Drewniak jesionowy

gatunek grzybów z rzędu próchnilcowców

Drewniak jesionowy (Hypoxylon fraxinophilum Pouzar) – gatunek grzybów z rzędu próchnilcowców (Xylariales)[1].

Drewniak jesionowy
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

workowce

Klasa

Sordariomycetes

Rząd

próchnilcowce

Rodzina

Hypoxylaceae

Rodzaj

drewniak

Gatunek

drewniak jesionowy

Nazwa systematyczna
Hypoxylon fraxinophilum Pouzar
Česká Mykologie 26(3): 131 (1972)
Zarodniki

Systematyka i nazewnictwo

edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Hypoxylon, Hypoxylaceae, Xylariales, Xylariomycetidae, Sordariomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten opisał w 1972 r. Zdeněk Pouzar na leżących na ziemi gałęziach jesiona wąskolistnego(inne języki) (Fraxinus angustifolia) w Czechosłowacji. Ma 7 synonimów. Niektóre z nich[2]:

  • Hypoxylon intermedium (Schwein.) Y.M. Ju & J.D. Rogers 1996
  • Hypoxylon milleri de Hoog 1977[2].

Morfologia

edytuj
Teleomorfa

W górnej warstwie kory drzew tworzy półkoliste, nieco zwężone u podstawy podkładki o średnicy 2–6 mm. Mają barwę od różowawo brązowej do szarobrązowej, wewnątrz w stanie dojrzałym ciemnoszarobrązową. Owocniki w pojedynczej warstwie, nieco podnoszącej powierzchnię podkładki i z widocznymi, lekko zapadniętymi ostiolami otoczonymi wypukłym, białym pierścieniem niepigmentowanych strzępek. Czarne owocniki mają średnicę 350–450 µm i wysokość 400–650 µm, kształt od kulistego do jajowatego, ale gdy rosną w skupiskach są ściśnięte. Parafizy proste, trwałe, cienkościenne, szkliste, o średnicy 2,5–3 µm i bez napęczniałych wierzchołków. Worki 8-zarodnikowe, 170-220 × 14,5-17 µm, cylindryczne, na trzonku o długości do 120 µm, dość cienkościenne i bez widocznych warstw ścian. Mają rozwarty wierzchołek, czasem z niepozornym pierścieniem. Askospory ułożone ukośnie w jednym szeregu (17,2–)18–23(–24,1), elipsoidalno-wrzecionowate i silnie asymetryczne, z jedną powierzchnią często mniej więcej płaską lub lekko wklęsłą, z końcami rozwartymi, ciemnokasztanowobrązowe, z prostą porą rostkową na całej długości zarodnika po stronie przeciwnej do spłaszczonej, bez przegród, grubościenne, z perysporą z niepozorną spiralną ornamentacją, bez galaretowatej osłonki lub przydatków[3].

Anamorfa

Kolonie na podłożu hodowlanym wolno rosnące, początkowo białe z kłaczkowatą grzybnią powietrzną, później szarobrązowe. Rewers ciemnobrązowy. Po zaszczepieniu na drewnie leszczyny powstają rozpostarte, szarawe kolonie ze słabo rozwiniętymi konidioforami. Mają średnicę 2–2,5 µm, są krótkie, nierozgałęzione lub słabo rozgałęzione z nie odgraniczonymi komórkami konidiotwórczymi. Płodne locus słabo zróżnicowane, wierzchołki konidioforów lekko napęczniałe z ograniczoną proliferacją sympodialną, wytwarzające konidia pojedynczo lub w małych skupiskach. Konidia 4,5–7,5 × 2,5–4 µm, jajowate lub jajowato-elipsoidalne, szkliste, bez przegród, gładkościenne, bez galaretowatej osłonki i przydatków[3].

Występowanie

edytuj

Znane jest występowanie drewniaka jesionowego w niektórych krajach Europy i w kilku miejscach w Ameryce Północnej[4]. W Polsce jego stanowiska podał Andrzej Chlebicki w 2008 r. (pod nazwą Hypoxylon intermedium)[5].

Grzyby nadrzewne, saprotrofy rozwijające się na korze jesionów (Fraxinus) przez cały rok[6].

Przypisy

edytuj
  1. a b Index Fungorum [online] [dostęp 2023-03-17] (ang.).
  2. a b Species Fungorum [online] [dostęp 2023-03-17] (ang.).
  3. a b Hypoxylon fraxinophilum [online], Fungi of Great Britain and Ireland [dostęp 2023-03-17] (ang.).
  4. Występowanie Hypoxylon fraxinophilum na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2023-03-17] (ang.).
  5. Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2023-03-15].
  6. Eschen-Kohlenbeere [online], 123Pilzsuche [dostęp 2023-03-17] (niem.).