Dawny kościół i klasztor Bernardynów w Kościanie

Dawny kościół i klasztor Bernardynów – dawny zespół klasztorny bernardynów znajdujący się w Kościanie, w województwie wielkopolskim.

Dawny kościół i klasztor Bernardynów
1313/A z 3.06.1992[1]
kaplica filialna
Ilustracja
ołtarz główny i prezbiterium
Państwo

 Polska

Województwo

 wielkopolskie

Miejscowość

Kościan

Adres

pl. Paderewskiego

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Położenie na mapie Kościana
Mapa konturowa Kościana, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Dawny kościół i klasztor Bernardynów”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej znajduje się punkt z opisem „Dawny kościół i klasztor Bernardynów”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Dawny kościół i klasztor Bernardynów”
Położenie na mapie powiatu kościańskiego
Mapa konturowa powiatu kościańskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Dawny kościół i klasztor Bernardynów”
Ziemia52°05′05,0″N 16°38′11,7″E/52,084722 16,636583

Kościół i klasztor zostały zbudowane w latach 1605–1611, na miejscu pierwotnych budynków drewnianych z 1456 roku. Świątynię pw. NMP Anielskiej konsekrował 17 kwietnia 1611 roku bp Andrzej Rychlicki, sufragana poznański. Obok znajdowała się kaplica ku czci św. Walentego[2]. Po kasacie zakonu w 1830 roku zespół został poważnie przebudowany – m.in. zostały zbudowane dwie wieże (1836 rok), na siedzibę domu poprawczego, natomiast od 1866 roku – szpitala wojskowego. W 1893 roku został tam utworzony zakład dla psychicznie chorych, natomiast w 1898 roku – na miejscu klasztoru i ogrodów klasztornych powstało sanatorium dla nerwowo chorych.

Najstarszą częścią zespołu jest kaplica pod wezwaniem Najświętszej Maryi Panny Anielskiej, która powstała z dawnego wczesnobarokowego prezbiterium. W dwudziestoleciu międzywojennym kaplica była przeznaczona dla pacjentów Zakładu Psychiatrycznego. Podczas okupacji – w 1944 roku – w kaplicy odprawiane były nabożeństwa dla katolickich żołnierzy niemieckich. Budynki, po zamordowaniu pacjentów, zostały przeznaczone na koszary wojskowe. Budowla jest zamknięta trójbocznie, trzyprzęsłowa, nakryta jest sklepieniem kolebkowym z lunetami, opartym na gurtach. Kaplicę nakrywa dach dwuspadowy. We wnętrzu jest umieszczony ołtarz główny wykonany w 1780 roku oraz stalle dwudziestosiedzeniowe, wkomponowane w zamknięcie prezbiterium (powstały w tym samym roku).

Innymi budynkami wchodzącymi w skład kompleksu są dawny budynek klasztorny i budynki szpitalne. Budynek klasztorny jest murowany, wzniesiony z cegły na planie prostokąta, posiada dwa piętra i sześciokondygnacyjne wieże. Budynki szpitalne wzniesiono pod koniec XIX wieku i na początku XX wieku. Są to budowle murowane, wzniesione z cegły ceramicznej, nieotynkowane, posiadające mieszkalne poddasze. Budynki nakrywają dachy wielopołaciowe i nakryte dachówką[3].

Przypisy edytuj

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo wielkopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2020-08-07].
  2. Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu [online], www.slownik.ihpan.edu.pl [dostęp 2023-07-12].
  3. Dawny klasztor Bernardynów [online], Urząd Miejski Kościana [dostęp 2020-08-07].