Dolnośląskie Centrum Chorób Płuc we Wrocławiu

Dolnośląskie Centrum Chorób Płuc we Wrocławiu (DCChP) – szpital pulmonologiczny mieszczący się przy ulicy Grabiszyńskiej we Wrocławiu.

Dolnośląskie Centrum Chorób Płuc we Wrocławiu
Ilustracja
Dolnośląskie Centrum Chorób Płuc we Wrocławiu
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Adres

ul. Grabiszyńska 105
53-413 Wrocław

Łóżka szpitalne

310[1]

Położenie na mapie Wrocławia
Mapa konturowa Wrocławia, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Dolnośląskie Centrum Chorób Płuc we Wrocławiu”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Dolnośląskie Centrum Chorób Płuc we Wrocławiu”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Dolnośląskie Centrum Chorób Płuc we Wrocławiu”
Ziemia51°06′06″N 17°00′20″E/51,101667 17,005556
Strona internetowa

Historia edytuj

Szpital Zakonu Sióstr Elżbietanek znajdował się wcześniej przy ul. św. Antoniego 26-34, jednak z powodu braku miejsca na rozwój postanowiono zbudować nową siedzibę placówki[2]. Nowy gmach ceglany w stylu neogotyckim dla 250 pacjentów[3] wraz z klasztorem i kościołem wybudowano w latach 1893 - 1896[4] roku wg projektu Josepha Ebersa[5] na koszt elżbietanek oraz kolejnych dwóch biskupów wrocławskich: Herzoga i Koppa[6]. U-kształtny podpiwniczony główny kompleks szpitala składał się z długiego dwupiętrowego, budynku, równoległego do ul. Grabiszyńskiej i dwóch prostopadle doń ustawionych krótszych bocznych skrzydeł, które były w części przyległej do długiego budynku również dwupiętrowe, a w dalszej części jednopiętrowe. Oba skrzydła skierowane były ku tyłowi, wyznaczając razem z głównym gmachem tylni dziedziniec wewnętrzny. Dziedziniec ten był częściowo zamknięty od czwartej, tylnej strony przez stojący oddzielnie parterowy, mały budynek bez piwnic przeznaczony dla pacjentów chorych zakaźnie. Pawilon ten nie przetrwał do dziś[7]. Do południowo-wschodniego rogu głównego kompleksu przylegał nieregularny, zamknięty czworobok budynków z wewnętrznym dziedzińcem, którego północne i wschodnie skrzydło mieściły gospodarcze zaplecze szpitala, zachodnie skrzydło było klasztorem Elżbietanek, a południowym skrzydłem był kościół[8]. Obecnie wszystkie te budowle, poza kościołem wchodzą w skład szpitala[potrzebny przypis]. Przed szpitalem i na jego zapleczu utworzono dwa parki dla pacjentów[9]. Szpital zaczął działać w czerwcu 1896[10]. Mieścił oddziały internistyczny[11], chirurgiczny, ginekologiczny, laryngologiczny i okulistyczny[12], natomiast w siedzibie przy ul. św. Antoniego urządzono filię, w której leżeli pacjenci nie rokujący szans na wyzdrowienie, w tym geriatyczni[13]. W 1912 dla poszpitalnej rehabilitacji pacjentów Elżbietanki kupiły dom w Małkowicach i na tej bazie zbudowały duży ośrodek, później przeznaczony również na dom spokojnej starości. W 1923 r. doszło do dużego pożaru, w efekcie spalił się cały dach szpitala przy Grabiszyńskiej[14]. W trakcie oblężenia Wrocławia żołnierze niemieccy spalili ok. 20 III 1945 r. większą część wyposażenia, w tym aparatury[15], a pacjentów i personel ewakuowano w głąb niemieckich pozycji obronnych[16]. Po wojnie zdecydowana większość Elżbietanek z miejscowego klasztoru zarządzającego szpitalem wyjechała do Niemiec, pozostało ich 25, a ostatnie z nich wyjechały do Niemiec w 1962[17].

W lipcu 1945 roku szpital został przejęty przez polskie władze i zaczął funkcjonować jako Miejski Szpital Sióstr Elżbietanek. W 1950 roku zlikwidowano oddział internistyczny i ginekologiczno-położniczy i utworzono Szpital Przeciwgruźliczy im. Kazimierza Dłuskiego. Wówczas do szpitala przeniesiono oddział torakochirurgiczny. W wyniku kolejnych przekształceń w latach 1973-1974 powstał Dolnośląski Zespół Przeciwgruźliczy i Chorób Płuc, a następnie Wojewódzki Specjalistyczny Zespół Gruźlicy i Chorób Płuc. W 1983 roku rozpoczyna funkcjonowanie Katedra i Klinika Chirurgii Klatki Piersiowej Akademii Medycznej, a od 1984 roku Klinika Gruźlicy i Chorób Płuc Akademii Medycznej we Wrocławiu. W 2002 roku szpital przybiera nazwę Dolnośląskie Centrum Chorób Płuc we Wrocławiu[12]. W 2008 roku do Dolnośląskiego Centrum Chorób Płuc we Wrocławiu został przyłączony Zespół Szpitalny Chorób Płuc Opieki Długoterminowej w Obornikach Śląskich[1].

Szpital Elżbietanek był tematem kilku pocztówek wydanych w 1898 r. i w XX w., przed pierwszą wojną światową[18].

Struktura edytuj

Struktura organizacyjna Dolnośląskiego Centrum Chorób Płuc[19]:

  • Izba Przyjęć,
  • Oddział Chirurgii Klatki Piersiowej pn. Wrocławski Ośrodek Torakochirurgii,
  • Oddział Chorób Wewnętrznych IV,
  • Oddział Gruźlicy i Chorób Płuc V z pododdziałem intensywnego nadzoru pulmonologicznego,
  • Oddział Gruźlicy i Chorób Płuc Kliniczny VIA, Katedra i Klinika Pulmonologii i Nowotworów Płuc,
  • Oddział Gruźlicy i Chorób Płuc VIB,
  • Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii „R”,
  • Oddział Onkologii Klinicznej VII,
  • Blok Operacyjny.

Placówka Zamiejscowa w Obornikach Śląskich[19]:

  • Oddział Gruźlicy i Chorób Płuc I z pododdziałem gruźlicy prątkującej,
  • Oddział Gruźlicy i Chorób Płuc II,
  • Zakład Pielęgnacyjno–Opiekuńczy.

Przypisy edytuj

  1. a b Prezentacja. [dostęp 2018-02-19]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  2. Wójtowicz M.: Dwa szpitale wrocławskich elżbietanek - tradycja i nowoczesność, w: Żerelik & Maliniak s. 150, 154, 155
  3. Wójtowicz, w: Żerelik & Maliniak s. 161, 162
  4. Wójtowicz s. 159 podaje, że budowlę ukończono w 1895, a otwarto rok później
  5. Brzezicki S.: Architekt i kościół (wokół architektury kościoła św. Elżbiety). W: Żerelik & Maliniak s. 187
  6. Błaszczyk T.: Dzieje Parafii Świętej Elżbiety do końca II wojny światowej. W: Żerelik & Maliniak s. 15, 16
  7. Wójtowicz s. 159 - 162 i ryc. 99 w: Żerelik & Maliniak
  8. Wójtowicz s. 162, ryc. 60 w: Żerelik & Maliniak
  9. Wójtowicz s. 158, w: Żerelik & Maliniak
  10. Nowak L.: Z dziejów zakonu elżbietanek (Zgromadzenia Sióstr św. Elżbiety Trzeciego Zakonu Regularnego Świętego Franciszka) ze szczególnym uwzględnieniem domu wrocławskiego, w: Żerelik & Maliniak s. 139
  11. Wójtowicz s. 162 zamiast oddziału internistycznego wymienia oddział chorób wewnętrznych
  12. a b Historia. [dostęp 2018-02-19]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  13. Wójtowicz s. 155, w: Żerelik & Maliniak
  14. Nowak s. 139, w: Żerelik & Maliniak
  15. Głowiński T.: Kościół i parafia św. Elżbiety w czasie II wojny światowej i podczas oblężenia Festung Breslau (1939-1945), w: Żerelik & Maliniak s. 31
  16. Nowak s. 142, w: Żerelik & Maliniak
  17. Nowak s. 143, 145, w: Żerelik & Maliniak
  18. Kraska-Lewalski A.: Wizerunki szpitala, klasztoru i kościoła p.w. św. Elżbiety Węgierskiej we wrocławskich zbiorach, w: Żerelik & Maliniak s. 227-229
  19. a b Struktura organizacyjna. [dostęp 2018-02-19]. [zarchiwizowane z tego adresu].

Bibliografia edytuj

  • Dzieje Parafii Świętej Elżbiety przy ul. Grabiszyńskiej we Wrocławiu, red. Rościsław Żerelik, Jarosław Maliniak, Wyd. Gajt, Wrocław 2008.

Linki zewnętrzne edytuj