Pliocen

epoka neogenu
System Oddział Piętro Wiek (mln lat)
Czwartorzęd Plejstocen Gelas młodsze
Neogen Pliocen Piacent 2,58–3,6
Zankl 3,6–5,333
Miocen Messyn 5,333–7,246
Torton 7,246–11,63
Serrawal 11,63–13,82
Lang 13,82–15,97
Burdygał 15,97–20,44
Akwitan 20,44–23,03
Paleogen Oligocen Szat starsze
Podział neogenu według IUGS, luty 2022

Pliocen (ang. Pliocene z gr. πλεῖον ‘bardziej’ i καινός ‘nowy’)

We wcześniejszych podziałach do pliocenu zaliczany był także gelas, obecnie uznawany za najmłodszy wiek/piętro plejstocenu.

Klimat i geologia edytuj

Pliocen charakteryzował się surowym klimatem; postępowało ochłodzenie i osuszenie. Kontynenty zbliżały się do obecnego położenia. Lądolód pokrywał Antarktydę, część Ameryki Południowej i częściowo kontynenty półkuli północnej. Morze Śródziemne odzyskało połączenie z Atlantykiem, jego poziom się podniósł. Powstał Przesmyk Panamski.

Flora i fauna edytuj

 
Anadara, pliocen

Duże obszary ulegały stepowieniu, a powierzchnia lasów zmniejszała się. Rozprzestrzeniły się trawożerne kopytne. Stepy Eurazji przemierzały wielkie stada bydła, gazel, jeleni i antylop. Ameryka Północna była zasiedlona przez licznych przedstawicieli jeleni, wielbłądów, koni, mastodontów i widłorogów. Rozwijały się hipopotamowate. Zwiększyła się liczba gatunków mięsożernych. Pod koniec pliocenu drapieżnikiem szczytowym był Smilodontygrys szablastozębny. W Ameryce Południowej żyły szczerbaki, w tym olbrzymie Megatheria, które – jak wiele innych rodzimych gatunków – nie przetrwały postępującego ochłodzenia i inwazji gatunków z północy.

Ewolucja człowieka edytuj

Osobny artykuł: Antropogeneza.

W pliocenie w Afryce występowały dwunożne człowiekowate z rodzajów Ardipithecus, a później Australopithecus, od których wywodzi się rodzaj ludzki.

Zobacz też edytuj