Dom Żytomirskiego w Katowicach
Dom Żytomirskiego w Katowicach – kamienica mieszkalna w Katowicach, położona przy ulicy PCK 6 (róg z ulicą M. Drzymały), na obszarze dzielnicy Śródmieście. Zaprojektował ją Karol Schayer w stylu funkcjonalizmu.
.jpg) Budynek od strony wschodniej (2021) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. PCK 6, |
| Typ budynku | |
| Styl architektoniczny | |
| Architekt | |
| Inwestor |
Wojciech Żytomirski |
| Kondygnacje |
6+1 |
| Powierzchnia użytkowa |
1733 m² |
| Rozpoczęcie budowy |
1936 |
| Ukończenie budowy |
1937 |
Położenie na mapie Katowic  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
 50°15′10,1″N 19°00′52,5″E/50,252806 19,014583
| |
Historia
edytuj
Kamienica powstała na zlecenie katowickiego adwokata Wojciecha Żytomirskiego[1][2] według projektu Karola Schayera. W czasie, gdy podjął się projektowania budynku, jego nazwisko było już znane w branży architektonicznej, gdyż znany był jako autor projektu wyburzonego w czasie II wojny światowej gmachu Muzeum Śląskiego[3]. Na zachowanym projekcie domu adw. Wojciecha Żytomirskiego autor naniósł datę 1 października 1936 roku[4].
Budowa kamienicy trwała w latach 1936–1937[1] (bądź w 1936 roku[5][6]), a powstałe w budynku mieszkania charakteryzowały się wysokim standardem. Niektóre z nich miały powierzchnię ponad 200 m²[3].
23 marca 2012 roku układ urbanistyczny południowej części Śródmieścia Katowic, w której znajduje się m.in. dom adw. Wojciecha Żytomirskiego wpisany został do rejestru zabytków nieruchomych[1].
W lutym 2024 roku przy ulicy PCK 6 w systemie REGON zarejestrowanych było 27 aktywnych podmiotów gospodarczych, w tym m.in. placówki opieki zdrowotnej, kancelarie adwokackie, kancelaria radcy prawnego, biuro projektowe i inne[7].
Charakterystyka
edytujKamienica mieszkalna położona jest przy ulicy PCK 6 (róg z ulicą M. Drzymały) w Katowicach, na terenie dzielnicy Śródmieście[1]. Jest to obiekt murowany z cegły i tynkowany, zwieńczony dachem płaskim[5]. Powierzchnia użytkowa budynku wynosi 1733 m², a powierzchnia zabudowy 383 m². Liczy 6 kondygnacji nadziemnych i 1 podziemną[1].
Architektonicznie budynek reprezentuje styl funkcjonalizmu[5]. Posiada podcięty parter z wolnostojącym słupem, nadwieszony i dość płaski ryzalit oraz wieńczącą bryłę kamienicy ażurową balustradę. Zamiast balkonów architekt zastosował tafle szklane, tworząc w ten sposób ogrody zimowe[4]. Okna w budynku układają się w poziome pasy[3].
Kamienica jest częścią układu urbanistycznego tzw. południowej dzielnicy Śródmieścia Katowic wpisana do rejestru zabytków nieruchomych pod nr. A/370/12. Jest wpisana do gminnej ewidencji zabytków miasta Katowice, a ponadto ujęta jest w strefie ochrony konserwatorskiej ustanowionej na podstawie przepisów MPZP[1].
Dom adw. Wojciecha Żytomirskiego jest jednym z obiektów na trasie katowickiego Szlaku Moderny[3].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f Urząd Miasta Katowice: Miejski System Zarządzania-Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej. Zabytki. emapa.katowice.eu. [dostęp 2024-02-17]. (pol.).
- ↑ Izba Adwokacka w Katowicach, Historia Izby [online], adwokatura.katowice.pl [dostęp 2024-02-19] (pol.).
- ↑ a b c d Szlak Moderny, Katowice: Urząd Miasta Katowice, 2019, s. 14 [dostęp 2024-02-19] (pol.).
- ↑ a b Odorowski 2013 ↓, s. 270.
- ↑ a b c Danilczyk i Kasprzyk 1994 ↓, s. 77.
- ↑ SARP: Baza obiektów architektonicznych SARP. Kamienica Wojciecha Żytomirskiego. obiekty.architektsarp.pl. [dostęp 2024-02-19]. (pol.).
- ↑ Główny Urząd Statystyczny: Baza internetowa REGON. wyszukiwarkaregon.stat.gov.pl. [dostęp 2024-02-17]. (pol.).
Bibliografia
edytuj- Leszek Danilczyk, Maria Kasprzyk, Studium historyczno-urbanistyczne Katowic w granicach administracyjnych. Katowice. Tom I tekst. Część II studium konserwatorskie, Opublikowano w: Miejski System Zarządzania – Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej. Zabytki, Kraków: Pracownie Konserwacji Zabytków „ARKONA” Sp. z o.o. Pracownia Dokumentacji Naukowo-Historycznej, 1994 (pol.).
- Waldemar Odorowski, Architektura Katowic w latach międzywojennych 1922-1939, wyd. drugie, Katowice: Muzeum Śląskie w Katowicach, 2013, ISBN 978-83-62593-44-6 (pol.).