Dom Esterki w Krakowie

Dom Esterki – kamienica w Krakowie na Kazimierzu, przy ulicy Krakowskiej 46, na rogu z ul. Trynitarską.

Muzeum Etnograficzne
im. Seweryna Udzieli
„Dom Esterki”

nr rej. A-235 z 20 lutego 1968
Dom Esterki
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Miejscowość	Kraków
Adres	ul. Krakowska 46
Typ budynku	kamienica
Położenie na mapie Krakowa Dom Esterki
Położenie na mapie Polski Dom Esterki
Położenie na mapie województwa małopolskiego Dom Esterki
50°02′52″N 19°56′38″E
Strona internetowa

Pierwotnie znajdowała się w południowej pierzei dawnego Rynku Kazimierskiego, którego niewielkim fragmentem jest obecny Plac Wolnica.

Domy mieszkalne w obrębie rynku nie są wyjątkiem, podobne znajdowały się na Rynku Głównym w Krakowie (czy "domki budnicze" na Starym Rynku w Poznaniu). Dom Esterki jest jedynym takim zachowanym domem mieszkalnym, który pierwotnie stał przy rynku Kazimierza (domem powstałym z połączenia dwóch mniejszych). Najstarsza część piwnic tego pierwotnie gotyckiego budynku pochodzi z XIV wieku, następnie niemal co stulecie budynek był przebudowywany (ostatni raz w 1876, zaś swój obecny wygląd zawdzięcza głównie przebudowom dokonanym na przełomie XVIII/XIX w.). Do dzisiejszego dnia zachowały się fragmenty kamieniarki gotyckiej z ok. 1430 roku i nieco późniejszej (z przełomu XIV i XV wieku). W końcu XVIII wieku wykonano stropy drewniane i z tego też okresu pochodzi bogata polichromia ścian oraz rozety sufitowe. W XVI wieku dom należał do architekta i budowniczego działającego na dworze króla polskiego Zygmunta Starego oraz rajcy kazimierskiego Bartolomea Berecciego, a następnie do jego córki Anny. Budynek nakryty jest obecnie rzadko już spotykanym, klasycystycznym dachem łamanym (tzw. krakowskim).

Nazwa budynku nawiązuje do legendy o Esterce, żydowskiej oblubienicy króla Kazimierza Wielkiego. Jej imię nosi także kilka innych miejsc w Krakowie: Ulica Estery, Kopiec Esterki i kamieniczka, która do 1932 stała u zbiegu pl. Szczepańskiego i ulicy Reformackiej.

Od czasu gruntownej renowacji, mającej miejsce w latach 1978-1985, w Domu Esterki mieści się filia pobliskiego Muzeum Etnograficznego. Wcześniej, w latach 50. i 60., działał tu bar kawowy "Esterka".

Bibliografia

• Stefan Świszczowski: Miasto Kazimierz pod Krakowem. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1981. ISBN 83-08-00624-8.brak strony w książce
• Praca zbiorowa :Zabytki Architektury i budownictwa w Polsce. Kraków Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków Warszawa 2007, ISBN 978-83-92298-1
• Praca zbiorowa: Encyklopedia Krakowa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa-Kraków 2000, ISBN 83-01-13325-2

Linki zewnętrzne

• Krzysztof Jakubowski, Ze Skałki na plac Wolnica (Spacerownik Gazety Wyborczej)