David Shugar

polsko-kanadyjski fizyk

David Shugar (ur. 10 września 1915 w Józefowie, zm. 31 października 2015 w Warszawie[2][3]) – kanadyjski biofizyk pracujący w Polsce, twórca polskiej szkoły biofizyki molekularnej.

David Shugar
Data i miejsce urodzenia

10 września 1915
Józefów

Data i miejsce śmierci

31 października 2015
Warszawa

Profesor nauk przyrodniczych
Specjalność: biofizyka
Alma Mater

Uniwersytet McGilla

Doktorat

1940

Profesura

9 października 1990[1]

Polska Akademia Nauk
Status

członek krajowy

Doktor honoris causa
Uniwersytet Gandawski1969
Uniwersytet Warszawski1995
Nauczyciel akademicki
Uczelnia

Instytut Pasteura
Université Libre de Bruxelles
Uniwersytet Warszawski

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski

Życiorys edytuj

W wieku 4 lub 5 lat wyemigrował wraz z rodzicami do Kanady. W 1936 ukończył studia z dziedziny fizyki na Uniwersytecie McGilla w Montrealu uzyskując stopień magistra; doktorat uzyskał tamże w 1940 na podstawie rozprawy Stark effect in copper and nickel[3]. Od stycznia 1941 do czasu powołania do służby wojskowej pracował w przedsiębiorstwie badawczym w Leaside w pobliżu Toronto. W okresie II wojny światowej służył od 1944 w marynarce kanadyjskiej w stopniu electrical sub-lieutenant. Zajmował się urządzeniami do zwalczania łodzi podwodnych.

Od 1946 pracował w kanadyjskim ministerstwie zdrowia i spraw socjalnych[4]. W latach 1948–1950 był zatrudniony w Instytucie Pasteura w Paryżu, pracując nad kinetyką i mechanizmami działania enzymów, a następnie do 1952 w Centrum Fizyki Jądrowej Uniwersytetu w Brukseli, gdzie zajmował się właściwościami spektralnymi składników kwasów nukleinowych i białek.

Z inicjatywy prof. Leopolda Infelda przeniósł się w 1952 do Polski, gdzie objął kierownictwo Zakładu Biochemii w Państwowym Zakładzie Higieny w Warszawie. Od 1954 działał jednocześnie w Instytucie Biochemii i Biofizyki Polskiej Akademii Nauk. W roku 1965 stworzył katedrę biofizyki na Wydziale Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego. W tym samym roku został wybrany na pierwszego prezesa Polskiego Towarzystwa Fizyki Medycznej; pełnił tę funkcję do 1969[5]. Od 1980 był członkiem zagranicznym Polskiej Akademii Nauk[6].

Był autorem lub współautorem ponad 400 publikacji naukowych cytowanych przeszło 11 tys. razy[7]. Wychował wielu uczniów.

Jego żona, Grace Wales Shugar (1918–2013) stworzyła na Wydziale Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego ośrodek psycholingwistyki rozwojowej. Mieli córkę Barbarę (1947–1964)[8].

Zmarł w Warszawie, pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera N-1-21)[8].

Odznaczenia, nagrody i wyróżnienia edytuj

Przypisy edytuj

  1. Prof. zw. dr hab. czł. PAN David Shugar, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [dostęp 2023-07-16].[martwy link]
  2. Nekrolog – prof. David Shugar. Wydział Fizyki UW. [dostęp 2019-06-26].
  3. a b Andrzej Kajetan Wróblewski, Shugar David Giganci Nauki [dostęp 2024-02-27].
  4. David Shugar. Canada's Human Rights History. [dostęp 2019-06-26].
  5. Poprzednie władze PTFM [online], Polskie Towarzystwo Fizyki Medycznej [dostęp 2013-09-27] [zarchiwizowane z adresu 2013-09-27].
  6. Shugar, Dawid [online], www.czlonkowie.pan.pl [zarchiwizowane z adresu 2018-06-12].
  7. Baza Web of Science [dostęp 2019-06-26].
  8. a b Cmentarz Wojskowy na Powązkach - wyszukiwarka grobów [dostęp 2024-02-27].
  9. a b c d Magdalena Fikus. David Shugar (1915–2015). „Nauka”. Nr 1, s. 197–204, 2016. Warszawa: Polska Akademia Nauk. ISSN 1231-8515. [dostęp 2024-02-27]. 
  10.   Dotychczasowi laureaci nagrody im. Hugona Steinhausa (archiwum), pfun.pan.pl [dostęp 2021-12-18].
  11. Medal im. Michała Oczapowskiego. Uhonorowani Medalem im. Michała Oczapowskiego w roku 2015 na stronie PAN (dostęp 25.02.2024)

Bibliografia edytuj

  • Profesor David Shugar [online], Zakład Biofizyki, Instytut Fizyki Doświadczalnej, Uniwersytet Warszawski [zarchiwizowane z adresu 2015-01-23].
  • Lista publikacji [online], Wyszukiwarka publikacji bibliografia.icm.edu.pl [dostęp 2019-06-26].

Linki zewnętrzne edytuj