Dinar sudański

waluta obowiązująca w Sudanie od 1992 do 2007 roku

Dinar sudański (arab. دينار سوداني, Dinar sudani) – waluta obowiązująca w Sudanie od 1992 do 2007 roku, zastąpiona w okresie przejściowym od 9 stycznia do 30 czerwca 2007 roku przez funt sudański w stosunku 100 do 1, a oficjalny kurs dolara wynosił 2500 do 1[1][2].

Dinar sudański
Ilustracja
Na pierwszym planie: 200 dinarów sudańskich
Kod ISO 4217

SDD

Symbol

LSd, £Sd

Państwo

 Sudan

Bank centralny

Centralny Bank Sudanu

Poziom inflacji

9% (2006)

Podział

1 dinar = 100 piastrów

Banknoty

5, 10, 25, 50, 100, 200, 500, 1000, 2000, 5000, 10000 dinarów

Monety

¼, ½, 1, 2, 5, 10, 20, 50 dinarów

Dinar dzielił się na 100 piastrów[3], ale nigdy w latach 1992–2007 nie wyemitowano monet ani banknotów w jednostce piastr z powodu wysokiej inflacji oraz niskiej wartości nabywczej[4].

Historia

edytuj

W 1991 roku, w związku z kryzysem gospodarczym po wojnie domowej w Sudanie, podjęto decyzję o wprowadzeniu do obiegu 8 czerwca 1992 roku dinara sudańskiego, zastępując funta sudańskiego w stosunku 10 do 1[5].

W niektórych południowych częściach kraju dinar nie był uznawany za prawną walutę, ponieważ został uznany za próbę arabizacji południowego Sudanu, która była częścią programu rządu północnego i miała na celu narzucenie idei i przekonań muzułmańskiej północnej części kraju na chrześcijańskie południe[6][7]. Zamiast tego uznawany był szyling kenijski, birr etiopski, szyling ugandyjski, dolar amerykański i wycofany z obiegu funt[8][9][10][6]. Traktat pokojowy podpisany w styczniu 2005 roku między rządem Sudanu a Ludową Armią Wyzwolenia Sudanu przewidywał między innymi, że Bank Sudanu wprowadzi wspólną walutę na całym terytorium kraju[11].

Podczas reformy monetarnej z 9 stycznia 2007 roku dinar sudański został zastąpiony nowym funtem sudańskim w wysokości 100 dinarów na 1 funt sudański[12]. Dinar był równolegle w obiegu, jak funt sudański.

Od 29 czerwca 2007 roku na terenie Sudanu Południowego, dinar przestał być obowiązkową walutą[13], a od 30 czerwca 2007 roku dinar, wraz z pozostałymi akceptowanymi walutami, przestał być prawnym środkiem płatniczym w całym kraju.

Wycofaną walutę można było wymienić do 31 sierpnia 2007 roku wyłącznie w oddziałach Centralnego Banku Sudanu[14].

1 września 2007 roku dinar został ostatecznie wycofany[14].

Monety

edytuj

Monety zostały wybite w nominałach ¼, ½, 1, 2, 5, 10, 20 i 50 dinarów. Całkowity nakład monet jest nieznany.

Rewers Awers Nominał Średnica Waga (g) Metal Rant Awers Rewers Wybita w
¼ dinara 18 mm 3 Stal platerowana

mosiądzem

Gładki Budynek Centralnego Banku Wartość nominalna 1994
½ dinara 20 mm 4 Stal platerowana

mosiądzem

1994
1 dinar 22 mm 5,14 Mosiądz 1994
2 dinary 24 mm 7,027 Stal platerowana

mosiądzem

Ząbkowany 1994
5 dinarów 22,24 mm 8,2 Mosiądz Gładki 1996
19 mm 3,35 2003
10 dinarów 28 mm 4,56 1996
22 mm 9,95 2003
20 dinarów 22 mm 4,61 Miedzionikiel 1996,

1997,

1999

50 dinarów 24 mm 12 2000
5,6 g 2002

Banknoty

edytuj

Banknoty zostały wydane o nominałach 5, 10, 25, 50, 100, 200, 500, 1000, 2000, 5000 i 10000[15] dinarów. Najniższe trzy nominały zostały wycofane 1 stycznia 2000 roku, z powodu na obaw, że bardzo wykorzystane banknoty mogą rozprzestrzeniać choroby[16]. Pozostałe nominały zostały wycofane 1 lipca 2007 roku. Banknoty o nominałach 2000 i 5000 dinarów które posiadały hologram, zostały wydrukowane w niemieckiej drukarni Giesecke & Devrient[17], natomiast pozostałe banknoty w drukarni Centralnego Banku Sudanu.

Awers Rewers Nominał Wymiary

(mm)

Awers Rewers Emisja Data

Wprowadzenia[18][19]

Data

wycofania

5 dinarów 140 × 65 Pałac Prezydencki

w Chartumie

Słoneczniki 1993 10 lutego 1993 1 stycznia 2000
10 dinarów Ornamenty 1993
25 dinarów Okrągły wzór 1992 marzec 1992
50 dinarów Wartość nominalna 1992 1 lipca 2007
100 dinarów Parlament w Omdurman 1994 kwiecień 1994
200 dinarów Budynek

Centralnego Banku

1998 kwiecień 1998
500 dinarów 1998
1000 dinarów 1996 19 maja 1996
2000 dinarów Nowoczesne budynki

mieszkalne

2002 styczeń 2002
5000 dinarów 2002
10 000 dinarów Budynek

Centralnego Banku

1996 19 maja 1996

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. James Chen, SDD (Sudanese Dinar) [online], Investopedia [dostęp 2019-06-25] (ang.).
  2. Sudan to revert to pound as legal tender – Sudan Tribune: Plural news and views on Sudan [online], www.sudantribune.com [dostęp 2019-07-22].
  3. قانون بنك السودان لسنة 2002 [online], bankofsudan.org, 22 listopada 2005 [dostęp 2020-07-02] [zarchiwizowane z adresu 2005-11-22].
  4. Monthly Average Rate of US$ for Bank of Sudan Authorized [online], bankofsudan.org, 11 listopada 2002 [dostęp 2020-07-04] [zarchiwizowane z adresu 2002-11-11].
  5. Banknoten • Sudan • Heiko Otto [online], www.bis-ans-ende-der-welt.net [dostęp 2020-07-04].
  6. a b p j symes Home Page [online], www.pjsymes.com.au [dostęp 2020-07-02].
  7. بنك السودان - نبذة تعريفية [online], bankofsudan.org, 22 listopada 2005 [dostęp 2020-07-02] [zarchiwizowane z adresu 2005-11-22].
  8. New, old, or fake? South Sudan's money muddle, „Reuters”, 16 kwietnia 2007 [dostęp 2019-06-25] (ang.).
  9. SDG | Sudanese Pound | OANDA [online], www1.oanda.com [dostęp 2019-06-25].
  10. The De-coupling interpretation of Sudanese currencies – Sudan Tribune: Plural news and views on Sudan [online], www.sudantribune.com [dostęp 2019-07-22].
  11. New Sudan currency to circulate from January 10 – Sudan Tribune: Plural news and views on Sudan [online], www.sudantribune.com [dostęp 2019-07-22].
  12. Дайвинг клуб SCUBAclass - обучение подводному плаванию, дайвинг туры, снаряжение для дайвинга [online] [dostęp 2020-06-19] [zarchiwizowane z adresu 2007-11-11].
  13. South Sudan ends circulation of old currency – Sudan Tribune: Plural news and views on Sudan [online], www.sudantribune.com [dostęp 2019-07-22].
  14. a b Wayback Machine [online], bankofsudan.org, 11 października 2007 [dostęp 2020-07-03] [zarchiwizowane z adresu 2007-10-11].
  15. Sudan 10,000-dinar note confirmed in issued form – BanknoteNews [online] [dostęp 2020-06-19] (ang.).
  16. Numismatic Dimensions, Superfast 5G & 4G Phones, Tablets and Fibre Broadband | EE [online], maj 2005 [dostęp 2019-07-21] [zarchiwizowane z adresu 2006-08-18].
  17. Sudan : Banknoty [Seria: 2002 Issue] [online], colnect.com [dostęp 2020-02-12].
  18. عملات ورقية ومعدنية [online], bankofsudan.org, 2 lutego 2007 [dostęp 2020-07-03] [zarchiwizowane z adresu 2007-02-02].
  19. Bushra Ali, Encyclopedia of Sudan Banknotes 1856 - 2012, Lulu.com, 2013, ISBN 978-1-300-91410-5 [dostęp 2020-07-03] (ang.).

Linki zewnętrzne

edytuj