Dzwonkówka niewielka
Dzwonkówka niewielka (Entoloma solstitiale (Fr.) Noordel.) – gatunek grzybów z rodziny dzwonkówkowatych (Entolomataceae)[1].
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
dzwonkówka niewielka |
| Nazwa systematyczna | |
| Entoloma solstitiale (Fr.) Noordel. Persoonia 10(4): 505 (1980) | |
Systematyka i nazewnictwo
edytujPozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Entoloma, Entolomataceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1838 r. Elias Fries nadając mu nazwę Agaricus solstitialis. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1980 r. Machiel Evert Noordeloos[1].
- Agaricus solstitialis Fr. 1838
- Leptonia solstitialis (Fr.) Gillet 1876
- Leptonia solstitialis var. africana Sacc. 1917
- Leptonia solstitialis (Fr.) Gillet 1876 var. solstitialis
- Nolanea solstitialis (Fr.) P.D. Orton 1960
Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r.[3].
Morfologia
edytujŚrednica 1–2,4 cm, stożkowaty, z wiekiem nieznacznie rozpłaszczający się, często z ostrym garbem na środku. Brzeg początkowo lekko podgięty, potem wyprostowany. Jest higrofaniczny,. W stanie wilgotnym przeźroczysty, prążkowany do 3/4 promienia, ciemnobrązowy, czasami z ochrowym odcieniem, przy brzegu jaśniejszy. W stanie suchym bszarobrązowy lub szarawożółty, silnie promieniście włóknisty[4].
W liczbie 30–35, z międzyblaszkami (l=3–9), dość gęste, głęboko wykrojone do prawie wolnych, brzuchate, początkowo białawe, potem łososiowo-óżowe bez odcieni szarych lub brązowych. Ostrza równe, tej samej barwy[4].
Wysokość 2,7–6 cm, grubość 1–2 mm, cylindryczny, czasami nieznacznie poszerzony u podstawy, początkowo pełny, potem pusty. Powierzchnia naga, błyszcząca lub z rzadkimi, przyrośniętymi włókienkami, szarawa lub brązowoczarna, wyraźnie bardziej szara niż kapelusz, na górze jaśniejsza. Podstawa biało filcowata[4].
Tej samej barwy co powierzchnia, z wyjątkiem bladej części wewnętrznej. Smak łagodny, zapach niewyraźny[4].
- Cechy mikroskopijne
Zarodniki 7,5–9,5 × 5,5–7 μm, w widoku z boku elipsoidalne, 5-6-kątowe. Podstawki 26–34 × 6,5–12 μm, 4–zarodnikowe, ze sprzążkami. Cystyd brak. Strzępki skórki kapelusza cylindryczne, o szerokości 3–9,5 μm. Strzępki skórki i górnej warstwy tramy zawierają wewnątrzkomórkowy brązowy pigment[4].
Występowanie i siedlisko
edytujDzwonkówka niewielka znana jest tylko w niektórych krajach Europy[5]. W literaturze naukowej na terenie Polski do 2003 r. podano tylko jedno stanowisko (Babiogórski Park Narodowy, 1979, wysokość max.805 m n.p.m.). Jej rozprzestrzenienie, częstość występowania i stopień zagrożenia w Polsce nie są znane[3].
Owocniki rosną na ziemi, pojedynczo lub w niewielkich grupkach na łąkach, zwłaszcza na glebie lekko kwaśnej lub obojętnej. Pojawiają się od sierpnia do października[4].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Index Fungorum. [dostęp 2019-01-02]. (ang.).
- ↑ Species Fungorum. [dostęp 2019-01-02]. (ang.).
- ↑ a b Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e f Flora Agaricina Neerlandica. Critical monographs on the families of agarics and boleti occuring in the Netherlands. 1: Entolomataceae. 1, 1988, s.137
- ↑ Discover Life Maps. [dostęp 2019-01-02].