Eliasz Ostaszewski (ur. 1802) – filareta, student Uniwersytetu Wileńskiego, więzień, pamiętnikarz.

Eliasz Ostaszewski
Herb
Ostoja
Rodzina

Ostaszewscy

Data urodzenia

1802

Ojciec

Adam Ostaszewski

Matka

Tekla Dąbrowska

Żona

Celestyna Staniszewska

Klasztor Bazylianów w Wilnie. Wejście do skrzydła mieszczącego po 1823 więzienie carskie. Widoczna tablica w językach polskim i litewskim z napisem: “W tym budynku od 23 X 1823 do 21 IV 1824 był więziony wraz z innymi Filomatami Adam Mickiewicz. Tu rozgrywa się akcja “Dziadów” części III". Fotografia z 2005

Życiorys

edytuj

Urodził się w 1802 w szlacheckiej rodzinie Ostaszewskich herbu Ostoja jako syn Adama Ostaszewskiego, byłego majora kawalerii narodowej i Tekli Dąbrowskiej, właścicieli ziemskich na Wołyniu[1].

Uczęszczał do szkoły Bazylianów w Lubarze (1809-1819). Następnie był studentem prawa na Uniwersytecie Wileńskim (1819-1824). W czasie studiów przystąpił do patriotycznego Zgromadzenia Filaretów, towarzystwa młodzieży polskiej w Winie powołanego w 1820 roku w celu organicznej pracy edukacyjno-patriotycznej[2].

W 1823 został wraz z Adamem Mickiewiczem i innymi członkami Zgromadzenia aresztowany przez władze carskie i uwięziony w klasztorze bazylianów w Wilnie, w którym przebywał do 1824 roku. Po wypuszczeniu z aresztu w jego kwaterze w Wilnie zbierali się Adam Mickiewicz, filolog Józef Jeżowski, prawnik Franciszek Malewski, matematyk Wincenty Budrewicz i inni[3].

Spisał “Siva rerum”, których fragmenty zostały opublikowane w 1894 roku we Lwowie w zbiorze zatytułowanym “Wspomnienia polskich czasów dawnych i późniejszych”, wydanym przez Eustachego Iwanowskiego (1813-1903). Jak pisał wydawca tych wspomnień, Eliasz Ostaszewski był to “znakomitszy obywatel guberni wołyńskiej, który “staroświeckim obyczajem spisywał współczesne fakta, wrażenia swoje i o polskich książkach przeczytanych uwagi”[4].

Był właścicielem majątku ziemskiego Pyszki na Wołyniu.

Był ożeniony z Celestyną Staniszewską, zostawił dwie córki: Emilię za Konstantym Piotrem Szaulińskim (ślub 14.02.1865 Żytomierz)[5] i Jadwigę za Edwardem Porczyńskim oraz dwóch synów: Tadeusza Stefana (ur. 10.09.1835 Pyszki, parafia Ostropol)[5], wcześnie zmarłego i Adama, po ojcu dziedzica Pyszek[1].

Data jego śmierci nie jest znana.

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b Kazimierz Pułaski, Kronika polskich rodów szlacheckich Podola, Wołynia i Ukrainy, t. 1, Warszawa 1911, s. 147-148
  2. Heleniusz (Eustachy Iwanowski), Wspomnienia polskich czasów dawnych i póżniejszych Lwów 1894, t. 2, s. 224 i n.
  3. Jerzy Borowczyk, Rekonstrukcja procesu filomatów i filaretów 1823-1824: historia śledztwa przeciw uczestnikom konspiracji studenckich i młodzieżowych w Wilnie oraz w Wileńskim Okręgu Naukowym, Wyd. Nauk. Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań 2003
  4. Helleniusz (Eustachy Iwanowski), Wspomnienia polskich czasów dawnych i późniejszych, Lwów 1894, t. 2, s. 224 i nast.
  5. a b http://wolyn-metryki.pl sygnatura 178-3-61, str. 117V, poz. 34

Bibliografia

edytuj