Buforowe układy krwi

Buforowe układy krwi – obecne w osoczu mieszaniny słabych kwasów i ich zasadowych soli zapewniające utrzymanie stałego pH krwi (7,35-7,45), najważniejszymi buforowymi układami krwi są bufory:

• wodorowęglanowy (H
  2CO
  3/NaHCO
  3)
• hemoglobinowy
• fosforanowy (NaH
  2PO
  4/Na
  2HPO
  4)
• białkowy (białczanowy)

Ich działanie polega na neutralizacji wprowadzonych egzogennie (np. wraz z pożywieniem) lub powstających w wyniku przemiany materii związków chemicznych o charakterze kwaśnym i zasadowym, np. tworzony podczas beztlenowego katabolizmu glukozy w mięśniach kwas mlekowy zostaje zneutralizowany zgodnie z równaniem:

CH
3CHOHCOOH + NaHCO
3 → CH
3COHCOONa + H
2O + CO
2

Powstały CO₂ po odprowadzeniu do płuc zostaje usunięty wraz z wydychanym powietrzem poza organizm. Działanie białek jako buforów związane jest z obecnością w ich cząsteczkach grup funkcyjnych: aminowej – NH₂ (grupa zasadowa) oraz karboksylowej – COOH (gr. kwasowej), dzięki czemu mogą one reagować jako słabe kwasy i zasady. Najważniejszymi białkami wchodzącymi w skład buforowych układów krwi są albuminy. Zaburzenie równowagi kwas − zasada osocza prowadzi do acydozy (kwasicy) lub alkalozy (zasadowicy).

Bibliografia

• Baglin Trevor, Provan Drew, Singer Charles R.J. - "Hematologia kliniczna", Wyd. PZWL
• A.G. Japp, I.A.M. Hennessey, red. J. Smereka - "Gazometria krwi tętniczej", Wyd. Urban & Partner