Diabeł (rodzaj ssaków)
rodzaj torbacza
(Przekierowano z Diabeł (rodzaj ssaka))
Diabeł[5] (Sarcophilus) – rodzaj ssaków z podrodziny niełazów (Dasyurinae) w obrębie rodziny niełazowatych (Dasyuridae).
| Sarcophilus | |||
| F. Cuvier, 1837[1] | |||
 Przedstawiciel rodzaju – diabeł tasmański (S. harrisii) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj |
diabeł | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Didelphis ursina Harris, 1808 (= Ursinus harrisii Boitard, 1841) | |||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Gatunki | |||
| |||
Zasięg występowania edytuj
Rodzaj obejmuje jeden współcześnie żyjący gatunek występujący na Tasmanii[6][7][8].
Morfologia edytuj
Długość ciała samic 57 cm, długość ogona samic 24,4 cm, długość ciała samców 65,2 cm, długość ogona samców 25,8 cm; masa ciała samic 5–9 kg, samców 8–14 kg (dotyczy gatunku występującego współcześnie)[7][9].
Systematyka edytuj
Etymologia edytuj
- Sarcophilus (Sacrophilus): gr. σαρξ sarx, σαρκος sarkos „mięso”; φιλος philos „miłośnik”[10].
- Diabolus: gr. διάβολος diábolos „diabeł”[11]. Nowa nazwa dla Sarcophilus.
- Ursinus: łac. ursinus „przypominający niedźwiedzia”, od łac. ursus „niedźwiedź”[12]. Gatunek typowy: Ursinus harrisii Boitard, 1841.
Podział systematyczny edytuj
Do rodzaju należy jeden współcześnie występujący gatunek[13][6][5][8]:
- Sarcophilus harrisii (Boitard, 1841) – diabeł tasmański
Opisano również gatunki wymarłe:
- Sarcophilus laniarius R. Owen, 1838[14] (Australia; plejstocen).
- Sarcophilus moornaensis Crabb, 1982[15] (Australia; pliocen).
Uwagi edytuj
- ↑ Niepoprawna późniejsza pisownia Sarcophilus F. Cuvier, 1837.
Przypisy edytuj
- ↑ F. Cuvier: Sarcophile oursin. W: É. Geoffroy Saint-Hilaire & F. Cuvier: Histoire Naturelle des Mammifères. Paryż: Chez A. Belin, 1837, s. 6. (fr.).
- ↑ J.E. Gray: Contributions towards the geographical distribution of the mammalia of Australia, with notes on some recently discovered species. W: G. Gray: Journals of Two Expeditions of Discovery in North-West and Western Australia. London: T. and W. Boone, 1841, s. 400. (ang.).
- ↑ P. Boitard: Le jardin des plantes: description et murs des mammifères de la Ménagerie et du Muséum d’histoire naturelle. Paris: Gustave Barba, 1842, s. 204. (fr.).
- ↑ P. Boitard: Le Jardin des plantes: description et murs des mammifères de la Ménagerie et du Muséum d’histoire naturelle. Paris: J.J. Dubochet et Ce, Éditeurs, 1842, s. 290. (fr.).
- ↑ a b Nazwy polski za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 7. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 62. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ a b A.M. Baker: Family Dasyuridae (Carnivorous Marsupials). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 5: Monotremes and Marsupials. Barcelona: Lynx Edicions, 2015, s. 306. ISBN 978-84-96553-99-6. (ang.).
- ↑ a b D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Sarcophilus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-10-23].
- ↑ Class Mammalia. W: Lynx Nature Books (A. Monadjem (przedmowa) & C.J. Burgin (wstęp)): All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 45. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 618.
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 224.
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 703.
- ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-07-25]. (ang.).
- ↑ R. Owen: Important Discoveries. W: T.L. Mitchell: Three expeditions into the interior of eastern Australia; with descriptions of the recently explored region of Australia Felix, and of the present colony of New South Wales. Wyd. 2. Cz. 2. Londyn: T. & W. Boone, 1838, s. 363. (ang.).
- ↑ P.L. Crabb: Pleistocene dasyurids (Marsupialia) from southwestern New South Wales. W: M. Archer (red.): Carnivorous Marsupials. Cz. 2. Chipping Norton, New South Wales, Australia: Surrey Beatty & Sons, 1982, s. 511–516. (ang.).
Bibliografia edytuj
- T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).