Camilla Wedgwood
Camilla Hildegarde Wedgwood (ur. 25 marca 1901 w Newcastle upon Tyne, zm. 17 maja 1955 w Sydney) – brytyjska antropolożka, jedna z pierwszych kobiet uprawiających antropologię jako zawód, znana ze studiów nad sytuacją kobiet i dzieci na wyspie Manam w Nowej Gwinei oraz pracy na rzecz poprawy szkolnictwa średniego dla mieszkanek Melanezji[1], jedyna wykładowczyni antropologii na Uniwersytecie w Sydney, w czasie wojny jedyna Australijka podpułkownik w Papui i Nowej Gwinei[2].
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
antropolożka |
Wykształcenie i kariera edytuj
Uczęszczała do Orme Girls' School w Newcastle-under-Lyme w Staffordshire oraz do Bedales School w Steep w Hampshire[3]. W 1918 zaczęła studia w Bedford College na Uniwersytecie w Londynie. Studiowała literaturę angielską i islandzką[4]. W 1920 rozpoczęła studia w Newnham College na Uniwersytecie w Cambridge[5]. Ukończyła z wyróżnieniem anglistykę, antropologię i archeologię[1]. Nie otrzymała jednak dyplomu Uniwersytetu w Cambridge (uczelnia umożliwiła to kobietom dopiero w 1948). W Newnham była stypendystką Arthura Hugh Clougha (1923) i Bathursta (1924). W 1927 uzyskała tytuł magistry[5]. W Bedford College studiowała pod kierunkiem Bronisława Malinowskiego, a w Cambridge pod opieką Alfreda Corta Haddona[3].
Po pobycie w Cambridge wróciła do Bedford College w Londynie jako asystentka wykładowcy na Wydziale Nauk Społecznych. Wykładała tam w latach 1926–1927[2]. W 1927, po śmierci antropologa Arthura Bernarda Deacona, została zaproszona na Uniwersytet w Sydney, aby zastąpić go jako wykładowczyni antropologii. Antropolog Alfred Radcliffe-Brown poprosił ją o zredagowanie notatek terenowych Deacona[3]. Opublikowano je w 1934 jako Malekula: A Vanishing People in the New Hebrides. W 1930 Camilla wykładała na Uniwersytecie w Kapsztadzie. W latach 1930–1932, po powrocie do Anglii, była wykładowczynią w London School of Economics i osobistą asystentką Bronisława Malinowskiego[3]. Nauczyła się od niego obserwacji uczestniczącej, którą później stosowała we własnych pracach[6].
W 1924 była stypendystką, a następnie radną (1931–1932) Królewskiego Instytutu Antropologicznego Wielkiej Brytanii i Irlandii[2].
W 1932 otrzymała stypendium Australijskiej Rady Badawczej na prowadzenie badań terenowych w Melanezji. Została skierowana na wyspę Manam u północnego wybrzeża Papui Nowej Gwinei, na granicy dzisiejszych prowincji Madang i East Sepik[5]. Propozycja miejsca badań, którą złożyła, została odrzucona. Dominowało przekonanie, że Melanezja jest zamieszkana przez „dzikich”, łowców głów i kanibali, co było nieodpowiednim środowiskiem dla białej kobiety z wyższej klasy[1]. Miejsce badań zostało jej narzucone ze względu na obawy brytyjskiej administracji o molestowanie antropolożek przez miejscowych, choć takie przypadki nigdy się nie zdarzyły. Wybrano lokalizację, która uważana była za bezpieczną. Wedgwood nie miała wpływu na decyzję o miejscu badań[7]. Prowadziła je przez 2 lata. Koncentrowała się na życiu kobiet i dzieci, rytuałach dojrzewania dziewcząt i skutkach kontaktu rdzennej ludności z kulturą Zachodu. Obserwowała zmianę statusu kobiet (z wysokiego udziału ekonomicznego na relatywną zależność ekonomiczną) w wyniku rozwoju kolonializmu. Podczas krótkiego pobytu na Manam badaczka zdołała zdobyć zaufanie społeczności wyspy, chociaż w pełni nie opanowała ich języka. Prace Wedgwood doprowadziły do zaplanowania i założenia w Nauru szkoły średniej dla dziewcząt[1]. Krytykowała wpływ Kościoła katolickiego i anglikańskiego na rdzenną kulturę Melanezji oraz metody edukacyjne stosowane przez misjonarzy, choć uznała obecność nauczycieli misjonarzy mna wyspie Manam za konieczny[4]. W 1935 Wedgwood badała rodzimą sztukę i rzemiosło w Nauru[5]. Na zlecenie rządu Australii oceniała stan edukacji[1].
W czerwcu 1935 została mianowana dyrektorką The Women's College na Uniwersytecie w Sydney[2]. Funkcję pełniła do 1944[1]. W 1937 kierowała rozbudową uczelni, by zapewnić zakwaterowanie dla 14 nowych studentek, którym fundowała studia, a w 1938 przebudowała kuchnie i pomieszczenia dla personelu[2]. W latach 1936–1946 była honorową wykładowczynią antropologii na Uniwersytecie w Sydney[8].
Należała do Towarzystwa Antropologicznego Nowej Południowej Walii, Australijskiej Federacji Kobiet Uniwersyteckich oraz Australijskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych[2]. W latach 1925–1963 była związana ze Szpitalem Rachel Forster dla Kobiet i Dzieci w Redfern[9].
W 1943 wraz z antropologiem Herbertem Ianem Priestley’em Hogbinem przygotowała publikację pt. Development and Welfare in the Western Pacific[4]. W 1944 ochotniczo zgłosiła się do służby medycznej dla kobiet w armii australijskiej. Została powołana na stanowisko tymczasowego podpułkownika[5] i przydzielona do Dyrekcji Badań Armii, która zajmowała się problemami administracyjnymi w Papui i Nowej Gwinei[1]. Wedgwood prowadziła pionierskie badania szkół misyjnych w Papui i Nowej Gwinei, które stanowiły wstęp do rządowego programu edukacyjnego[2]. Przygotowała raporty: Some problems of native education in the Mandated Territory and Papua (1944), Summary of native education in Papua; The development of native education in New Guinea; Some suggestions concerning the organisation of education in the Territory of New Guinea; The aims of native education and the incentives which lead the natives to desire it (1945). Opracowała 30-letni plan „masowej edukacji” lub co najmniej szkół podstawowych dla wszystkich mieszkańców Melanezji, co miało doprowadzić do zlikwidowania albo zmniejszenia skali problemów społecznych wynikających z elitarnego programu nauczania[4].
Od stycznia 1945 prowadziła wykłady w Szkole Spraw Cywilnych Komendy Głównej Ziemi w Duntroon w Canberze, a po demobilizacji w 1946 pracowała w Australijskiej Szkole Administracji Pacyfiku w Mosman w Sydney[2]. W latach 1947–1948 z powodów rodzinnych wróciła do Anglii. Wykładała w Instytucie Edukacji Uniwersytetu Londyńskiego. Po powrocie do Sydney była starszą wykładowczynią administracji w Australijskiej Szkole Administracji Pacyfiku w Mosman w Sydney[2]. Prowadziła wykłady dla rodzimych nauczycieli na temat edukacji i odrodzenia kultury tradycyjnej oraz promowała potrzebę szkolenia technicznego i zawodowego rdzennych mieszkanek Melanezji[1]. Na Uniwersytecie w Sydney pracowała w latach 1951–1955[8].
Pod koniec 1951 UNESCO zaprosiło ją – jako ekspertkę regionu Południowego Pacyfiku – na seminarium w Paryżu na temat stosowania języków narodowych w edukacji. Działała w Sekcji Opieki Społecznej. W 1953 bardziej zaangażowała się w prace komisji; pisała i wygłaszała referaty[1].
Publikowała w czasopismach, np. „Oceanii”, „Południowym Pacyfiku”, „Journal of the Royal Anthropological Institute”. Zajmowała się różnymi zagadnieniami teoretycznymi, np. uprzedzeniami mężczyzn do badań antropologicznych. Zauważyła i skrytykowała fakt, że większość badaczy traktowała kobiety w społeczeństwach niezachodnich jako drugorzędne. Obwiniała o ten fakt androcentryczne uprzedzenia uczonych, ich zachodniocentryczne podejście do oceny statusu kobiet[1].
Nawet po latach była dobrze i czule wspominana przez mieszkańców wyspy Manam. Była antropolożką stosowaną, nie teoretyczną[1].
Życie prywatne edytuj
Była córką Josiah Wedgwooda, późniejszego pierwszego barona Wedgwood, oraz Ethel Bowen Wedgwood, córki Lorda Sędziego Apelacyjnego, Charlesa Bowena[5]. Miała sześcioro rodzeństwa[1][2]. Jej rodzice rozwiedli się, gdy miała 18 lat. Stryjecznym dziadkiem ojca Camilli był Karol Darwin, który często odwiedzał rodzinną posiadłość Wedgwoodów i miał duży wpływ na rodziców Camilli[1]. Wedgwoodowie należeli do brytyjskiej elity społecznej[10].
Od 1925 Camilla Wedgwood należała do Religijnego Towarzystwa Przyjaciół (kwakrów)[2]. Była pacyfistką. W 1937 została sekretarką Niemieckiego Komitetu Stypendialnego. W ministerstwie spraw wewnętrznych Wielkiej Brytanii wstawiała się za żydowskimi i niearyjskimi ofiarami prześladowań nazistów. Zbierała fundusze na przyjazd uchodźców do Australii. Podczas II wojny światowej była przewodniczącą Federalnej Rady Pacyfistycznej. Była członkinią Australijskiego Ruchu Chrześcijańskich Studentów[2]. W 1944 zrezygnowała z pacyfizmu i wstąpiła do wojska. W tym samym roku została przyjęta do Kościoła Anglikańskiego Australii[3]. Została ochrzczona 18 stycznia 1944 w kościele św. Jakuba przy King Street w Sydney w obecności wybranych przez nią świadków[4].
Nie określała się jako feministka, krytycznie odnosiła się do kobiet, które, jak to określiła, miały „obsesję na punkcie praw kobiet”[4].
Nałogowo paliła papierosy. Zmarła z powodu raka płuc. Została poddana kremacji[2].
Odznaczenia edytuj
W 1937 dostała Medal Koronacyjny króla Jerzego VI[4][11].
Upamiętnienie edytuj
Na przedmieściach Canberry znajduje się osiedle Wedgwood Close nazwane na jej cześć.
Jej imieniem nazwano gimnazjum dla dziewcząt w Goroce[2].
W Porcie Moresby co roku organizowana jest seria wykładów dla naukowców i naukowczyń z całego świata. Patronką inicjatywy jest Camilla Wedgwood[4].
Przyjaciel James McAuley zadedykował jej swój wiersz „Winter Nightfall”[2].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Jennifer McBride, Camilla Hidegarde Wedgwood [online], faculty.webster.edu [dostęp 2022-01-16].
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o David Wetherell, Wedgwood, Camilla Hildegarde (1901–1955), Canberra: National Centre of Biography, Australian National University [dostęp 2022-01-15] (ang.).
- ↑ a b c d e Wedgwood, Camilla Hildegarde (1901–1955), anthropologist and lecturer [online], Oxford Dictionary of National Biography [dostęp 2022-01-15] (ang.).
- ↑ a b c d e f g h David Wetherell, Camilla Wedgwood: ‘what are you educating natives for’, [w:] Geoffrey Gray, Doug Munro, Christine Winter (red.), Scholars at War. Australasian Social Scientists 1939–1945, Canberra 2012, s. 117132.
- ↑ a b c d e f Wedgwood, Hon. Camilla Hildegarde, (25 March 1901–17 May 1955), Lecturer in the Australian School of Pacific Administration [online], WHO'S WHO & WHO WAS WHO [dostęp 2022-01-15] (ang.).
- ↑ Nancy Christine Lutkehaus, The Use of Another Ethnographer's Field-Notes: Camilla Wedgwood's Manam Island Research, „Anthropology Today”, 5 (6), 1989, s. 9–12, DOI: 10.2307/3033078, ISSN 0268-540X, JSTOR: 3033078 [dostęp 2022-01-16].
- ↑ Frances Larson, Pionierki. Maria Czaplicka i nieznane bohaterki antropologii, wyd. 1, Kraków: Znak Litera Nova, 2021, s. 227–228, ISBN 978-83-240-3739-1, OCLC 1260329640 [dostęp 2022-01-16].
- ↑ a b Camilla Wedgwood | The Women's College [online], www.thewomenscollege.com.au [dostęp 2022-01-16].
- ↑ Wedgwood, Camilla Hildegarde. The Australian Women's Register [online], www.womenaustralia.info [dostęp 2022-01-16] (ang.).
- ↑ Nancy Lutkehaus, "She Was "Very" Cambridge": Camilla Wedgwood and the History of Women in British Social Anthropology, „American Ethnologist”, 13 (4), 1986, s. 776–798, ISSN 0094-0496 [dostęp 2022-01-16].
- ↑ King George VI Coronation Medal 1937 - Coronation and Jubilee Medals | Forces War Records [online], www.forces-war-records.co.uk [dostęp 2022-01-16].