Cissus subaphylla

*Cissus subaphylla*
	; Cissus subaphylla
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	winoroślowce
Rodzina	winoroślowate
Rodzaj	cissus
Gatunek	Cissus subaphylla
	Nazwa systematyczna
	Cissus subaphylla (Balf.f.) Planch.; Monogr. Phan. 5: 511 1887
Synonimy
	Vitis subaphylla Balf. f.;
	Vitis subaphylla Balf. f.;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Multimedia w Wikimedia Commons

Cissus subaphylla – gatunek rośliny z rodziny winoroślowatych (Vitaceae), występujący endemicznie jedynie na należącej do Jemenu afrykańskiej wyspie Sokotrze^[a]. Zasiedla on nadmorskie niziny i niższe wzniesienia tej górzystej wyspy, występując zazwyczaj do wysokości 300 m n.p.m., rzadziej do 750 m n.p.m.^[4] Powyżej zastępuje go inny gatunek z tego rodzaju – Cissus hamaderohensis. Szczególnie często współwystępuje z dwoma gatunkami lokalnej flory – Croton socotranus oraz Salvadora persica – tworząc gęste zbiorowiska roślinne^[5].

Morfologia edytuj

Gatunek przystosowany do życia w suchym i gorącym klimacie i podobnie jak np. Cissus quadrangularis wykazuje wiele przystosowań w budowie i metabolizmie charakterystycznych dla sukulentów. Jego pędy są przekształcone w spłaszczone, zgrubiałe segmenty magazynujące wodę. Podobnie jak u C. quadrangularis liście tego cissusa również są małe, nieliczne i w porze suchej są zrzucane. Pędy C. subaphylla są wzniesione i pozbawione charakterystycznych dla rodziny winoroślowatych wąsów czepnych. Przez to roślina ta pokrojem przypomina krzew. Kwiaty i owoce są niepozorne i pojawiają się w międzywęźlach.

Ekologia edytuj

Cissus subaphylla jest powszechnie występującym krzewem nadmorskich nizin Archipelagu Sokotry. Jako gatunek szczególnie odporny na ataki ze strony sprowadzonych przez ludzi zwierząt domowych (szczególnie kóz), stanowi ostoję dla innych, słabszych gatunków lokalnych roślin, które zostały zagrożone przez pojawienie się nieznanych im wrogów. Obecnie aż 132 endemicznych gatunków roślin z Sokotry uważanych jest za zagrożone wyginięciem. Gęste zespoły roślinne tworzone przez Cissusa subaphylla są w tej sytuacji szczególnie cennymi stanowiskami dla kilku współwystępujących z nim gatunków roślin, a w szczególności dla Jatropha unicostata, Pulicaria stephanocarpa, dla lokalnej odmiany adenium arabskiego (podgatunek Adenium obesum sokotranum) i dla kilku endemicznych gatunków rzadkich drzew: Dendrosicyos socotrana (tzw. "drzewa ogórkowego"), Maerua angolensis socotrana oraz Commiphora socotrana^[4].

Linki zewnętrzne edytuj

Botany.cz. Zdjęcia kwiatów i naturalnego środowiska C. subaphylla. [dostęp 2012-01-30]. (cz.).

Uwagi edytuj

↑ Z ponad 800 znanych gatunków roślin występujących na Sokotrze aż 270 jest endemicznych.

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2012-01-31] (ang.).
↑ ^a ^b The Plant List. [dostęp 2012-01-31]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c A.A. MIller A.A., Cissus subaphylla, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2012-01-31] (ang.).
↑ The Integration of Biodiversity into National Environmental Assessment Procedures. [dostęp 2012-01-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (28 lipca 2010)]. (ang.).

[5] Z ponad 800 znanych gatunków roślin występujących na Sokotrze aż 270 jest endemicznych.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2012-01-31] (ang.).

[tpl-3] The Plant List. [dostęp 2012-01-31]. (ang.).

[iucn-4] A.A. MIller A.A., Cissus subaphylla, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2012-01-31] (ang.).

[Yemen-6] The Integration of Biodiversity into National Environmental Assessment Procedures. [dostęp 2012-01-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (28 lipca 2010)]. (ang.).

[a]

[4]

[5]

[1]

[2]

[3]