Ezechiel Łoś vel Ezechiel Łogań pseud. Ikwa, Wiśnia (ur. 23 kwietnia 1900 w Zaśnieszkowie (powiat kostopolski), zm. 7 sierpnia 1988 w Brzegu) – żołnierz Wojska Polskiego II RP, Polskich Sił Zbrojnych, oficer Armii Krajowej, porucznik piechoty, cichociemny.

Ezechiel Łoś
Ezechiel Łogań
Ikwa, Wiśnia
Ilustracja
Ezechiel Łoś (ze zbiorów NAC)
porucznik porucznik
Data i miejsce urodzenia

23 kwietnia 1900
Zaśnieszków (powiat kostopolski)

Data i miejsce śmierci

7 sierpnia 1988
Brzeg

Przebieg służby
Lata służby

1921–1924 i 1925–1948

Siły zbrojne

Wojsko Polskie
Polskie Siły Zbrojne
Armia Krajowa

Jednostki

44 Pułk Strzelców Kresowych, 3 Dywizja Piechoty (PSZ), 1 Samodzielna Brygada Strzelców, Kedyw Obszaru Białystok AK, Ośrodek Stołpce Obwodu Baranowicze Okręgu Nowogródek, Batalion Stołpecki

Stanowiska

referent, szef kancelarii batalionu, dowódca kompanii

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa,
kampania wrześniowa

Późniejsza praca

pracownik przetwórni ryb, główny księgowy

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (1920–1941)

Życiorys edytuj

Po ukończeniu 6 klas gimnazjum w Równem od 1917 roku zajmował się pszczelarstwem. W latach 1921–1923 służył w 44 pułku Strzelców Kresowych. Od 1925 roku powrócił do służby w tym pułku jako podoficer zawodowy (kapral). Od października 1926 pełnił służbę w Powiatowej Komendzie Uzupełnień Krzemieniec, która w 1938 została przemianowana na Komendę Rejonu Uzupełnień Krzemieniec. W 1934 roku zdał eksternistycznie maturę.

We wrześniu 1939 roku służył w Komendzie Garnizonu Krzemieniec. 19 września przekroczył granicę polsko-węgierską. Był internowany na Węgrzech. W marcu 1940 roku znalazł się we Francji. Od marca 1940 pełnił służbę w Komendzie Uzupełnień w obozie Coëtquidan na stanowisku kierownika referatu. W czerwcu tegoroku został przeniesiony do 7 pułku piechoty na stanowisko dowódcy plutonu w 1. kompanii. W tym samym miesiącu dostał się do Wielkiej Brytanii, gdzie służył w 3 batalionie strzelców 1 Brygady Strzelców jako szef kancelarii. Od września do marca 1942 uczył się w Szkole Podchorążych Piechoty i Kawalerii Zmotoryzowanej w Dundee. Na stopień podporucznika został mianowany ze starszeństwem od 15 marca 1943. Mówił biegle kilkoma językami, posługując się różnymi tożsamościami[potrzebny przypis].

Zgłosił się do służby w okupowanym kraju. Po przeszkoleniu w dywersji został zaprzysiężony 22 lutego 1943 roku w Oddziale VI Sztabu Naczelnego Wodza. Zrzutu dokonano w nocy z 15 na 16 marca 1943 roku w ramach operacji „Attic” dowodzonej przez kpt. naw. Józefa Gryglewicza. Początkowo dostał przydział do Kedywu Obszaru Białystok AK jako oficer w dyspozycji, w lipcu 1943 roku został skierowany do Ośrodka Stołpce Obwodu Baranowicze w Okręgu Nowogródek. Od 15 sierpnia 1943 roku był dowódcą 1 kompanii (w sile 120 żołnierzy) „Batalionu Stołpeckiego”, tzw. „Polskiego Oddziału Partyzanckiego”[1]. Dowodził kompanią m.in. w akcjach: ok. 20 września, Derewno; ok. 10 października, Chotów; ok. 20 października, Kołosowo[1].

1 grudnia 1943 roku został aresztowany przez oddział partyzantki radzieckiej w rejonie Derewnej[1] i przewieziony do Moskwy. W 1947 roku uciekł z łagru, jednak został ponownie aresztowany w Leningradzie. Wrócił z ZSRR w 1948 roku. Długo nie mógł znaleźć pracy. Zatrudnił się przetwórni ryb w Helu. Później pracował (do emerytury) jako główny księgowy w kilku przedsiębiorstwach w Brzegu.

Awanse edytuj

Ordery i odznaczenia edytuj

Życie rodzinne edytuj

Ezechiel Łoś był synem Gracjana, rolnika[3], i Anny z domu Warumzer. W 1926 roku ożenił się z Heleną Hajdamowicz (1908–1989). Mieli trzech synów: Waldemara (1927–2000), Bogdana (1934–1999) i Remigiusza (1936–1978)[3]. Potomek wojewody malborskiego, pomorskiego, kasztelana chełmińskiego Władysława Stanisława Łosia.[4]

Przypisy edytuj

  1. a b c Marian Podgóreczny: Zgrupowanie Stołpecko-Nalibockie Armii Krajowej: oszczerstwa i fakty, Wywiad z dowódcą Zgrupowania, cichociemnym, mjr Adolfem Pilchem ps. „Góra”, „Dolina”. [dostęp 2013-12-06].
  2. Łukomski G., Polak B., Suchcitz A., Kawalerowie Virtuti Militari 1792 - 1945, Koszalin 1997, s. 456.
  3. a b Tochman 2011 ↓, s. 130.
  4. Ezechiel Łoś - Cichociemny » Cichociemni elita dywersji [online], Cichociemni elita dywersji [dostęp 2023-07-20] (pol.).

Bibliografia edytuj