Ulica Krakowska w Krakowie

ulica Krakowska
	Stare Miasto
	; Widok ogólny ulicy od strony Mostu Piłsudskiego w kierunku północnym, w centralnym punkcie zdjęcia widoczny Ratusz Kazimierski.
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Miejscowość	Kraków
Przebieg
	Położenie na mapie Krakowa ulica Krakowska
	Położenie na mapie Polski ulica Krakowska
	Położenie na mapie województwa małopolskiego ulica Krakowska
	50,048970°N 19,943131°E/50,048970 19,943131
	Multimedia w Wikimedia Commons

Ulica Krakowska – ulica w Krakowie na Kazimierzu. Wytyczona w ramach planu lokacyjnego miasta Kazimierza w 1335 roku jako jego główna arteria i oś komunikacyjna. Ulicą biegnie torowisko tramwajowe.

HistoriaEdytuj

Był to prastary szlak handlowy tzw. droga solna wiodąca przez Wieliczkę i Bochnię na Węgry. Początkowo północny odcinek nazywano Glinianą lub Szewską, środkowy – od początku Krakowską, zaś południowy – Solną. Obecna nazwa na całej długości obowiązuje od 1881 r.

Do końca XIX wieku zabudowę w większości stanowiły domy drewniane, chociaż pierwsze kamienice pojawiły się przy Krakowskiej już w średniowieczu. Arkadowe podcienia znajdujące się na zachodniej pierzei w północnej części ulicy zostały przebite przez Niemców podczas II wojny światowej celem usprawnienia komunikacji.

ZabudowaEdytuj

Budynki to głównie kamienice czynszowe, w większości z końca XIX wieku oraz kilka klasztorów.

Strona nieparzysta:

ul. Krakowska 5 – kamienica czynszowa, projektował August Pluszyński, 1836. W 1941 przebicie podcieni. Powstała na miejscu starszej zabudowy, od XIV do XIX w. na zapleczu dzisiejszego budynku znajdowała się kazimierska łaźnia.
ul. Krakowska 9 – od XIV w. istniała miodosytnia, która dotrwała do II wojny światowej^[1].
ul. Krakowska 13 – kamienica „Na Wolfowem” (Pałac Wolfów), budynek z końca XVIII wieku.
ul. Krakowska 27 (ul. Skałeczna 2) – kamienica „Pod Gwiazdą”, obecnie Dom Norymberski.
ul. Krakowska 29 (ul. Węgłowa 1-1a) – dawny „Zajazd Krakowski”, projektował Ignacy Hercok, 1837. Obecnie budynek Biblioteki Kraków.
ul. Krakowska 41 (ul. Skawińska 2) – Gmach Zarządu Gminy Wyznaniowej Żydowskiej.
ul. Krakowska 43-45 – Dom Generalny Braci Albertynów.
ul. Krakowska 47 – Dom Macierzysty Sióstr Albertynek.
ul. Krakowska, skrzyżowanie z ul. Rybaki – od 1447 do 1700 r. znajdował się tutaj kościół św. Leonarda.

Strona parzysta:

ul. Krakowska 18 – kamienica „Bractwa Pięciu Ran Chrystusa”.
ul. Krakowska 20 – kamienica „Wojewodzińska”.
Ratusz dawnego miasta Kazimierza.
ul. Krakowska 46 – Dom Esterki.
ul. Krakowska 48 (ul. Trynitarska 1) – kościół św. Trójcy oraz klasztor i szpital bonifratrów.
ul. Krakowska 50 – kamienica „Zaorowska”, apteka bonifratrów.

Widok od ul. Dietla. Prawa strona nieparzysta.
Widok z ul. Podgórskiej (na północ).
Po prawej kościół Trójcy Świętej.
Widok od skrzyżowania z ul. Węgłową na południe, przystanek tramwajowy „Plac Wolnica”.
Ulica Krakowska przed remontem (2016).
Czynszowe kamienice, zachodnia pierzeja ulicy naprzeciw pl. Wolnica.
Dom Macierzysty Sióstr Albertynek.
Klasztor i szpital bonifratrów oraz kościół św. Trójcy.
ul. Krakowska 22
Kamienica (bud. Ignacy Hercok, 1847–1857)
ul. Krakowska 30
Kamienica (bud. Beniamin Torbe, 1907)
ul. Krakowska 32
Kamienica (proj. Jozue Oberleder, 1914)
ul. Krakowska 36
Kamienica (proj. Jozue Oberleder, 1912)
ul. Krakowska 38
Kamienica (proj. Jozue Oberleder, 1912)
ul. Krakowska 43
Dom św. Brata Alberta (Dom Pomocy Społecznej) (1835–1837)
ul. Krakowska 45
Kamienica (ok. 1850–1875)

Widok ulicy dawny i obecnyEdytuj

Przed rokiem 1876.
W roku 2021.

PrzypisyEdytuj

↑ Marek Żukow-Karczewski, Wyznawcy Bakchusa w dawnym Krakowie, czyli z życia cechu pijackiego w XVI i XVII wieku, „KRAKÓW” Magazyn Kulturalny, 3/31/1991.

BibliografiaEdytuj

Krakowska, ulica. W: Encyklopedia Krakowa. Warszawa – Kraków: Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego PAN, 2000, s. 491. ISBN 83-01-13325-2.
Krakowska, ulica. W: Nazwy ulic Krakowa. Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995, s. 81-82. ISBN 83-85579-48-6.
Praca zbiorowa Zabytki Architektury i budownictwa w Polsce. Kraków Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków Warszawa 2007, ISBN 978-83-92298-1

[1] Marek Żukow-Karczewski, Wyznawcy Bakchusa w dawnym Krakowie, czyli z życia cechu pijackiego w XVI i XVII wieku, „KRAKÓW” Magazyn Kulturalny, 3/31/1991.

[1]