Ferit bej Vokopola
Ferit bej Vokopola (ur. 18 sierpnia 1887 w Vokopoli, zm. 28 czerwca 1969 w Durrës) – albański pisarz, poeta, tłumacz i iranista. Był zaangażowany politycznie w sprawy Albanii; w 1912 roku podpisał Albańską Deklarację Niepodległości, a w latach 1927–1928 był ministrem rolnictwa Albanii oraz ministrem robót publicznych w 1927 roku.
 Ferit Vokopola (lata 30. XX w.) | |
| Data i miejsce urodzenia |
18 sierpnia 1887 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
28 czerwca 1969 |
| Minister rolnictwa Albanii | |
| Okres |
od 24 października 1927 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Minister robót publicznych Albanii | |
| Okres |
od 24 października 1927 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
W 1925 roku był zaangażowany w organizację Narodowego Kina w Tiranie – pierwszego albańskiego kina[1].
Życiorys edytuj
W 1901 roku wyjechał do Stambułu, gdzie kontynuował naukę i po ukończeniu studiów prawniczych i ekonomicznych Uniwersytecie Stambulskim[2][3][4], w 1907 roku wrócił na teren Albanii, do miasta Berat[5]. Tłumaczył tam oraz różne traktaty filozoficzne i rozpowszechniał je na terenie Albanii, angażował się również w szerzenie idei autonomii wśród Albańczyków[5]. Działalność Vokopoli przykuła uwagę tureckich władz, więc przenosił się do innych albańskich miast, jak Fier, Lushnja i Wlora[5].
Działalność polityczna edytuj
W 1910 roku został mianowany sekretarzem naczelnym państwowego urzędu majątkowego w Fierze[6][4].
W 1912 roku walczył z osmańską administracją oraz wezwał Albańczyków zamieszkujących Kosowo do wspierania autonomicznych ruchów w tym regionie[5]. Podpisał również Albańską Deklarację Niepodległości[7][3].
W latach 1913–1914 pełnił funkcję sekretarza generalnego albańskiego Ministerstwa Finansów[8]. Podczas I wojny światowej kontynuował swoją działalność polityczną, podczas władzy Wilhelma zu Wieda w 1914 roku pełnił tą samą funkcję w Ministerstwie Przemysłu i Górnictwa Albanii[5][8] oraz pracował w Ministerstwie Rolnictwa[2]; wówczas również tłumaczył Koran oraz opracował kryteria jego tłumaczenia i komentowania[3]. W latach 1914–1916 był sekretarzem generalnym albańskiego Ministerstwa Robót Publicznych[8].
W 1920 roku uczestniczył w kongresie w Lushnji[5][2][3][9][10][11].
W latach 1924–1939 był posłem do albańskiego parlamentu[10].
Od 24 października 1927 do 10 maja 1928 był ministrem rolnictwa Albanii[2][3]; równocześnie był ministrem robót publicznych od 24 października do 16 listopada 1927[12][10].
Popierał władzę Ahmeda Zogu; pełnił rolę jego doradcy[5].
Działalność w latach 1939–1944 edytuj
16 kwietnia 1939 roku uczestniczył w uroczystości przekazania albańskiej korony włoskiemu królowi Wiktorowi Emanuelowi III[10].
Po inwazji Włoch na Albanię Vokopola zrezygnował z życia politycznego, poświęcił się za to działalności religijnej; jeszcze w 1936 roku założył w Tiranie islamską organizację Drita Hyjnore[13][10], która regularnie od lipca 1942 do czerwca 1944 publikowała miesięcznik Njeriu[2][3].
Działalność po 1944 edytuj
Po II wojnie światowej Vokopola był tymczasowo więziony przez reżim komunistyczny[3] i kilkukrotnie przesłuchiwany w sprawie jego powiązań z Ahmedem Zogu[5]. Po uwolnieniu zgłosił się do Instytutu Historycznego jako orientalista, gdzie pracował jako tłumacz osmańskich dokumentów[3].
Publikacje edytuj
Życie prywatne edytuj
Był synem Mustafy Vokopoli, osmańskiego urzędnika i następnie burmistrza Wlory[5].
W 1914 roku jego dom rodzinny został spalony przez albańskich partyzantów[14][15].
Przypisy edytuj
- ↑ Bakiu 2014 ↓, s. 249.
- ↑ a b c d e f g h i Ferid Vokopola: Rebeli i Lushnjës, që përkthente Kuranin dhe dashuritë e Khajamit. orientalizmi.wordpress.com, 2011-07-18. (alb.).
- ↑ a b c d e f g h i j k Firmëtari i pavarësisë Ferit Vokopola, personalitet i shquar islam. zaninalte.al, 2015-10-15. (alb.).
- ↑ a b Dervishi 2012 ↓, s. 250.
- ↑ a b c d e f g h i Eugen Shehu: FERID VOKOPOLA: “SHQIPËRIA ASHT E JONA, E SHQIPTARËVE”. lajmishqip.com. [dostęp 2020-10-22]. (alb.).
- ↑ Dervishi 2012 ↓, s. 246.
- ↑ Nosi 2007 ↓, s. 99.
- ↑ a b c Dervishi 2012 ↓, s. 250–251.
- ↑ Pearson 2004 ↓, s. 138.
- ↑ a b c d e Dervishi 2012 ↓, s. 151.
- ↑ Bakiu 2014 ↓, s. 167.
- ↑ Dervishi 2012 ↓, s. 20.
- ↑ Schmitt 2010 ↓, s. 114.
- ↑ Vlora 2013 ↓, s. 67.
- ↑ Vlora 2013 ↓, s. 114.
Bibliografia edytuj
- Owen Pearson, Albania and King Zog: Independence, republic and monarchy 1908–1939, 2004, ISBN 1-84511-013-7.
- Lef Nosi, Dokumente historike 1912-1918, 2007, ISBN 978-99956-10-04-3.
- Oliver Jens Schmitt, Religion und Kultur im albanischsprachigen Südosteuropa, 2010, ISBN 978-3-631-60295-9.
- Kastriot Dervishi, Kryeministrat dhe ministrat e shtetit shqiptar në 100 vjet, 2012, ISBN 978-99943-56-22-5.
- Syrja bej Vlora, Kujtime, nga fundi i sundimit osman në Luftën e Vlorës, 2013, ISBN 978-9928-4140-4-5.
- Gazmend Bakiu, Tirana e vjetër: Një histori e ilustruar, 2014, ISBN 978-9928-08-101-8.