Cmentarz żydowski w Krynkach

Cmentarz żydowski w Krynkach
	nr rej. A-115 z 30.12.1987, 448 z 16.04.1979
Państwo	Polska
Miejscowość	Krynki
Typ cmentarza	wyznaniowy
Wyznanie	judaizm
Stan cmentarza	nieczynny
	Położenie na mapie Polski Cmentarz żydowski w Krynkach
	Położenie na mapie województwa podlaskiego Cmentarz żydowski w Krynkach
	Położenie na mapie powiatu sokólskiego Cmentarz żydowski w Krynkach
	Położenie na mapie gminy Krynki Cmentarz żydowski w Krynkach
	Położenie na mapie Krynek Cmentarz żydowski w Krynkach
	53°16′06″N 23°46′28″E/53,268333 23,774444
	Multimedia w Wikimedia Commons

Cmentarz żydowski w Krynkach – cmentarz żydowski położony w północnej części Krynek (województwo podlaskie). Należy do największych cmentarzy żydowskich w północno-wschodniej Polsce^[2].

Historia i architektura

Obiekt został założony na mocy przywileju króla Jana Kazimierza z 12 stycznia 1662^[2] i zajmuje powierzchnię 2,3 ha (według innego źródła 3,3 ha)^[3], na której zachowało się około 3100 nagrobków, z których najstarszy pochodzi z 1750^[4].

Nekropolia dzieli się na część starą (z nagrobkami z XVII i XVIII wieku) oraz nową (powstałą po powiększeniu cmentarza w 1840), zbudowaną wraz z murem, na którym umieszczono cyfry oznaczające rzędy. W centralnej części muru południowego znajdowała się drewniana brama wejściowa^[2].

Macewy wykonane są ze zróżnicowanych materiałów: zlepieńca, piaskowca, granitu i betonu. Są to zwykle typowe dla Żydów aszkenazyjskich proste nagrobki, często z dość mocno zdobionym liternictwem.

Podczas II wojny światowej Niemcy użyli znaczną część macew do budowy lokalnej mleczarni. Zniszczyli wówczas również ohele. Z czasów wojny pochodzą dwie zbiorowe, nieoznakowane mogiły^[2].

Galeria

Fragment nekropolii
Czytelne macewy

Przypisy

↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podlaskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2020-05-13] .
↑ ^a ^b ^c ^d napis na tablicy informacyjnej in situ
↑ Andrzej Michałowski, Alicja Sulimierska, Elżbieta Baniukiewicz: Studia i Materiały. Wykaz zabytkowych cmentarzy w Polsce. Województwo Białostockie. Warszawa: Ośrodek Ochrony Zabytkowego Krajobrazu. Narodowa Instytucja Kultury, 1996, s. 34–35.
↑ Burchard podaje datę założenia czy też formalnego potwierdzenia przez miejscowe władze istnienia cmentarza jako 1862, lecz przypuszcza, że mógł być używany już w XVIII wieku. Powierzchnię określa jako 2,2 ha, liczbę zachowanych nagrobków jako około 3000 (z czego większość nieczytelne).

Bibliografia

Przemysław Burchard: Pamiątki i zabytki kultury żydowskiej w Polsce. Warszawa: 1990, s. 61-62.

Linki zewnętrzne

Cmentarz żydowski w Krynkach na portalu Wirtualny Sztetl

[nid-1] Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podlaskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2020-05-13] .

[:0-2] ↑ ^a ^b ^c ^d napis na tablicy informacyjnej in situ

[3] Andrzej Michałowski, Alicja Sulimierska, Elżbieta Baniukiewicz: Studia i Materiały. Wykaz zabytkowych cmentarzy w Polsce. Województwo Białostockie. Warszawa: Ośrodek Ochrony Zabytkowego Krajobrazu. Narodowa Instytucja Kultury, 1996, s. 34–35.

[4] Burchard podaje datę założenia czy też formalnego potwierdzenia przez miejscowe władze istnienia cmentarza jako 1862, lecz przypuszcza, że mógł być używany już w XVIII wieku. Powierzchnię określa jako 2,2 ha, liczbę zachowanych nagrobków jako około 3000 (z czego większość nieczytelne).

[2]

[1]

[3]

[4]