Buniawirusy (łac. Bunyaviricetes, dawniej Bunyaviridae) – rodzina wirusów zawierających segmentowany ssRNA(-). Genom tych wirusów zazwyczaj występuje w postaci trzech kolistych segmentów zwiniętych superhelikalnie, a jego wielkość waha się między 10,5 a 22,7 tysięcy par zasad. Wiele z nich infekuje stawonogi, rośliny, protisty i strunowce[1]. Nazwa tej klasy pochodzi od miasta Bunyamwera w Ugandzie, gdzie odkryto pierwszego przedstawiciela tej klasy – wirusa Bunyamwera[2].

Buniawirusy
Ilustracja
Wirus gorączki krwotocznej Krymsko-Kongijskiej (CCHFV)
Systematyka
Grupa

Riboviria

Rząd

Orthornavirae

Rodzina

Bunyaviridae

Nazwa systematyczna
Bunyaviricetes
Cechy wiralne
Kwas nukleinowy

ssRNA

Liczba segmentów

3

Osłonka

lipidowa

Rezerwuar

komar, kleszcz, mucha piaskowa

Charakteryzujących się następującymi cechami:

  • symetria: helikalna;
  • otoczka lipidowa: występuje, jest jednowarstwowa, a w pojedynczej otoczce może znajdować się kilka (zwykle ok. 3) nukleokapsydów;
  • kwas nukleinowy: segmentowany ssRNA(-); segmenty są koliste i często zwinięte superhelikalnie; wielkość genomu waha się między 10,5 a 22,7 tysięcy par zasad;
  • replikacja: zachodzi w cytoplazmie zakażonej komórki;
  • wielkość: 90-120 nm;
  • gospodarz: stawonogi i kręgowce;
  • cechy dodatkowe: wszystkie występujące w tej grupie wirusy poza hantawirusami mogą być przenoszone przez wektory (stawonogi).

W skład niniejszej rodziny wchodzi ponad 300 gatunków wirusów, zgrupowanych w 5 rodzajach:

  • Rodzaj: Bunyavirus;
  • Rodzaj: Hantavirus Hantawirusy - pod tym hasłem znajduje się opis poniższych gatunków;
    • Hantaan virus (HTNV), zwyczajowo wirus Hantaan, wirus Hanta, hantawirus;
    • Dobrava-Belgrad virus (DOBV), zwyczajowo wirus Dobrawa-Belgrad;
    • Puumala virus (PUUV), zwyczajowo wirus Puumala;
    • Seoul virus (SEOV), zwyczajowo wirus Seoul;
    • Sin Nombre virus (SNV), zwyczajowo wirus Sin Nombre;
  • Rodzaj: Nairovirus;
  • Rodzaj: Phlebovirus;
  • Rodzaj: Tospovirus.

Największe znaczenie medyczne mają hantawirusy przenoszone przez gryzonie i mogące stanowić w przyszłości istotne czynniki chorobotwórcze.

Przypisy

edytuj
  1. Venura Herath i inni, Family Level Phylogenies Reveal Relationships of Plant Viruses within the Order Bunyavirales, „Viruses”, 12 (9), 2020, s. 1010, DOI10.3390/v12091010, ISSN 1999-4915, PMID32927652, PMCIDPMC7551631 [dostęp 2025-04-24].
  2. K.C. Smithburn, A.J. Haddow, A.F. Mahaffy, A Neurotropic Virus Isolated from Aedes Mosquitoes Caught in the Semliki Forest, „The American Journal of Tropical Medicine and Hygiene”, s1-26 (2), 1946, s. 189–208, DOI10.4269/ajtmh.1946.s1-26.189 [dostęp 2025-04-24] (ang.).

Zobacz też

edytuj