Chrząszczyce
Chrząszczyce (dodatkowa nazwa w j. niem. Chrzumczütz, wcześniej Chrzumbzüz[1]) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie opolskim, w gminie Prószków.
| ||||
| ||||
| ||||
| Państwo |  Polska
| |||
| Województwo |  opolskie
| |||
| Powiat | opolski | |||
| Gmina | Prószków | |||
| Strefa numeracyjna | 77 | |||
| Kod pocztowy | 46-060 | |||
| Tablice rejestracyjne | OPO | |||
| SIMC | 0502457 | |||
Położenie na mapie gminy Prószków   Chrząszczyce | ||||
Położenie na mapie Polski  Chrząszczyce | ||||
Położenie na mapie województwa opolskiego  Chrząszczyce | ||||
Położenie na mapie powiatu opolskiego  Chrząszczyce | ||||
 50°36′48″N 17°53′35″E/50,613333 17,893056
| ||||
NazwaEdytuj
Topograficzny słownik Prus z 1835 roku notuje wieś pod polską nazwą Chrzumczyc, a także zgermanizowaną Chrzumczütz[2].
Ze względu na polskie pochodzenie nazwy w okresie hitlerowskiego reżimu w latach 1933-1945 nazistowska administracja III Rzeszy zmieniła nazwę miejscowości na nową, całkowicie niemiecką - Schönkirch[3]
HistoriaEdytuj
Wieś znana już przed 1260. W tym roku pierwsza wzmianka o kościele parafialnym pw. św. Stanisława. W XIII wieku oprócz kościoła we wsi wzniesiono także obronny dwór.
Prawie cała wieś i kościół spaliły się w pożarze w 1814.
Urodził się tu Edward Paweł Frankiewicz− polski franciszkanin, filozof, historyk, publicysta, więzień obozu koncentracyjnego w Dachau.
ZabytkiEdytuj
Według rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisany jest[4]:
- zespół kościoła par. pw. MB Szkaplerznej:
- kościół pw. Matki Boskiej Szkaplerznej, z l. 1920-1921, zachowując jednak jako kaplicę pierwotne gotyckie prezbiterium starej świątyni z XIV w. W kościele znajduje się kamienna, rzeźbiona romańska chrzcielnica z ok. XII wieku. W byłym prezbiterium zachował się barokowy ołtarz z pierwszej połowy XVII wieku z obrazem z 1820 r.
- cmentarz kościelny
- polska szkoła parafialna, z l. 1834-1837
- szkoła niemiecka, z 1880 r.
- ogrodzenie cmentarza z bramkami
inne zabytki:
- kamienna rzeźba przedstawiająca św. Jana Nepomucena, pochodząca z przełomu XVIII/XIX wieku
- grodzisko powstałe z ruin dworu obronnego z XIII w.
PrzypisyEdytuj
- ↑ red. Andrzej Hanich: Quellen zur Geschichte von Proskau. Źródła do dziejów Prószkowa. Opole: Państwowy Instytut Naukowy - Instytut Śląski w Opolu, Parafia Rzymskokatolicka św. Jerzego w Prószkowie, Urząd Miasta i Gminy w Prószkowie, 2012, s. 462. ISBN 978-83-7126-283-8.
- ↑ J.G. Muller 1835 ↓, s. 559.
- ↑ Schönkirch w niemieckim spisie wsi na Śląsku.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. opolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 99. [dostęp 6.1.2013].
BibliografiaEdytuj
- J.C. Muller: Bollständiges geographisch-statistisch-topographisches Wörterbuch des preußischen Staates Erster band A-E. Erfurt: J.E. Muller Buchhandlung, 1835.
- Z. Bereszyński, Niezwykła chrząszczycka chrzcielnica. Gazeta Wyborcza Opole, 30 VI 2008 r.
Linki zewnętrzneEdytuj
- Chrząszczyce, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 653.
[1].