rozgrywanych najpierw barometrem a później osiem najlepszych drużyn gra systemem pucharowym.

W dniach 15–29 października 2011 w Veldhoven (Holandia) odbywały się 40 Otwarte Mistrzostwa Świata Teamów (Bermuda Bowl), 18 Mistrzostwa Świata Kobiet (Venice Cup), 6 Światowe Mistrzostwa Świata Seniorów (D’Orsi Seniors Bowl) oraz 8. Międzynarodowe Mistrzostwa Świata Teamów Open Transnational[126].

MŚ Teamów 2011
Miejsce BB VC SC
1 Holandia[127] Francja[128] Francja[129]
2 USA 2[130] Indonezja[131] USA 2[132]
3 Włochy[133] Holandia[134] Polska[101]

Kibice w czasie zawodów

edytuj

Przepisy regulują obecność kibiców w czasie zawodów brydża sportowego[135]. W czasie meczów[17] wolno im przebywać tylko w pokoju otwartym. Kibicom nie wolno się przemieszczać po sali. Każdy z kibiców może oglądać tylko graczy z jednej strony zasłony. W praktyce jeden stolik może oglądać maksimum kilkunastu kibiców w sali otwartej.

Brydżrama

edytuj
Osobny artykuł: Brydżrama.

Organizatorzy spotkań brydżowych, o których wiadomo, że będą cieszyć się popularnością wśród kibiców, organizują brydżramę, czyli osobną salę, w której prezentowany jest przebieg zawodów[136]. W sali gdzie jest prezentacja może znajdować się kilkaset osób. Zaletą tego rozwiązania jest możliwość wymiany poglądów między kibicami.

Przekazy w Internecie

edytuj
 
Ekran BBO
Osobny artykuł: Bridge Base Online.

Brydżyści uczestniczący w zawodach zgodnych z regulacjami WBF muszą się zgodzić na obecność kamer telewizyjnych lub prezentację w internecie[137] o ile taką obecność przewiduje regulamin zawodów. Najbardziej popularnym forum prezentacji wydarzeń brydżowych jest VuGraph znajdujący się na Bridge Base Online (BBO)[138]. Większość istotniejszych zawodów brydżowych jest przedstawiana na tym forum[139]. Są to zarówno ważniejsze zawody krajowe, mistrzostwa krajów w różnych kategoriach, jak i mistrzostwa kontynentów i Świata. Komentarze z tych zawodów często prowadzą znani eksperci brydżowi. Z wielu zawodów prowadzone jest po kilka, a czasami kilkanaście transmisji równocześnie, przez co kibice mogą wybrać do obserwacji interesujący stolik. Można samemu, siedząc przy komputerze, powtórzyć każde rozdanie. Interesujące spotkania ogląda czasami kilkanaście tysięcy osób.

Pierwsze przekazy z Polski na Bridge Base Online odbyły się w dniach 23–25 maja 2003 roku[140] (były to zarazem jedne z pierwszych przekazów na BBO w ogóle[141]). Transmitowane były rozgrywki z Finału Superligi (Drużynowe Mistrzostwa Polski) 2002/03, który odbywał się w Warszawie. Transmisję z imprezy zapewniło Bridge Base Polska, a organizacyjne wsparcie PZBS. Na żywo komentarz pisany w języku angielskim zapewnił twórca serwisu BBO Fred Gitelman, a w języku polskim Marcin Leśniewski[140][142].

Wszystkie rozdania transmitowane na BBO zobaczyć można na stronie „BBO VuGraph Archives”[141] oraz na stronach projektu „The Vugraph Project”[143]. „The Vugraph Project” poza przekazami z BBO zawiera także rozgrywki z różnych historycznych zawodów brydżowych od 1955 roku do dnia dzisiejszego (pliki w formatach PBN oraz LIN[143]).

Brydż sportowy w mediach

edytuj

Organizacją, która skupia dziennikarzy piszących na temat brydża jest IBPA (International Bridge Press Association)[144].
IBPA corocznie nagradza najlepsze artykuły dotyczące różnych aspektów brydża:

  • osobowość roku,
  • licytacja roku,
  • rozgrywka roku,
  • obrona roku.

Samo znalezienie się na „krótkiej liście” (5 pozycji) w tym rankingu jest uważane za duże wyróżnienie. Są również inne nagrody przyznawane przez IBPA.

  
Turniej: mecz
Miejsce: Szanghaj
Po partii: Obie
Rozdawała: E
W 8 7 4
A 5
A W
A D 10 7 4
Kontrakt: 4♠
Rozgrywająca: S
Wist: W
K 9 5
W 10 9 4
9 5 4 3
8 6
N 3 2
K 7 6 2
D 10 8 7
K 9 3
W E
S
 E   S   W   N

Pas 1BA Pas 2♣ 
Pas 2♠  Pas 4♠ 
Pas Pas Pas 

A D 10 6
D 8 3
K 6 2
W 5 2

Obrona roku (2008)[145]:

Michelle Brunner, grająca jako E, spasowała na otwarciu. Zawodniczka S otworzyła 1 BA (12–14 PC). N zapytała o starsze czwórki odzywką 2♣. S pokazała swoje piki poprzez 2♠. 4♠ N zakończyło licytację.

Przeciwko 4♠ W zawistowała w waleta kier, którego rozgrywająca przepuściła i Michelle Brunner zdobyła lewę na K.
Za wyjście 9♣ Michelle Brunner zdobyła nagrodę. Rozgrywająca potraktowała to wyjście jako oczywistego singla. Bojąc się przebitek zagrała dwa razy atuty i W po dojściu K♠ wyszła w trefla. Rozgrywająca przepuściła do waleta i K♣ wziął lewę. Przebitka trefla zakończyła tę obronę.

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Seifert Encyklopedia 1996 ↓, s. T1:89.
  2. Our History, Our Game. American Contract Bridge League. [dostęp 2015-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-07-06)].
  3. Lawrence H. Dawson: Hoyle’s Card Games. Wyd. popr. z roku 1923. Routledge/Taylor & Francis, 2013, s. 19. ISBN 978-1-135-85328-0. OCLC 862609587.
  4. John Edward Olsen: The Mad World of Bridge. Wyd. 1. Nowy Jork: Holt, Rinehart and Winston, 1960, s. 159–168.
  5. Przemysław Hauser: Potyczki przy zielonym stoliku. Rzecz o brydżu i brydżystach w II Rzeczypospolitej. Warszawa: Epoka, 1989, s. 180–187. ISBN 83-85021-06-X.
  6. Brydż sportowy. Historia.. [dostęp 2010-10-28]. (pol.).
  7. [Seifert] (Bogumił Seifert: Moje przygody z brydżem w tle. Warszawa: PZBS, 2006. ISBN 83-87894-55-9.) s. 11.
  8. Jerzy Putrament. Lepszy brycz niż nicz. „Przegląd kulturalny”, 5 października 1954. 
  9. [Seifert] s. 20.
  10. [Seifert] s. 26.
  11. [Seifert] s. 27.
  12. [Seifert] s. 30–33.
  13. [Seifert] s. 41–44.
  14. [Seifert] s. 90–98.
  15. a b c [WBF – MPB] (John Wignall (z zespołem): Międzynarodowe prawo brydżowe 2007. [w:] WBF [on-line]. PZBS, 2007. [dostęp 2010-08-20]. (pol.).). Punkt 2. Pudełko rozdaniowe.
  16. [WBF – MPB]. Punkt 65. Układanie lew.
  17. a b c d [PZBS – RZBP] (PZBS: Regulamin zawodów brydża porównawczego (sportowego) PZBS. [w:] PZBS [on-line]. 1998-06-09. [dostęp 2010-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-23)]. (pol.).). Część II – szczegółowa. B. Regulamin meczu brydżowego.
  18. a b [PZBS – RZBP] Część II – szczegółowa. A. Regulamin Turnieju Brydża Porównawczego.
  19. [PZBS – RZBP]. Rozdział IV. Dokumentacja zawodów. § 7.
  20. Bridgemate (ang.).
  21. Sędziowie. PZBS. [dostęp 2010-08-22]. (pol.).
  22. Licencje. PZBS. [dostęp 2010-08-22]. (pol.).
  23. Adresy Wojewódzkich Związków Brydża Sportowego. PZBS. [dostęp 2011-02-05]. (pol.).
  24. Adresy OZBS. PZBS. [dostęp 2011-02-05]. (pol.).
  25. Constitution. WBF. [dostęp 2010-09-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-27)]. (ang.).
  26. Congress. WBF. [dostęp 2010-09-27]. (ang.).
  27. Executive Council. WBF. [dostęp 2010-09-27]. (ang.).
  28. Departments. WBF. [dostęp 2010-09-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-07-27)]. (ang.).
  29. Laws. WBF. [dostęp 2010-09-27]. (ang.).
  30. a b [WBF – MBP] (John Wignall (z zespołem): Międzynarodowe prawo brydżowe 2007. [w:] WBF [on-line]. PZBS, 2007. [dostęp 2010-08-20]. (pol.).).
  31. The WBF Code of Laws for Electronic Bridge 2001. WBF. [dostęp 2010-09-27]. (ang.).
  32. Rules and Regulations. WBF. [dostęp 2010-09-27]. (ang.).
  33. WBF General Conditions of Contest. WBF. [dostęp 2012-02-24]. (ang.).
  34. Tournament Directing. WBF. [dostęp 2010-09-27]. (ang.).
  35. World Championships & events. WBF. [dostęp 2011-11-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-04-13)]. (ang.).
  36. Systems. WBF. [dostęp 2010-09-27]. (ang.).
  37. Appeals. WBF. [dostęp 2010-09-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2003-12-07)]. (ang.).
  38. Master Points. WBF. [dostęp 2010-09-27]. (ang.).
  39. Committees. WBF. [dostęp 2010-09-27]. (ang.).
  40. Awards /Distinctions. WBF. [dostęp 2010-09-27]. (ang.).
  41. Geographical Zones. WBF. [dostęp 2010-09-27]. (ang.).
  42. Members. EBL. [dostęp 2010-09-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-05)]. (ang.). → Members.
  43. Statutes. EBL. [dostęp 2010-09-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-05)]. (ang.). → Administration → Statutes.
  44. EBL championships. EBL. [dostęp 2011-11-05]. (ang.).
  45. a b EBL: European Bridge League. [dostęp 2010-09-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-05)]. (ang.). → Competitions → Calendar.
  46. [WBF – MPB]. Punkt 77. Tabela zapisów brydża porównawczego.
  47. a b c [PZBS – RegulaminBAM] (PZBS: Regulamin 1. Mistrzostw Polski Teamów Board-A-Match 2004. [w:] PZBS [on-line]. 2004-06-09. [dostęp 2010-08-20]. (pol.).).
  48. a b [WBF – MPB]. 78. Metody obliczania wyników. C. Zapis sumaryczny.
  49. a b c d [WBF – MPB]. Punkt 78. Metody obliczania wyników. A. Wyniki w Punktach Turniejowych (PT).
  50. a b [WBF – MPB]. Punkt 78. Metody obliczania wyników. B. Wyniki w Międzynarodowych Punktach Meczowych (IMP).
  51. a b c d [WBF – Warunki] (General conditions of contens for all World Championships and other Tournaments held under the auspices of he World Bridge Federation. [w:] WBF [on-line]. May 2010. [dostęp 2012-02-24]. (ang.).) Appendix 6 – WBF IMP to VP Conversion Scale.
  52. a b c d Chris Burton: Butler Pairs Scoring. [dostęp 2014-08-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-08-19)]. (ang.).
  53. a b c Maurizio Di Sacco: Scoring and Results. [w:] EBL [on-line]. 4th EBL Tournament Directors Course, 31st August – 5th September 2001, Tabiano di Salsomaggiore Terme, Italy, 2001-08. [dostęp 2010-08-20]. (ang.).
  54. WBF: Supplemental Conditions of Contest for the 2014 World Youth Bridge Teams Championships. [dostęp 2014-08-14]. (ang.).
  55. [Macieszczak] (Andrzej Macieszczak: Brydż sportowy. Warszawa: Sport i Turystyka, 1986. ISBN 83-217-2535-X.) s. 59–60, 164-165.
  56. [Macieszczak] s. 6.
  57. a b c PZBS: Regulamin: X Mistrzostw Polski Teamów na dochodzenie obliczanych Systemem Pattona.. [w:] PZBS [on-line]. 2001-07-07. [dostęp 2010-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-03-19)]. (pol.).
  58. PZBS: Regulamin Korespondencyjnych Mistrzostw Polski 2009.. [w:] PZBS [on-line]. 2008-12-10. [dostęp 2010-08-20]. (pol.).
  59. PZBS: Kalkulator PKLI w turniejach PZBS. [w:] PZBS [on-line]. 2009-10-01. [dostęp 2011-07-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-11-27)]. (pol.).
  60. PZBS: Regulamin Klasyfikacyjny. [w:] PZBS [on-line]. 2009-09-25. [dostęp 2010-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-10-06)]. (pol.).
  61. PZBS: Tytuły klasyfikacyjne PZBS i zasady ich przyznawania. [dostęp 2012-02-08]. (pol.).
  62. [PZBS – RZBP]. Część I – Ogólna. Rozdział VII. Przebieg zawodów i przepisy gry. § 17.
  63. [PZBS – RZBP]. Część I – Ogólna. Rozdział VII. Przebieg zawodów i przepisy gry. § 18–§20.
  64. [PZBS – RZBP]. Część I – Ogólna. Rozdział VII. Przebieg zawodów i przepisy gry. § 20.
  65. [Macieszczak] s. 19.
  66. a b c DZBS: Wyniki turniejów w klubie „Skrzydlaci”. [dostęp 2010-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-03-19)]. (pol.).
  67. Rozdanie 7. BBO. [dostęp 2010-09-28]. (ang.).
  68. [PZBS – Polityka] (Andrzej Wachowski (z zespołem): Polityka systemowa. [w:] PZBS [on-line]. 2002-12-17. [dostęp 2010-08-20]. (pol.).) 5. Karty konwencyjne / karty uzupełniające.
  69. WBF: Convention Card. Cezary Balicki, Adam Żmudziński. [dostęp 2010-08-20]. (ang.).
  70. [WBF – MPB]. 40. Uzgodnienia partnerów. B. Szczególne uzgodnienia partnerów.
  71. [PZBS – Polityka] Zasady alterowania 2002.
  72. [WBF – MPB]. 20. Powtarzanie i udzielanie wyjaśnień.
  73. [PZBS – Polityka] 3. Systemy dopuszczone do stosowania w zawodach organizowanych przez PZBS.
  74. DeepFinesse. [dostęp 2011-08-28]. (ang.).
  75. [WBF – MPB]. 6. Tasowanie i rozdawanie.
  76. [WBF – Warunki].
  77. [PZBS – RZBP].
  78. [WBF – Warunki] 9.1 Smoking and Alcohol.
  79. [WBF – Warunki] Appendix 9 – WBF Anti Doping Regulations.
  80. [WBF – Warunki] 8. Dress Code.
  81. [WBF – MPB]. 12. Orzeczenie według uznania sędziego. C. Orzekanie wyniku rozjemczego.
  82. [WBF – MPB]. 90. Kary proceduralne.
  83. [PZBS – RZBP]. Część I – Ogólna. Rozdział VII. Przebieg zawodów i przepisy gry. § 11.
  84. [ACBLscore] (Program komputerowy ACBLscore. Version W7.66 04/29/2010 Copyright (c) 1991-2009 ACBL) → Movement.
  85. [WBF – Warunki] 4.5 Eligibility for Youth Players oraz 4.6 Eligibility for Senior Players.
  86. [Macieszczak] s. 132–133.
  87. [ACBLscore] → Movement → Howell.
  88. [ACBLscore] → Movement → External Indywidual → S0607.
  89. EBL: 50th European Team Championships. Results. [dostęp 2010-08-20]. (ang.).
  90. a b PZBS: Jednolity Kalendarz Sportowy 2010. [dostęp 2010-09-22]. (pol.).
  91. PZBS: I liga – aktualna sytuacja. [dostęp 2012-01-03]. (pol.).
  92. Łukasz Brede, Krzysztof Buras, Bartosz Chmurski, Ewa Maria Harasimowicz, Zdzisław Ingielewicz, Jacek Kalita, Krzysztof Kotorowicz, Marcin Leśniewski, Grzegorz Narkiewicz, Jacek Pszczoła, Mariusz Puczyński.
  93. Rafał Jagniewski, Marcin Krupowicz, Michał Kwiecień, Bogusław Pazur, Jacek Poletyło, Marek Wójcicki, Sławomir Zawiślak.
  94. Cezary Balicki, Igor Chalupec, Aleksandr Dubinin, Piotr Gawryś, Stanisław Gołębiowski, Andriej Gromow, Krzysztof Jassem, Mariusz Kwieciński, Tomasz Sielicki, Włodzimierz Starkowski, Maciej Wręczycki, Piotr Zatorski, Adam Żmudziński.
  95. EBL: 51st European Team Championships Dublin, Ireland • 12-23 June 2012. [dostęp 2012-05-12]. (ang.).
  96. Fulvio Fantoni, Claudio Nunes, Geir Helgemo, Tor Helness, Pierre Zimmerman, Franck Multon.
  97. Heather Dhondy, Nevena Senior, Nicola Smith, Sally Brock, Susan Stockdale, Fiona Brown.
  98. Patrick Grenthe, Philippe Vanhoutte, Francois Leenhardt, Patrice Piganeau, Guy Lasserre, Philippe Poizat.
  99. Sjoert Brink, Bas Drijver, Simon de Wijs, Bauke Muller, Ricco van Prooijen, Louk Verhees Jr.
  100. Danièle Gaviard, Vanessa Réess, Joanna Zochowska, Catherine d'Ovidio, Bénédicte Cronier, Sylvie Willard.
  101. a b Julian Klukowski, Apolinary Kowalski, Krzysztof Lasocki, Wiktor Markowicz, Jacek Romański, Jerzy Russyan.
  102. Giorgio Duboin, Antonio Sementa, Lorenzo Lauria, Alfredo Versace, Norberto Bocchi, Agustin Madala.
  103. Asli Acar, Berrak Erkan, Belis Atalay, Vera Adut, Dilek Yavaş, Özlem Öymen.
  104. John Matheson, Willie Coyle, Derek Diamond, Victor Silverstone, John Murdoch, Iain Sime.
  105. Alexander Allfrey, Andrew Robson, David Gold, Tony Forrester, Derek Patterson, Peter Crouch.
  106. Carla Arnolds, Wietske van Zwol, Laura Dekkers, Marion Michielsen, Jet Pasman, Anneke Simons.
  107. Thomas Berg, Geert Jørgensen, Hans Christian Nielsen, Knud-Aage Boesgaard, Peter Schaltz, Kirsten Steen Møller.
  108. Cezary Balicki, Adam Żmudziński, Krzysztof Buras, Grzegorz Narkiewicz, Jerzy Zaremba, Piotr Żak.
  109. Grażyna Brewiak, Katarzyna Dufrat, Danuta Kazmucha, Natalia Sakowska, Joanna Taczewska, Justyna Żmuda.
  110. Michael Elinescu, Entscho Wladow, Ulrich Kratz, Bernhard Sträter, Reiner Marsal, Ulrich Wenning.
  111. Jörg Fritsche, Roland Rohowsky, Michael Gromoller, Martin Rehder, Joe Piekarek, Alex Smirnov.
  112. Matiłda Popliłow, Rut Lewit-Porat, Michal Nosatzki, Nathalie Saada, Dana Tal, Noga Tal.
  113. Faramarz Bigdeli, Hubert Janssens, David Johnson, Jacques Stas, Guy Polet, Alain Kaplan.
  114. EBL: 23rd EUROPEAN YOUTH TEAM CHAMPIONSHIPS Albena, Bulgaria • 13 – 23 July 2011. [dostęp 2012-01-03]. (ang.).
  115. Allon Birman, Lotan Fiszer, Gal Gerststner, Moshe Meyuchas, Deror Padon, Ron Schwartz.
  116. Wojciech Kaźmierczak, Adam Krysa, Adam Loński, Kamil Madej, Łukasz Witkowski, Justyna Żmuda.
  117. Magdalena Holeksa, Aleksandra Jarosz, Danuta Kazmucha, Joanna Taczewska, Izabela Weinhold, Justyna Żmuda.
  118. Francesco De Leo, Giuseppe Della Cave, Massimiliano Di Franco, Riccardo Locatelli, Agustin Madala, Riccardo Rubino.
  119. Adi Asulin, Juwal Ben Dawid, Oren Dar, Ejal Erez, Itamar Ginnosar, Adam Reiter.
  120. Rosaline Barendregt, Marleen Beuger, Judith Nab, Jamilla Spangenberg, Sigrid Spangenberg, Magdaléna Tichá.
  121. Dennis Bilde, Niclas Raulund Ege, Emil Jepsen, Maria Dam Mortensen, Matias Rohrberg, Lars Tofte.
  122. Simon Ekenberg, Ida Grönkvist, Simon Hult, Mikael Rimstedt, Ola Rimstedt.
  123. Marion Canonne, Jessie Carbonneaux, Claire Chaugny, Laure Favard, Carole Puillet, Aurélie Thizy.
  124. EBL: 11th EUROPEAN YOUTH BRIDGE PAIRS CHAMPIONSHIP. Vejle, Denmark, 1 – 6 July 2012. Results.. [dostęp 2012-07-03]. (ang.).
  125. WBF: Calendar List of Events. [dostęp 2010-09-22]. (ang.).
  126. 40th World Team Championship. Information. [dostęp 2011-10-09]. (ang.).
  127. Sjoert Brink, Bas Drijver, Bauke Muller, Ricco van Prooijen, Louk Verhees Jr., Simon de Wijs.
  128. Véronique Bessis, Bénédicte Cronier, Catherine d'Ovidio, Danièle Gaviard, Joanna Zochowska, Sylvie Willard.
  129. Patrick Grenthe, Guy Lasserre, Francois Leenhardt, Patrice Piganeau, Philippe Poizat, Philippe Vanhoutte.
  130. Kevin Bathurst, Joe Grue, John Hurd, Justin Lall, Joel Wooldridge, Daniel Zagorin.
  131. Lusje Olha Bajoh, Fera Damayanti, Suci Amita Dewi, Kristina Wahyu Murniati, Riantini, Julita Grace Tueje.
  132. Peter Boyd, Neil Chambers, Gaylor Kasle, Larry Kozlove, Steve Robinson, John Schermer.
  133. Norberto Bocchi, Giorgio Duboin, Lorenzo Lauria, Agustin Madala, Antonio Sementa, Alfredo Versace.
  134. Carla Arnolds, Laura Dekkers, Marion Michielsen, Jet Pasman, Anneke Simons, Bep Vriend.
  135. [WBF – MPB]. Punkt 76. Widzowie.
  136. [PZBS – RZBP]. Część I – Ogólna. Rozdział VII. Przebieg zawodów i przepisy gry. § 21.
  137. [WBF – Warunki] 11. Vu-Graph.
  138. Bridge Base Online. [dostęp 2010-11-12]. (ang.).
  139. Bridge Base Online. Vugraph Schedule. [dostęp 2010-10-20]. (ang.).
  140. a b Radosław Kiełbasiński. Od prezesa. „Świat brydża”, s. 2,5, lipiec/sierpień 2003. ISSN 0867-7743. (pol.). 
  141. a b Archiwum wszystkich przekazów na Bridge Base Online. [dostęp 2010-11-12]. (ang.).
  142. MSC Cezar – Lista graczy oraz zdobyte PKL’e z Finału Superligi 2002/03.. [dostęp 2010-11-12]. (pol.).
  143. a b Strona projektu „The Vugraph Project”. [dostęp 2010-11-12]. (ang.).
  144. IBPA: Constitution of the International Bridge Press Association. 1997. [dostęp 2010-08-20]. (ang.).
  145. IBPA: IBPA Awards 2009. s. 13. [dostęp 2010-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-29)]. (ang.).

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj