Fasola korczyńska

kultywar fasoli wielokwiatowej wpisany 20 kwietnia 2007 na listę produktów tradycyjnych w kategorii Warzywa i owoce w województwie świętokrzyskim

Fasola korczyńskakultywar fasoli wielokwiatowej wpisany 20 kwietnia 2007 na listę produktów tradycyjnych w kategorii Warzywa i owoce w województwie świętokrzyskim[1]. Ma ponadto chronione oznaczenie geograficzne w Unii Europejskiej.

Fasola korczyńska
Piękny Jaś Karłowy Biczykowy
półprodukt
Kuchnia

kuchnia polska

Miejsce powstania

Polska

Obróbka żywności

gotowanie

Historia uprawy tego warzywa sięga na Ponidziu XVI wieku, co czyni fasolę korczyńską jednym z najdłużej nieprzerwanie uprawianych kultywarów w tym rejonie Polski. Uprawa związana jest z występowaniem żyznych gleb w dolinie Nidy. W latach 50. XX wieku Gminne Spółdzielnie „Samopomoc Chłopska” z Nowego Korczyna i Brzostkowa rozpoczęły skup fasoli z terenów nadnidziańskich. Na szerszą skalę skup rozwinięto w latach 70. XX wieku pod nazwą Piękny Jaś Karłowy Biczykowy. Z czasem dorodne okazy z tego rejonu zaczęto nazywać fasolą korczyńską[2].

W 2020 głównymi obszarami uprawy kultywaru były gminy: Nowy Korczyn, Wiślica, Opatowiec, Solec-Zdrój oraz Pacanów. Występuje tam korzystny, zwłaszcza wiosenny, mikroklimat, sprzyjający uprawie fasoli (słoneczne stanowiska, osłonięcie od wiatrów, gleba o odczynie zbliżonym do neutralnego, temperatura w granicach 20-25 °C)[2].

Białe, nerkowate, bocznie spłaszczone ziarna tego kultywaru mają jednolity kształt i są pokryte cienką skórką. W stu gramach nie może mieścić się więcej niż 85 ziaren. Smakują delikatnie, łagodnie, nie mają goryczki. Zawierają duże ilości białka i są bogate w sole mineralne, głównie związki fosforu i wapnia, jak również w witaminy (przede wszystkim z grupy B)[1].

Tradycję uprawy fasoli korczyńskiej dokumentują opracowania etnograficzne, np. Szopka po Parchocku napisana w grudniu 1990 i przedstawiona w styczniu 1991[1].

Przypisy

edytuj
  1. a b c Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Fasola korczyńska
  2. a b Dominik Orłowski, Magdalena Woźniczko, Fasola w polskim dziedzictwie kulinarnym, w: Smak i Tradycja, nr 30/2020, s. 26-27, ISSN 2084-1671