Drabina na Orlej Perci
Drabina na Orlej Perci – drabina zamontowana na szlaku tatrzańskim Orla Perć na Zamarłej Turni nad Kozią Przełęczą, powstała w 1904 roku. Wymieniona we wrześniu roku 2023 na szerszą i stabilniejszą[2].
 Drabina nad Kozią Przełęczą (2006). | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Położenie | |
| Pasmo | |
| Wysokość |
2143–2150[1] m n.p.m. |
| Rodzaj | |
Położenie na mapie Tatr  | |
Położenie na mapie Karpat  | |
 49°13′10,6″N 20°01′30,5″E/49,219611 20,025139
| |
Parametry edytuj
Drabina liczy 26 szczebli, a jej długość wynosi 8 metrów[2][3]. Dolny koniec drabiny położony jest kilkanaście metrów powyżej wcięcia Koziej Przełęczy o wysokości 2126 m n.p.m.[1]
Historia edytuj
Drabinę, jak i inne żelazne zabezpieczenia dla budowanego właśnie szlaku Orla Perć, zamówił ksiądz Walenty Gadowski w Tarnowie u ślusarza Alberta Lenczowskiego. Żelazne konstrukcje zostały wniesione na Kozią Przełęcz przez księdza Gadowskiego 11 lipca 1904. Drabinę osadzono w zagłębieniach przy użyciu ołowiu, gdyż w tym czasie nie znano jeszcze techniki spawania. Wymagało to osuszenia z wilgoci, gdyż inaczej podgrzana płynnym ołowiem woda zamieniała się w parę wodną i eksplodowała. Ksiądz Gadowski podaje we wspomnieniach, że nie udało się uniknąć eksplozji przy montażu[2].
Po raz pierwszy drabina została wspomniana w 1907 roku w przewodniku Janusza Chmielowskiego. Mariusz Zaruski użył jej przy pierwszym zimowym przejściu Zamarłej Turni. Drabiny nie wymieniono podczas największego remontu Orlej Perci w 1928 roku[2].
Prawie 120-letnią drabinę zastąpiono 15 września 2023 roku obiektem szerszym i stabilniejszym[2][4]. Stara drabina znajdzie się najpewniej w tworzonym w Zakopanem Muzeum Taternictwa i Narciarstwa (filii Muzeum Tatrzańskiego)[2]. Drewniana statuetka z fragmentem oryginalnej drabinki została przekazana na aukcję Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy przez władze Tatrzańskiego Parku Narodowego[5].
Turystyka edytuj
Na drabinie obowiązuje kierunek ruchu w dół[3]. Drabina nad Kozią Przełęczą jest położona prawie w pionie, silnie eksponowana[6], toteż uważa się ją za trudny element Orlej Perci. Było to również miejsce interwencji TOPR, trudności odczuwały głównie osoby z lękiem wysokości[4].
Przypisy edytuj
- ↑ a b Główny Urząd Geodezji i Kartografii, Dane pomiarowe LIDAR [online].
- ↑ a b c d e f Michał Pietrzak, 120-letnia próba czasu. Historia niezłomnej drabiny na Orlej Perci w Tatrach [online], Gazeta Krakowska, 11 października 2023 [dostęp 2023-10-05] (pol.).
- ↑ a b Jakub Radomski, To najtrudniejszy szlak w Polsce. Ludzie panikują. „No nie żartuj!” [online], Onet.pl, 9 lipca 2023 [dostęp 2023-10-05] (pol.).
- ↑ a b Bartłomiej Kuraś, Tatry. Słynna drabinka na Orlej Perci w końcu wymieniona [online], Gazeta Wyborcza, 15 września 2023 [dostęp 2023-10-05] (pol.).
- ↑ Bartłomiej Kuraś, Fragment słynnej drabinki z Orlej Perci na licytacji. TPN wspiera WOŚP [online], Gazeta Wyborcza, 24 stycznia 2024 [dostęp 2024-01-24].
- ↑ Krzysztof Baraniak, Tak wygląda zejście słynną drabinką nad Kozią Przełęczą [online], Tatromaniak, 8 lipca 2023 [dostęp 2023-10-05] (pol.).