Cerkiew św. Aleksandra Newskiego w Belgradzie
Cerkiew św. Aleksandra Newskiego – prawosławna cerkiew w Belgradzie, w dzielnicy Dorćol.
| cerkiew parafialna | |||||||||||||||||||||
 Widok ogólny | |||||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||||||
| Archieparchia | |||||||||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||||||||
| Wspomnienie liturgiczne |
30 sierpnia/12 września | ||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Belgradu  | |||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Serbii  | |||||||||||||||||||||
 44°49′13,6″N 20°27′58,0″E/44,820444 20,466111
| |||||||||||||||||||||
| Strona internetowa | |||||||||||||||||||||
Świątynia została wzniesiona w latach 1928–1929 na potrzeby rosyjskiej społeczności dzielnicy, na miejscu, gdzie od końca XIX stulecia znajdowała się tymczasowa cerkiew pułkowa rosyjskich oddziałów ochotniczych stacjonujących w Belgradzie, również nosząca wezwanie św. Aleksandra Newskiego[1]. Plan wzniesienia większej cerkwi w jej zastępstwie istniał już w 1894, nie został jednak zrealizowany z powodu wyboru złego miejsca dla świątyni – podmokły grunt skłonił budowniczych do przerwania prac[2].
Budowę zachowanej do naszych czasów świątyni wznowiono w 1912. Projekt budynku wykonała Jelisaveta Načić. Wybuch wojen bałkańskich, a następnie I wojny światowej doprowadził do przerwania prac. W 1927 powstał nowy projekt świątyni, autorstwa P. Popovicia[2]. Gotowy obiekt poświęcił 23 listopada 1930 patriarcha Barnaba[2].
Obiekt reprezentuje styl bizantyjsko-serbski. We wnętrzu cerkwi znajduje się marmurowy ikonostas, pierwotnie przeznaczony do rodzinnego mauzoleum Karadjordjeviciów, przekazany parafii rosyjskiej przez króla Aleksandra I[1]. Ikony wchodzące w jego skład oraz osobny wizerunek patrona świątyni były dziełem polskiego malarza Jana Matejki[2]. W budynku znajdują się ponadto tablice pamiątkowe ku czci żołnierzy rosyjskich poległych w wojnie rosyjsko-tureckiej, I wojnie światowej oraz w wojnach bałkańskich, a także popiersia króla Aleksandra I i cara Mikołaja II[1].
W latach 1970–1973 hieromnich Naum (Andrić) i jego uczeń M. Knežević wykonali freski w świątyni. W 1998 dokonano generalnego remontu obiektu[2].