Demotyka

Demotyka (stgr. δημοτικά demotika ‘ludowe’, od δημοτικὰ γράμματα demotika grammata ‘pismo ludowe’) – nazwa zarówno odmiany pisma wywodzącego się z regionalnego wariantu hieratyki stosowanej w Dolnym Egipcie w trzecim okresie przejściowym, jak i ówczesnego potocznego języka zapisywanego tym pismem używanego w starożytnym Egipcie w epoce późnej, okresie greckim i rzymskim. Jako pismo codziennego użytku wyparło hieratykę w czasach XXVI dynastii. Po raz pierwszy termin ten został wprowadzony przez Herodota dla odróżnienia go od inskrypcji zapisywanych przy użyciu hieratyki lub hieroglifów.

Demotyka, fragment z repliki kamienia z Rosetty

Pismo demotyczne było używane dla celów administracyjnych, handlowych, do pisania korespondencji, aktów prawnych, a także celem sporządzania podręcznych notatek. Jednakże od czasów okresu ptolemejskiego zaczęto go używać do zapisu tekstów naukowych, literackich, a nawet religijnych (także na monumentach) używając przy tym bardziej starannej wersji demotyki. Teksty zapisywano horyzontalnie od prawej do lewej przede wszystkim na papirusach i ostrakonach.

Ze względu na stosowaną mnogość skrótów i innych cech ortograficznych czytanie tekstów jest znacznie utrudnione, a transkrypcja na hieroglify praktycznie niemożliwa.
Demotyka w zastosowaniach urzędowych została wyparta przez grekę, a w mowie przekształciła się w język koptyjski. Ostatnie znane użycie pisma demotycznego – na wyspie File w świątyni Izydy – datowane jest na 450 rok n.e.

Zobacz też

• język egipski
• język nowoegipski
• język koptyjski
• pisma egipskie
• pismo hieroglificzne
• hieroglify
• lista znaków hieroglificznych Alana Gardinera
• hieratyka

Bibliografia

• W.V. Davies w przekładzie Macieja G. Witkowskiego, Egipskie hieroglify, Wydawnictwo RTW, 1998 r., s. 6-10, 27-29 ISBN 83-86822-89-9

Linki zewnętrzne

• Pismo demotyczne
• Pismo hieratyczne i demotyczne. wsp.krakow.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2002-03-18)].
• Pismo egipskie - pismo hieroglificzne, hieratyczne, demotyczne - opis, historia