Ciemnoboczniak bukowy
Ciemnoboczniak bukowy (Simocybe centunculus (Fr.) P. Karst.) – gatunek grzybów należący do rodziny ciżmówkowatych (Crepidotaceae)[1].
_P._Karst_782639.jpg)
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
ciemnoboczniak bukowy |
| Nazwa systematyczna | |
| Simocybe centunculus (Fr.) P. Karst Bidr. Känn. Finl. Nat. Folk 32: 420 (1879) | |
_P._Karst_745390.jpg)
Systematyka i nazewnictwo
edytujPozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Simocybe, Inocybaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy zdiagnozował go Elias Fries w 1821 r., nadając mu nazwę Agaricus centunculus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu Petter Karsten w 1879 r.[1]
Ma ponad 20 synonimów. Niektóre z nich[2]:
- Ramicola centunculus (Fr.) Watling 1989
- Ramicola laevigata (J. Favre) Watling 1989
- Ramicola maritima (Bon) Bon 1991
- Ramicola obscura Romagn. ex Watling 1989
- Simocybe centunculus var. laevigata (J. Favre) Senn-Irlet 1995
- Simocybe centunculus var. maritima (Bon) Senn-Irlet 1995
- Simocybe centunculus var. obscura Romagn. ex Senn-Irlet 1995
- Simocybe laevigata (J. Favre) P.D. Orton 1969
- Simocybe laevigata var. maritima (Bon) Courtec. 1985
- Simocybe laevigata var. maritima (Bon) Courtec. 1983
- Simocybe obscura Romagn. ex D.A. Reid 1984
Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 roku dla synonimu Ramicola centunculus (Fr.) Watling[3].
Morfologia
edytujŚrednica 1–2,5 cm. Brzeg początkowo podgięty, potem wyprostowany. Powierzchnia u młodych owocników aksamitna, oliwkowobrązowa z jaśniejszym brzegiem, częściowo higrofaniczna, prążkowana przy brzegu. Starsze owocniki matowe, brązowe, nieprążkowane[4].
Przyrośnięte, gęste, stosunkowo szerokie, oliwkowo-brązowe. Blaszeczki do 3 stopnia[4].
Wysokość 1,5–3 cm, grubość 0,2–0,4 cm, walcowaty, prosty lub zakrzywiony, pusty. Powierzchnia młodych owocników owłosiona, u starszych naga, biało oprószona na oliwkowym lub matowo-brązowym tle. U podstawy biała grzybnia[4].
W kapeluszu cienki, oliwkowo-brązowy[4].
- Cechy mikroskopowe
Zarodniki elipsoidalne do jajowatych, 6–8 × 4–5 µm. Wysyp zarodników o barwie od oliwkowo-brązowej do brązowej[4].
Występowanie
edytujZnane jest występowanie ciemnoboczniaka bukowego w Ameryce Północnej i w Europie. Na obydwu tych kontynentach jest szeroko rozprzestrzeniony. Podano także jego występowanie w Armenii i Japonii[5]. W piśmiennictwie naukowym na terenie Polski do 2003 r. podano liczne stanowiska. Prawdopodobnie jest rzadki. Może być zagrożony[3]. Bardziej aktualne jego stanowiska w Polsce podaje internetowy atlas grzybów. Znajduje się w nim na liście gatunków rzadkich i wartych objęcia ochroną[6].
Saprotrof. Występuje w lasach mieszanych i ogrodach botanicznych. W Polsce obserwowany był na opadłych gałęziach drzew liściastych, zwłaszcza buka, rzadziej grabu i jarzębu. Owocniki od czerwca do października[3].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2020-09-01] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2020-04-07] (ang.).
- ↑ a b c Władysław Wojewoda, Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1
- ↑ a b c d e Sinocybe centunculus [online], California Fungi [dostęp 2020-04-08] (ang.).
- ↑ Discover Life [online] [dostęp 2020-04-02] (ang.).
- ↑ Występowanie ciemnoboczniaka bukowego w Polsce [online] [dostęp 2020-04-07] (ang.).