Caquetoire (caqueteuse, chaise de femme) – rodzaj renesansowego krzesła, które pojawiło się we Francji, Anglii i Niderlandach około połowy XVI wieku[1]. Caquetoire jest najczęściej określane jako krzesło z wysokim pionowym oparciem, ażurowymi poręczami i trapezowym siedziskiem[2][3][4].

Wczesny typ caquetoire, poręcze nie są jeszcze łukowato wygięte na zewnątrz, a oparcie jest stosunkowo szerokie.

Budowa edytuj

Oparcie tego krzesła było smukłe, często rzeźbione. Zdarzało się również oparcie ażurowe, z otworem w kształcie arkadki[2]. Poręcze były łukowate i wychodziły koliście poza obrys siedziska, które najczęściej miało kształt trapezu, chociaż zdarzały się też siedziska sześciokątne[1]. Caquetoire posiadało cztery lub sześć nóg, często kolumienkowatych, które były połączone ze sobą na poziomie posadzki lub nieco wyżej za pomocą łączyn[1][2]. Łączyny wiązały ze sobą wszystkie nogi, niejako powtarzając kształt siedziska lub w innym rozwiązaniu tworzyły literę H. Caquetoire było dużo lżejsze w porównaniu ze średniowiecznymi sprzętami do siedzenia, które wykonane były w całości z pełnych desek, a siedziało się na nich jak na skrzyni, której przedłużeniami były oparcia pod ręce i oparcie pod plecy[1].

Nazwa i przeznaczenie edytuj

Nazwa tego krzesła pochodzi od francuskiego słowa caquet oznaczającego paplaninę[4]. Również alternatywna nazwa francuska chaise de femme czyli "krzesło dla kobiety" wskazuje na to, że było ono szczególnie chętnie używane przez kobiety w czasie spotkań towarzyskich[3]. Kształt siedziska, zwężony z tyłu i rozszerzający się ku przodowi miał ułatwiać siadanie i wstawanie w obfitych sukniach, również temu celowi służyły ażurowe i łukowato wygięte poręcze[1].

Przypisy edytuj

  1. a b c d e Andrzej Basista. Notatki z historii meblarstwa. „Zeszyt Naukowy Architektury Wnętrz”. 4, s. 91-92. Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie, Wydział Architektury Wnętrz.. 
  2. a b c Janina Gostwicka: Dawne krzesła. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1986, s. 20-21, seria: Sztuka zdobnicza. ISBN 83-03-01518-4.
  3. a b Guillaume Janneau: Encyklopedia sztuki dekoracyjnej. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1978, s. 52.
  4. a b red. Krystyna Kubalska-Szulkiewicz: Słownik terminologiczny sztuk pięknych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002, s. 58. ISBN 83-01-12365-6.

Bibliografia edytuj

  • Andrzej Basista. Notatki z historii meblarstwa. „Zeszyt Naukowy Architektury Wnętrz”. nr 4,. Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie, Wydział Architektury Wnętrz