Wikipedia

Ernest Bauman

Ernest Bauman (ur. 1805 w Poznaniu, zm. 11 września 1889 w Sanoku) – inżynier, powstaniec listopadowy.

Ernest Bauman
Data i miejsce urodzenia

1805
Poznań

Data i miejsce śmierci

11 września 1889
Sanok

Miejsce spoczynku

Cmentarz Centralny w Sanoku

Małżeństwo

Ludwika

Dzieci

Stanisław, Roman

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari
Multimedia w Wikimedia Commons

Życiorys edytuj

Ernest Bauman urodził się w 1805 w Poznaniu[a][1]. Był pochodzenia niemieckiego, zaś z przekonania poczuwał się Polakiem[2][3].

Został żołnierzem Wojska Polskiego Królestwa Kongresowego[2][3]. Brał udział w powstaniu listopadowym jako podoficer Pułku Jazdy Poznańskiej[2][3]. Został ranny podczas walk[2][3]. Za waleczność 15 września 1831 został odznaczony Krzyżem Srebrnym Wojskowego Orderu Virtuti Militari (nr 2952)[2][4][5].

Około 1848/1849 udał się na emigrację, później powrócił z niej[2][3]. Pracował jako inżynier prywatny[6] wzgl. architekt prywatny[1]. W Sanoku zamieszkiwał w domu pod numerem konskrypcyjnym 250[6]. Był żonaty z Ludwiką z domu Dorych[6][7]. Jego synami byli Stanisław (inżynier geometra w Sanoku) i Roman (kupiec w Bochni)[2][3].

Zmarł 11 września 1889 w Sanoku[2][3][6]. Został pochowany na cmentarzu przy ulicy Jana Matejki w Sanoku 13 września 1889[b][6][8][9]. Jego grób nie zachował się[10]. Tabliczka pamięci Ernesta Baumana została umieszczona na rodzinnym grobowcu, położonym w części tego cmentarza przy ulicy Rymanowskiej[11].

Nieopodal grobowca Baumanów został postawiony dębowy Krzyż Powstańców, który w 1923 ustanowili sanoccy harcerze i uczniowie Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku: Fritz Hotze, Józef Pudełko, Tadeusz Riedrich, Zygmunt Żyłka-Żebracki, dla upamiętnienia polskich powstań niepodległościowych[12]. Umieszczono na nim tabliczkę z napisem: Bohaterom z 1831/63 Harcerze 1923, która została wykonana w Sanockiej Fabryce Wagonów[13]. 11 listopada 1996 roku poświęcono nowy krzyż wraz z odnowioną tabliczką metalową, którą ufundował ówczesny Naczelnik ZHP, Ryszard Pacławski (obecnie jest zamontowana u zbiegu dwóch części drzewa krzyża i zawiera inskrypcję Bohaterom z 1831 63 Harcerze 1923 1996). Ponadto na pionowej części drewnianej krzyża przymocowano tabliczkę z napisem Ernest Bauman Powstaniec 1831 r. Kawaler V.M. pof. pułku jazdy pozn.[14]

Order Virtuti Militari należący do Ernesta Baumana przekazał jego syn Stanisław Bauman swojemu wnukowi, majorowi Stanisławowi Biedze[15].

Galeria edytuj

  •  
    Grobowiec Baumanów
  •  
    Tablica nagrobna Ernesta Baumana
  •  
    Krzyż Powstańców
  •  
    Tabliczka na Krzyżu Powstańców

Uwagi edytuj

  1. ↑ Na tabliczce nagrobnej podano rok urodzenia 1810 i miejsce urodzenia Lipsk.
  2. ↑ Jak wskazał Edward Zając, pierwotna mogiła Ernesta Baumana nie zachowała się, zatem tabliczka Ernesta Baumana na grobowcu rodzinnym w części Rymanowskiej może oznaczać, iż jego szczątki przeniesiono tamże lub stanowi jedynie upamiętnienie symboliczne.

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b Księga chrztów 1882–1892. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 218 (poz. 155).
  2. ↑ a b c d e f g h Kronika. Zmarli. „Kurjer Lwowski”. Nr 259, s. 4, 18 września 1889. 
  3. ↑ a b c d e f g Kronika. „Gazeta Przemyska”. Nr 66, s. 2, 19 września 1889. 
  4. ↑ Xięga pamiątkowa w 50-letnią rocznicę powstania 1830 roku. Lwów: 1881, s. 151.
  5. ↑ Lista nazwisk osób odznaczonych Orderem Virtuti Militari. stankiewicze.com. [dostęp 2013-07-28].
  6. ↑ a b c d e Księga aktów zejść rzym.-kat. Sanok 1878–1904. T. H. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 162 (poz. 106).
  7. ↑ Księga chrztów 1892–1898. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 86 (poz. 24).
  8. ↑ Józef Białynia Chołodecki: Cmentarzyska i groby naszych Bohaterów z lat 1794–1864 na terenie Wschodniej Małopolski. Lwów: Polskie Towarzystwo Opieki nad Grobami Bohaterów we Lwowie, 1928, s. 43.
  9. ↑ Edward Zając: Szkice z dziejów Sanoka. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 1998, s. 169–170. ISBN 83-909787-0-9.
  10. ↑ Edward Zając. Sanoczanie w powstaniu listopadowym. „Tygodnik Sanocki”. Nr 48 (264), s. 5, 25 listopada 1996. 
  11. ↑ Stefan Stefański: Spacer po cmentarzu przy ul. Rymanowskiej. zymon.com.pl. [dostęp 2014-05-17].
  12. ↑ Józef Pohorski. Historia Krzyża Powstańców na sanockim cmentarzu. „Tygodnik Sanocki”. Nr 50 (162), s. 7, 16 grudnia 1994. 
  13. ↑ Waldemar Bałda: Sowa i bocian. Opowieść o Posadzie Olchowskiej – III dzielnicy Miasta Sanoka. Kraków: AB Media, 2012, s. 72. ISBN 978-83-935385-7-7.
  14. ↑ Franciszek Oberc: Pomniki i tablice pamiątkowe Sanoka. Sanok: 1998, s. 5–6. ISBN 83-909787-1-7.
  15. ↑ Wspomnienia Bolesława Józefa Biegi. biega.com. [dostęp 2014-11-16].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ernest_Bauman&oldid=71905082”