Średniowieczna filozofia żydowska

Średniowieczna filozofia żydowska – filozofia uprawiana od IX do XV wieku przez myślicieli zamieszkujących kraje islamu i chrześcijaństwa. Poddana była wpływom m.in. filozofów Starożytnej Grecji i Rzymu, teologię islamu oraz w okresie schyłkowym – przez chrześcijańską myśl scholastyczną. Filozofia ta zajmowała się klasycznymi kwestiami teologii i filozofii (problem wolności, prawa żydowskiego), ale także językiem hebrajskim jako takim.

Średniowieczna filozofia żydowska płynie zasadniczo tym samym nurtem, co filozofia arabska. Filozofia żydowska, pozostając bliska arabskiej, nie rozpływa się w niej, lecz zachowuje samodzielne znaczenie. Podobnie do islamistycznego kalamu, teologia żydowska rozpada się na kierunek rabinacki i karaimski.

Przedstawiciele średniowiecznej filozofii żydowskiej

Racjonalistyczna myśl rabinistyczna

• Dawid ben Merwan (X w.)
• Saadja ben Josef al. - Fajjumi (ur. 892, zm. 942 r.)
• Izaak ben Salomon Izraeli (ur. ok. 953 r.)
• Salomon ben Jehuda (Salomon ibn Gabirol, znany jako Awicebron)
• Abraham bar Hijja (zm. po 1136 r.)
• Abraham ben David (ur. ok. 1125, zm. 1198 r.)
• Mojżesz Majmonides (ur. 1135, zm. 1204 r.), szczególnie Przewodnik błądzących
• Nachmanides (ur. 1194, zm. 1270)

Mistycyzm

• Bachja ibn Pakuda (XI w.)
• Jehuda Halewi ur. 1075; zm. 1141)

Zobacz też

• średniowieczna filozofia zachodnioeuropejska
• średniowieczna filozofia islamu

Bibliografia

po polsku

• Żydowska filozofia średnich wieków. W: Historia filozofii. Pod redakcją G. F. Aleksandrowa, B. E. Bychowskiego, M.B. Mitina, Pawła Judina. Tłum. z rosyjskiego Aleksander Neyman, Roman Korab-Żebryk, Bogdan Kupis. T. I: Filozofia starożytna i średniowieczna. Warszawa: Książka i Wiedza, 1961, s. 518–525. (pol.).

w innych językach

• The Cambridge Companion to Medieval Jewish Philosophy, redaktorzy merytoryczni: Daniel H. Frank & Oliver Leaman, Cambridge, CUP, 2003.

Linki zewnętrzne

• MauroM. Zonta MauroM., Influence of Arabic and Islamic Philosophy on Judaic Thought, [w:] Stanford Encyclopedia of Philosophy, CSLI, Stanford University, 6 maja 2016, ISSN 1095-5054 [dostęp 2018-01-17]  (ang.). (Wpływ filozofii arabskiej i muzułmańskiej na filozofię żydowską)