Cerkiew Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny w Hodyszewie

nieistniejąca już cerkiew z 1875

Cerkiew Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny w Hodyszewie – nieistniejąca już murowana cerkiew z 1875, rozebrana w 1949 r., pozyskane cegły posłużyły do budowy plebanii, (1952-1956) i domu pielgrzyma (1950)[1].

Cerkiew Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny w Hodyszewie
Ilustracja
Polichromie kościoła w tle dawna cerkiew
Państwo

 Polska

Województwo

 podlaskie

Miejscowość

Hodyszewo

Wyznanie

grekokatolicyzm

Rodzaj

Cerkiew

Wezwanie

Zaśnięcie Najświętszej Marii Panny

Historia
Data budowy

1875

Data poświęcenia

8 maja 1881

Data zburzenia

1949

Położenie na mapie gminy Nowe Piekuty
Mapa konturowa gminy Nowe Piekuty, blisko prawej krawiędzi na dole znajduje się punkt z opisem „Cerkiew Zaśnięcia NMP w Hodyszewie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Cerkiew Zaśnięcia NMP w Hodyszewie”
Położenie na mapie województwa podlaskiego
Mapa konturowa województwa podlaskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Cerkiew Zaśnięcia NMP w Hodyszewie”
Położenie na mapie powiatu wysokomazowieckiego
Mapa konturowa powiatu wysokomazowieckiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Cerkiew Zaśnięcia NMP w Hodyszewie”
Ziemia52°50′08″N 22°47′07″E/52,835556 22,785278

Historia edytuj

Cerkiew prawosławna, a następnie greckokatolicka w Hodyszewie istniała już w XVI w.[2]. Od 1630 znajdowała się w niej cudowna ikona Matki Boskiej, według legendy odnaleziona na drzewie w pobliżu wsi Kiewłaki, gdzie później wytrysnęło cudowne źródełko o nazwie Krynica. Kolejna cerkiew w miejscowości powstała w 1775. Była wzniesiona na planie sześciokąta, a przy jej budowie wykorzystano wsparcie finansowe licznie przybywających do Hodyszewa prawosławnych i greckokatolickich pielgrzymów. Na ikonie i ołtarzu znajdowało się kilkaset pozostawionych wotów. W 1805 władze pruskie planowały zamknąć cerkiew, jednak na prośbę jej proboszcza odstąpiły od tego zamiaru. W 1843 cerkiew została rozbudowana, w jej wnętrzu znalazły się elementy zapożyczone z liturgiki łacińskiej - w tym organy. Usunięto je w 1875, kiedy obiekt przeszedł ponownie w ręce prawosławnych. W 1867 cerkiew otrzymała dar od cara Aleksandra II w postaci kompletu szat i naczyń liturgicznych oraz ewangeliarza. W 1878 rozpoczęto budowę kolejnej, jeszcze okazalszej cerkwi, którą poświęcono 8 maja 1881. Starą cerkiew w 1884 r. rozebrano, a z jej elementów zbudowano nowy kościół, który przed II wojną światową przeniesiono do źródełka w miejsce dawnej kaplicy (do tzw. Krynicy). W nowej świątyni, obok tradycyjnie czczonej ikony Matki Boskiej, znalazły się również ikony Jezusa Chrystusa Tronującego, Mikołaja Cudotwórcy i Najświętszej Maryi Panny. W dzwonnicy znajdowało się 5 dzwonów różnej wielkości.

W czasie I wojny światowej większość prawosławnych wyjechała z Hodyszewa, zabierając ze sobą ikonę (wróciła do Polski w 1926, do Hodyszewa 24 maja 1928). Cerkiew została zamieniona na kościół rzymskokatolicki, rozebrano plebanię i zamknięto cmentarz prawosławny (zachowało się jedynie kilka nagrobków pomiędzy grobami katolickimi). W latach 1932-1949[3] wzniesiono nowy kościół, w którym do dnia dzisiejszego znajduje się kopia ikony, zwanej dziś Matką Boską Hodyszewską, natomiast starą cerkiew rozebrano w 1949. Zachowała się do naszych czasów stara, drewniana kaplica znajdująca się przy źródełku.

Przypisy edytuj

  1. Zbigniew Romaniuk, Słownik historyczny miejscowości i postaci z terenu gminy Nowe Piekuty. Nowe Piekuty 2014 r. s. 27-58. ksiaza_druk.pdf
  2. z historii sanktuarium umieszczonej w kruchcie dzisiejszej świątyni wynika, że kościół i cudowny obraz wzmiankowano po raz pierwszy w 1727
  3. poświęcenie świątyni miało miejsce 22 maja 1949

Bibliografia edytuj

Linki zewnętrzne edytuj