Eliteserien
Eliteserien – najwyższa w hierarchii klasa męskich ligowych rozgrywek piłkarskich w Norwegii, będąca jednocześnie najwyższym szczeblem centralnym (I poziom ligowy), utworzona w 1937 roku i od samego początku zarządzana przez Norweski Związek Piłki Nożnej (NFF). Zmagania w jej ramach toczą się cyklicznie (co sezon) i przeznaczone są dla 16 najlepszych krajowych klubów piłkarskich. Jej triumfator zostaje Mistrzem Norwegii, zaś najsłabsze drużyny są relegowane do OBOS-ligaen (II ligi norweskiej).
 2022
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Dyscyplina | |
| Organizator rozgrywek | |
| Data założenia | |
| Założyciel | |
| Poprzednia nazwa |
Tippeligaen (1990–2016) |
| Partner TV |
TV2, NRK i Altibox |
| Rozgrywki | |
| Liczba drużyn |
16 |
| Zwycięzca |
Mistrz Norwegii |
| Niższy poziom ligowy | |
| Puchary | |
| Zwycięzcy | |
| Pierwszy zwycięzca |
Fredrikstad FK (1937/1938) |
| Obecny zwycięzca |
Molde FK (2022) |
| Najwięcej zwycięstw |
Rosenborg BK (26) |
| Strona internetowa | |
HistoriaEdytuj
Mistrzostwa Norwegii w piłce nożnej rozgrywane są od 1937 roku. Na początku rozgrywek Norgesserien wstępne rundy stanowiły mistrzostwa okręgów, których zwycięzcy uczestniczyły w turnieju finałowym o tytuł mistrza. W latach 1940–1946 nie była rozgrywana ze względu na okupację i II wojną światową. Od 1948 nazywała się Hovedserien, która została podzielona na dwie grupy. Od 1963 roku 1. divisjon rozgrywana systemem wiosna-jesień. Do 1972 w rozgrywkach nie brały udziału zespoły z dalekiej północy kraju, m.in. FK Bodø/Glimt. Od 1991 do 2016 nazywana była Tippeligaen. Rozgrywki Eliteserien w obecnym formacie zainaugurowano w sezonie 2017[1].
Liga jest bardzo popularna w Norwegii, nawet pomimo krytyki mówiącej o nudzie, gdyż ponad dziesięć lat niepodzielnie rządził w niej Rosenborg, który zdobywał tytuły mistrzowskie od 1992 do 2004 roku. Dominacja klubu z Trondheim skończyła się w sezonie 2005, w którym to tytuł mistrzowski zdobyła Vålerenga Fotball.
System rozgrywekEdytuj
Obecny format ligi zakładający brak podziału na grupy obowiązuje od sezonu 1961/62.
Rozgrywki składają się z 30 kolejek spotkań rozgrywanych pomiędzy drużynami systemem kołowym. Każda para drużyn rozgrywa ze sobą dwa mecze – jeden w roli gospodarza, drugi jako goście. Od sezonu 2009 w lidze występuje 16 zespołów. W przeszłości liczba ta wynosiła od 10 do 16. Drużyna zwycięska za wygrany mecz otrzymuje 3 punkty (do sezonu 1987 2 punkty), 1 za remis oraz 0 za porażkę.
Zajęcie pierwszego miejsca po ostatniej kolejce spotkań oznacza zdobycie tytułu Mistrzów Norwegii w piłce nożnej. Mistrz Norwegii kwalifikuje się do eliminacji Ligi Mistrzów UEFA. Druga oraz trzecia drużyna zdobywają możliwość gry w Lidze Konferencji Europy UEFA. Również zwycięzca Pucharu Norwegii startuje w eliminacjach do Ligi Konferencji Europy lub, w przypadku, w którym zdobywca krajowego pucharu zajmie pierwsze miejsce w lidze – możliwość gry w eliminacjach do Ligi Konferencji Europy otrzymuje również czwarta drużyna klasyfikacji końcowej. Zajęcie 2 ostatnich miejsc wiąże się ze spadkiem drużyn do OBOS-ligaen (1. divisjon), a 14. drużyna zagra w barażach o utrzymanie w najwyższej lidze z najlepszą drużyną baraży między drużynami z miejsc 3–6 OBOS-ligaen.
W przypadku zdobycia tej samej liczby punktów, klasyfikacja końcowa ustalana jest w oparciu o ogólny bilans bramkowy osiągnięty w sezonie, większą liczbą bramek zdobytych, potem wynik dwumeczu pomiędzy drużynami, w następnej kolejności w przypadku remisu – różnicą bramek w pojedynku bezpośrednim oraz w ostateczności losowaniem.
Skład ligi w sezonie 2022Edytuj
| Uczestnicy poprzedniej edycji | |||
|---|---|---|---|
| BGL | FK Bodø/Glimt  |
Bodø | 1 |
| MOL | Molde FK | Molde | 2 |
| VIK | Viking FK | Stavanger | 3 |
| LIL | Lillestrøm SK | Lillestrøm | 4 |
| RBK | Rosenborg BK | Trondheim (Lerkendal) | 5 |
| KRI | Kristiansund BK | Kristiansund | 6 |
| VÅL | Vålerenga Fotball | Oslo (Gamle Oslo) | 7 |
| S08 | Sarpsborg 08 | Sarpsborg | 8 |
| SIF | Strømsgodset IF | Drammen | 9 |
| SND | Sandefjord | Sandefjord | 10 |
| FKH | FK Haugesund | Haugesund | 11 |
| TIL | Tromsø IL | Tromsø (Sommerlyst) | 12 |
| ODD | Odds BK | Skien | 13 |
 Spadek z Eliteserien 2021
| |||
| BRA | SK Brann | Bergen (Årstad) | 14 |
| STB | Stabæk | Bærum | 15 |
| MIF | Mjøndalen IF | Mjøndalen | 16 |
 Awans z OBOS-ligaen 2021
| |||
| HAM | Hamarkameratene | Hamar | 1 |
| AAL | Aalesunds FK | Ålesund | 2 |
| Zwycięzca baraży o Eliteserien | |||
| JER | FK Jerv | Grimstad | 3 |
|
Oznaczenia:
| |||
Objaśnienia:
Lista sezonówEdytuj
StatystykaEdytuj
Tabela medalowaEdytuj
Mistrzostwo Norwegii zostało do tej pory zdobyte przez 17 różnych drużyn. 13 z nich zostało mistrzami od wprowadzenia 1. divisjon od sezonu 1963.
Stan po zakończeniu sezonu 2022.
| Lp. | Klub | Miejsca na podium | Zwycięskie sezony | ||
|---|---|---|---|---|---|
|
|
| |||
| 1. | Rosenborg BK | 26 | 7 | 5 | 1967, 1969, 1971, 1985, 1988, 1990, 1992, 1993, 1994, 1995, 1996, 1997, 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 2003, 2004, 2006, 2009, 2010, 2015, 2016, 2017, 2018 |
| 2. | Fredrikstad FK | 9 | 9 | 1 | 1937/38, 1938/39, 1948/49, 1950/51, 1951/52, 1953/54, 1956/57, 1959/60, 1960/61 |
| 3. | Viking FK | 8 | 2 | 9 | 1957/58, 1972, 1973, 1974, 1975, 1979, 1982, 1991 |
| 4. | Molde FK | 5 | 11 | 3 | 2011, 2012, 2014, 2019, 2022 |
| 5. | Lillestrøm SK | 5 | 8 | 3 | 1958/59, 1976, 1977, 1986, 1989 |
| 6. | Vålerenga Fotball | 5 | 3 | 5 | 1965, 1981, 1983, 1984, 2005 |
| 7. | SK Brann | 3 | 6 | 4 | 1961/62, 1963, 2007 |
| 8. | Larvik Turn | 3 | 0 | 0 | 1952/53, 1954/55, 1955/56 |
| 9. | Lyn Fotball | 2 | 5 | 4 | 1964, 1968 |
| 10. | FK Bodø/Glimt | 2 | 5 | 1 | 2020, 2021 |
| 11. | Strømsgodset IF | 2 | 2 | 3 | 1970, 2013 |
| 12. | IK Start | 2 | 1 | 7 | 1978, 1980 |
| 13. | Skeid Fotball | 1 | 5 | 1 | 1966 |
| 14. | Stabæk IF | 1 | 2 | 4 | 2008 |
| 15. | Moss FK | 1 | 1 | 0 | 1987 |
| 16. | Fram Larvik | 1 | 0 | 0 | 1949/50 |
| Freidig SK | 1 | 0 | 0 | 1947/48 | |
| 18. | Tromsø IL | 0 | 2 | 3 | |
| 19. | Odds BK | 0 | 2 | 1 | |
| 20. | Bryne FK | 0 | 2 | 0 | |
| Mjøndalen IF | 0 | 2 | 0 | ||
| 22. | Kongsvinger IL | 0 | 1 | 2 | |
| 23. | Eik-Tønsberg | 0 | 1 | 1 | |
| Sparta Sarpsborg | 0 | 1 | 1 | ||
| 25. | Steinkjer FK | 0 | 1 | 0 | |
| 26. | Sarpsborg FK | 0 | 0 | 2 | |
| 27. | Hamarkameratene | 0 | 0 | 1 | |
| FK Haugesund | 0 | 0 | 1 | ||
| Sarpsborg 08 FF | 0 | 0 | 1 | ||
PrzypisyEdytuj
BibliografiaEdytuj
- Oficjalna strona 1. Ligi (norw.)
- Tippeligaen, [w:] baza Soccerway (liga) [online] [dostęp 2021-01-02].
- Tabele ligowe w bazie League321 (ang.)
- Oficjalna strona NFF (norw.)
- Archiwum wyników meczów i tabel w bazie RSSSF (ang.)