Wikipedia

DFS Rhönsperber

Niemiecki szybowiec uniwersalny

DFS Rhönsperber – niemiecki jednomiejscowy uniwersalny szybowiec treningowy zbudowany w latach 30. XX w.

DFS Rhönsperber
Ilustracja
Polski Rhönsperber na szybowisku Bezmiechowa
Dane podstawowe
Państwo

 III Rzesza

Producent

Flugzeugbau Karl Schweyer

Konstruktor

inż. Hans Jacobs

Typ

szybowiec wyczynowy

Konstrukcja

drewniana

Załoga

1

Historia
Data oblotu

1935

Liczba egz.

ok. 100

Dane techniczne
Wymiary
Rozpiętość

15,2 m

Wydłużenie

15,3

Długość

6,05 m

Wysokość

1,35 m

Powierzchnia nośna

15,1 m²

Profil skrzydła

Gö 535->Gö 409

Masa
Własna

182,5 kg

Użyteczna

93 kg

Startowa

275,5 kg

Osiągi
Prędkość minimalna

60 km/h

Prędkość dopuszczalna

200 km/h

Prędkość min. opadania

0,73 m/s

Doskonałość maks.

21,6 przy 63 km/h

Dane operacyjne
Użytkownicy
III Rzesza, Polska, USA, Wielka Brytania

Historia edytuj

Szybowiec został zaprojektowany przez Hansa Jacobsa w Deutsche Forschungsanstalt für Segelflug i był rozwinięciem wcześniejszej konstrukcji, Rhönbussarda. W stosunku do pierwowzoru w nowej konstrukcji zmieniono kształt płata na spłaszczone „M”. Zamiast wiatrochronu zastosowano kroplową osłonę kabiny pilota[1]. Jego oblot został wykonany w 1935 r.[2] W oblocie prototypu udział wzięli m.in. Hanna Reitsch i Heini Dittmar. W locie nurkowym uzyskano prędkość 255 km/h bez objawów flatteru[3]. W 1935 r. został wykorzystany do badania zagadnień związanych z pilotowaniem szybowców w korkociągu[4]. Testy prowadzone w kolejnych latach wykazały wysoką skuteczność zastosowanych na szybowcu hamulców aerodynamicznych konstrukcji inż. Jacobsa, które pozwalały na ograniczenie prędkości nurkowania ze 415 km/h do 190 km/h[5].

Maszyna wykazała się dobrymi właściwościami lotnymi, zwłaszcza podczas długich przelotów z wykorzystaniem termiki. Produkcja seryjna została rozpoczęta w zakładach Flugzeugbau Karl Schweyer w Ludwigshafen[6]. Zakończono ją po wyprodukowaniu ok. 100 egzemplarzy. Jedna z tych maszyn została zakupiona w 1936 r. przez Polskę i była użytkowana ze znakami SP-757 w Wojskowym Obozie Szybowcowym w Ustianowej[7]. We wrześniu 1936 r. został wykorzystany podczas doświadczalnego kursu szybowcowego, na którym porównywano właściwości szybowców polskich i zagranicznych[8].

Szybowiec był intensywnie eksploatowany przez pilotów III Rzeszy. Podczas XVI Zawodów Szybowcowych w Rhön w sierpniu 1935 r. dziesięciu zawodników latało na DFS Rhönsperber[9]. Na XVII Zawodach Szybowcowych w sierpniu 1936 r. już 26 zawodników latało na Rhönsperberach[10]. Dokonywano na nim licznych przelotów, które szeroko nagłaśniano, m.in. Skrzydlata Polska we wrześniu 1936 r. informowała o przelocie docelowym Flugkapitana Otto Babelkuha z Deutsche Lufthansa z Berlina do Szczecina[11]. Podczas zawodów szybowcowych zorganizowanych w 1937 r. przez Internationale Studienkommission für Motorlosen Flug (ISTUS) ekipa austriacka dysponowała pięcioma DFS Rhönsperber na dwadzieścia wystawionych maszyn[12]. XVIII Zawody Szybowcowe w lipcu 1937 r. w Rhön pokazały, że czas świetności tej maszyny już mija i powstały lepsze konstrukcje, m.in. polskie Orlik, CW-5 bis/35 czy PWS-101[13]. W 1938 r. cztery DFS Rhönsperber wzięły udział w Dorocznych Zawodach Krajowych w Wielkiej Brytanii. Pomimo trudnych warunków termicznych pilot Nicholson wykonał na jednym z nich przelot na odległość 170 km[14]. Jeden z egzemplarzy DFS Rhönsperber został zarejestrowany w USA w 1941 r. i latał tam do 1948 r.[15]

 
Replika DFS Rhönsperber w locie

W latach 30. XX w. uzyskano na Rhönsperberze kilka znaczących wyników[7]:

  • 21 lipca 1935 r. Ludwik Hoffmann wykonał przelot otwarty na odległość 474 km,
  • 29 lipca 1935 r. Hans Heinemann, w ramach przelotu grupowego, ustanowił rekord świata przelotem na odległość 504,2 km,
  • 19 sierpnia 1936 r. Heini Dittmar wykonał na nim pierwszy przelot nad Alpami,
  • 22 maja 1937 r. Paul Steinig uzyskał wysokość 5760 m.

Po zakończeniu II wojny światowej wśród poniemieckiego sprzętu odnaleziono jeden szybowiec DFS Rhönsperber, który wyremontowano i zarejestrowano w 1946 r. ze znakami SP-148. Był eksploatowany do 1950 r., po skreśleniu z rejestru statków latających został przekazany do Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie[16].

W latach 1993–1998 Otto Grau zbudował wierną kopię DFS Rhönsperber, który został zarejestrowany z numerem D-9025[17].

Konstrukcja edytuj

Jednomiejscowy szybowiec uniwersalno-treningowy o konstrukcji drewnianej w układzie średniopłata. Kadłub o przekroju owalnym, w całości kryty sklejką. Kabina pilota osłonięta owiewką o szkielecie wykonanym z rurek stalowych. Płat o konstrukcji jednodźwigarowej ze skośnym dźwigarkiem pomocniczym. W części środkowej ma profil Gö 535, który na końcówce przechodził w Gö 409. Do dźwigara kryty sklejką, a dalej płótnem. Skrzydło było wyposażone w hamulce aerodynamiczne oraz lotki. Usterzenie wolnonośne, statecznik pionowy i poziomy do dźwigara kryty sklejką a dalej płótnem. Podwozie jednotorowe złożone z podkadłubowej płozy jesionowej z amortyzacją gumową i płozy ogonowej[18].

Przypisy edytuj

  1. ↑ Krzyżan 1988 ↓, s. 127.
  2. ↑ Skrzydlata Polska i 12'1936 ↓, s. 344.
  3. ↑ Skrzydlata Polska i 4'1935 ↓, s. 96.
  4. ↑ Skrzydlata Polska i 7'1935 ↓, s. 180.
  5. ↑ Skrzydlata Polska i 1'1938 ↓, s. 16.
  6. ↑ Schneider 1936 ↓, s. 72.
  7. ↑ a b Kubalańca, Witkowski 2009 ↓, s. 11.
  8. ↑ Skrzydlata Polska i 1'1937 ↓, s. 26.
  9. ↑ Skrzydlata Polska i 8'1935 ↓, s. 205.
  10. ↑ Skrzydlata Polska i 11'1936 ↓, s. 330.
  11. ↑ Skrzydlata Polska i 9'1936 ↓, s. 262.
  12. ↑ Skrzydlata Polska i 7'1937 ↓, s. 163.
  13. ↑ Skrzydlata Polska i 8'1937 ↓, s. 192.
  14. ↑ Skrzydlata Polska i 9'1938 ↓, s. 270.
  15. ↑ USAF Serial Number Search Resultsr. cgibin.rcn.com. [dostęp 2023-09-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-09-09)]. (ang.).
  16. ↑ Krzyżan 1988 ↓, s. 128.
  17. ↑ DFS Rhönsperber. j2mcl-planeurs.net. [dostęp 2023-09-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-09-09)]. (fr.).
  18. ↑ Kubalańca, Witkowski 2009 ↓, s. 12.

Bibliografia edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=DFS_Rhönsperber&oldid=73447666”