Czubnik cytrynowy (Leucocoprinus birnbaumii (Corda) Singer) – gatunek grzybów z rodziny pieczarkowatych (Agaricaceae)[1].

Czubnik cytrynowy
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Gromada

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

pieczarkowate

Rodzaj

czubnik

Gatunek

czubnik cytrynowy

Nazwa systematyczna
Leucocoprinus birnbaumii (Corda) Singer
Sydowia 15(1-6): 67 (1962)

Systematyka i nazewnictwo

edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Agaricaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Gatunek ten po raz pierwszy zdiagnozował August Corda nadając mu nazwę Agaricus birnbaumii. Obecną, uznaną przez Indeks Fungorum nazwę nadał mu Rolf Singer w 1962 r.[1] Synonimy[2]:

  • Agaricus aureus F.M. Bailey 1913
  • Agaricus birnbaumii Corda 1839
  • Agaricus cepistipes var. luteus Bolton 1788
  • Agaricus luteus Bolton 1788
  • Bolbitius birnbaumii (Corda) Sacc. & Traverso 1910
  • Lepiota aurea Massee 1912
  • Lepiota cepistipes var. lutea (Bolton) Sacc. 1887
  • Lepiota lutea (Bolton) Mattir. 1897
  • Lepiota pseudolicmophora Rea 1922
  • Leucocoprinus birnbaumii (Corda) Singer 1962 var. birnbaumii
  • Leucocoprinus birnbaumii var. salvadorianus Raithelh. 1987
  • Leucocoprinus luteus (Bolton) Locq. 1945

Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 1998 r., wcześniej (w 1983 r.) Barbara Gumińska i W. Wojewoda opisywali ten gatunek pod nazwą czubek cytrynowy[3].

Morfologia

edytuj
Kapelusz

Stożkowaty, z wiekiem dzwonkowaty do rozpostartego; średnica od 1 do 8 cm, lśniący, o siarkowożółtej barwie. Powierzchnia pokryta włóknistymi łuskami, przy brzegach naga i prążkowana[4][5]. Brzeg faliście bruzdowany[6].

Blaszki

Szerokie, jasnożółte do siarkowożółtych[7].

Trzon

W kolorze kapelusza, łamliwy, z cienkim pierścieniem[6]. Cylindryczny, rozszerzający się ku podstawie; do 10 cm długości[5].

Miąższ

Cienki[6], siarkowożółty, o słabym, nieco nieprzyjemnym zapachu[8].

Zarodniki

Wysyp zarodników koloru białego, mają one kształt elipsoidalny, o wymiarach 8-12 × 5–9 μm. Nieamyloidalne, gładkie[6].

Występowanie i siedlisko

edytuj

Grzyb tropikalny, w Polsce najczęściej wyrasta przez cały rok w szklarniach i doniczkach z roślinami ozdobnymi. Saprotrof, rozkłada torf i inną martwą materię organiczną zawartą w ziemi[8].

Znaczenie

edytuj

Niejadalny, jego obecność nie szkodzi w żaden sposób sąsiadującym roślinom[8].

Gatunki podobne

edytuj

W doniczkach i szklarniach mogą wyrastać inne, podobne gatunki egzotycznych grzybów, jak różniący się barwą (biały) Leucocoprinus cretatus[8].

Przypisy

edytuj
  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2016-08-09].
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2016-08-09].
  3. Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
  4. Marek Snowarski, Grzyby, Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2010, ISBN 978-83-7073-776-4.
  5. a b Czubnik cytrynowy – Leucocoprinus birnbaumii [online], grzyby.pl [dostęp 2016-08-09].
  6. a b c d Atlas Grzybów [online], grzybiarze.eu [dostęp 2016-08-09].
  7. Czubek cytrynowy (Leucocoprinus birnbaumii) – Atlas [online], nagrzyby.pl [dostęp 2016-08-09].
  8. a b c d Marek Snowarski, Grzyby. Spotkania z przyrodą, Warszawa: Multico, 2014, ISBN 978-83-7073-776-4.