Edmund Glaise-Horstenau
Edmund Glaise von Horstenau (ur. 27 lutego 1882 w Braunau am Inn, zm. 20 lipca 1946 w obozie Langwasser koło Norymbergi) – austriacki wojskowy, historyk i polityk, działacz ruchu narodowosocjalistycznego.
_%C2%A9_Max_Fenichel_(1885%E2%80%931942)_OeNB_8154602.png)
| |
| Data i miejsce urodzenia |
27 lutego 1882 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
20 lipca 1946 |
| Zawód, zajęcie |
wojskowy, historyk, polityk |
Życiorys edytuj
Pochodził z rodziny oficerskiej, ukończył akademię wojskową. Od 1903 r. w służbie w armii austro-węgierskiej. Od 1910 r. w sztabie generalnym armii. Po wybuchu I wojny światowej początkowo krótko na froncie w Galicji, a w latach 1915–1918 kierował działem dowództwa naczelnego zajmującym się redagowaniem informacji z frontu. Od 1918 r. w archiwum wojskowym, jednocześnie podjął studia historyczne. W latach 1925–1938 pełnił funkcję dyrektora archiwum wojskowego. Był autorem wielu publikacji dotyczących historii wojskowości austriackiej w końcu XIX i na początku XX w., od 1934 wykładał na Uniwersyteckie Wiedeńskim, został także członkiem akademii nauk w Monachium i Wiedniu.
W latach 30. zaangażował się na arenie politycznej, pełniąc różne funkcje publiczne. Zwolennik zjednoczenia Austrii z Niemcami, związany z austriackimi narodowymi socjalistami (choć mający na nich niewielki wpływ). W latach 1936–1938 piastował stanowisko ministra w rządzie Kurta Schuschnigga (początkowo bez teki, potem spraw wewnętrznych, w 1938 r. wojska) – pełnił funkcję swego rodzaju łącznika pomiędzy Schuschniggiem i Hitlerem. Od 11 do 13 marca 1938 r. wicekanclerz w rządzie Arthura Seyss-Inquarta, który "zaprosił" Niemcy do Anschlussu Austrii. Po Anschlussie krótko pełnił funkcje administracyjne w Austrii, a także był członkiem parlamentu Rzeszy. Po wybuchu wojny jako "generał do specjalnych poruczeń" pełnił różne funkcje; w latach 1941–1944 był hitlerowskim komendantem wojskowym na terytorium Niepodległego Państwa Chorwackiego. Wskutek interwencji Ante Pavelicia (wywołanej sprzeciwem Glaise-Horstenaua wobec zbrodni popełnianych przez ustaszy) zwolniony z tej funkcji. Świadek podczas procesu norymberskiego. Popełnił samobójstwo.
Autor kilku książek (m.in. Upadek Austro-Węgier). W latach 80. XX w. wydane zostały jego wspomnienia, spisane pod koniec życia[1].
Przypisy edytuj
- ↑ Ein General im Zwielicht. Die Erinnerungen E. Glaise-Horstenaus, P. Broucek (hrsg.), 3 Bände, Wien: Böhlau 1980-88.
Bibliografia edytuj
- Glaise von Horstenau, Edmund. W: Österreichisches Biographisches Lexikon 1815–1950. Helmuth Grössing (red.). T. 2. Wien: Österreichische Akademie der Wissenschaften, 2003–2007, s. 1. ISBN 978-3-7001-3213-4. [dostęp 2009-08-13]. (niem.).
- Glaise-Horstenau, Edmund. W: Österreich Lexikon. Johann Lehner (red.). Wien: Verlagsgemeinschaft Österreich-Lexikon, 1995. ISBN 3-9500438-0-2. [dostęp 2009-08-14]. (niem.).