Czarna Wieś (Kraków)

Czarna Wieś – obszar Krakowa wchodzący w skład Dzielnicy V Krowodrza. Dawna wieś położona ok. 2 km na zachód od Krakowa. W 1909 roku przyłączona do Krakowa jako XIV dzielnica katastralna.

Czarna Wieś
ilustracja
Państwo

 Polska

Miasto

Kraków

Poprzednia nazwa

Dzielnica XIV Czarna Wieś

Położenie na mapie Krakowa
Mapa konturowa Krakowa, po lewej znajduje się punkt z opisem „Czarna Wieś”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Czarna Wieś”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Czarna Wieś”
Ziemia50°03′52″N 19°54′23″E/50,064444 19,906389
Czarna Wieś na planie z 1916 roku jako dzielnica Krakowa.

Wieś położona w drugiej połowie XVI wieku w powiecie proszowickim województwa krakowskiego[1], należała do wielkorządów krakowskich[2].

Historia

edytuj

Czarna Wieś była wzmiankowana po raz pierwszy jako własność królewska w 1358, lokowana na prawie niemieckim. W 1581 zmieniła przynależność parafialną przechodząc z krakowskiego kościoła św. Szczepana do kościoła na Zwierzyńcu. W 1673 włączona została do jurydyki Garbary, podlegającej Krakowowi.

Przez teren wsi przechodziły wały umocnień z czasów kościuszkowskich, a następnie austriackich z połowy XIX w. W latach 1887–1888, wybudowano na nich obwodową linię kolejową. Na gruntach Czarnej Wsi powstały do dziś istniejące parki: w 1885 – Park Krakowski (założony przez Stanisława Rehmana), w latach 1888–1889 – na terenie po wystawie rolno-przemysłowej Park im. Henryka Jordana w Krakowie.

Według austriackiego spisu ludności z 1900 w 112 budynkach w Czarnej Wsi mieszkało 2997 osób, z czego 2867 (95,7%) było katolikami, 100 (3,3%) wyznawcami judaizmu, 12 (0,4%) grekokatolikami, a 18 (0,6%) innej religii lub wyznania, 2843 (94,9%) było polsko-, a 30 (1%) niemieckojęzycznymi[3].

Czarna Wieś została włączona do Krakowa w 1910 jako XIV dzielnica katastralna.

W okresie międzywojennym na terenie Czarnej Wsi wybudowano szereg monumentalnych gmachów: Szkoły Przemysłowej, w latach 1923–1935 głównego budynku Akademii Górniczo-Hutniczej, w latach 1926–28 Seminarium Śląskiego, w latach 1931–1939 Biblioteki Jagiellońskiej, w latach 1934-1939 Muzeum Narodowego.

Przysiółkiem Czarnej Wsi od XIV wieku były Kawiory, włączone wraz z nią do Krakowa do XIV dzielnicy katastralnej.

Galeria

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 1, Mapy, plany, Warszawa 2008, k. 1.
  2. Franciszek Leśniak, Wielkorządcy krakowscy XVI-XVIII wieku, Kraków 1996, s. 18-19.
  3. Gemeindelexikon der im Reichsrate vertretenen Königreiche und Länder, bearbeitet auf Grund der Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1900, XII. Galizien. Wien: 1907.