Cimberis attelaboides

gatunek owada

Cimberis attelaboidesgatunek chrząszczy z nadrodziny ryjkowców i rodziny ryjoszowatych (Nemonychidae).

Cimberis attelaboides
M.G.P. des Gozis, 1881
Ilustracja
Cimberis attelaboides
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

chrząszcze

Podrząd

chrząszcze wielożerne

Nadrodzina

ryjkowce

Rodzina

ryjoszowate

Podrodzina

Cimberindinae

Plemię

Cimberindini

Rodzaj

Cimberis

Gatunek

Cimberis attelaboides

Synonimy
  • Curculio attelaboides Fabricius, 1787
  • Rhinomacer attelaboides (Fabricius, 1787)
  • Curculio rhinomacer Paykull, 1792
  • Rhinomacer attelaboides v. canescens Semenov, 1900

Opis edytuj

Chrząszcz o ciele długości od 3,7 do 4,2 mm, ubarwionym czarno z jasnobrunatnymi czułkami i odnóżami, oprócz ciemniejszych stóp. Ciało dość gęsto porastają żółte lub jasnoszare włoski, które na pokrywach ustawione są w pozycji półpodniesionej. Ryjek jest trochę krótszy od przedplecza, ma spłaszczony i rozszerzony wierzchołek, zredukowane bruzdy czułkowe, delikatne żeberko w części podstawowej[1]. Czułki są u obu płci osadzone blisko wierzchołka ryjka[2]. Dużą wargę górną separuje od ryjka poprzeczna bruzda. Głaszczki szczękowe mają człon nasadowy najkrótszy, dwa kolejne równej długości, a wierzchołkowy najdłuższy. Głowę cechują ponadto duże, obwarowane u dołu długimi włoskami oczy, wyraźnie wysklepiony rejon czoła i ciemienia oraz słabsze niż na pokrywach punktowanie skroni. Niemal tak długie jak szerokie przedplecze ma powierzchnię wyraźnie punktowaną i porośniętą skierowanymi w przód włoskami. Zarys wyraźnie widocznej tarczki jest prostokątny z zaokrąglonym tyłem. Wydłużone w obrysie pokrywy mają prawie równoległe boki[1], wąskie epipleury[2] oraz gęste i wyraźne punktowanie. U samca odnóża przedniej i środkowej pary mają zagięte i zaopatrzone w mały kolec na powierzchni wewnętrznej golenie. U samicy golenie tych par są proste, smuklejsze i pozbawione kolców. Odwłok ma trzeci i czwarty z widocznych sternitów (wentrytów) w przypadku samca równomiernie owłosione, a w przypadku samicy owłosione skąpo, z wyjątkiem pośrodkowej przepaski z żółtych włosków[1].

Biologia i występowanie edytuj

 
Kwiatostan męski sosny zwyczajnej – miejsce rozwoju larw

Owady dorosłe spotyka się na młodych pędach sosny zwyczajnej. Ukazują się od kwietnia i przeżywają zwykle do czerwca. Szczyt pojawu przypada na maj. W tym miesiącu samica składa jaja do męskich kwiatostanów sosny, na których to żeruje larwa. W pełni wyrośnięte larwy opuszczają w czerwcu kwiatostany i spadają na glebę, w której to odbywają przepoczwarczenie[1][3].

Jest to jedyny palearktyczny przedstawiciel rodzaju[2]. W Europie sięga na zachód do Hiszpanii[4], na północ daleko poza koło podbiegunowe[3], na wschód po europejską część Rosji[2], a na południe do Włoch, Rumunii[4] i Kaukazu[2]. W Polsce jeden z trzech przedstawicieli rodziny; rozsiedlony jest od Bałtyku po Tatry[3]. W Azji rozmieszczony jest od Gruzji i Uralu przez Syberię Zachodnią, Kazachstan, południe Syberii Środkowej i północ Mongolii po północnokoreański Hamgyŏng Południowy[2].

Przypisy edytuj

  1. a b c d Zdzisław Cmoluch: Klucze do oznaczania owadów Polski Część XIX Chrząszcze – Coleoptera z. 96-97 Rhinomaceridae, Attelabidae. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1979, s. 9-12.
  2. a b c d e f Andrei A. Legalov. Contribution to the knowledge of the family Nemonychidae (Coleoptera) with descriptions of new taxa. „Ukrainian Journal of Ecology”. 7 (2), s. 64 –87, 2017. DOI: 10.15421/2017_22. 
  3. a b c B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Ryjkowcowate prócz ryjkowców – Curculionioidea prócz Curculionidae.. „Katalog Fauny Polski”. XXIII (18), 1992. 
  4. a b Cimberis attelaboides (Fabricius, 1787). [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2019-06-13].