Folsomia quadrioculata

Folsomia quadrioculata – gatunek skoczogonka z rzędu Entomobryomorpha i rodziny Isotomidae. Gatunek pospolity, szeroko rozprzestrzeniony w Holarktyce.

Folsomia quadrioculata[1]
(Tullberg, 1871)
ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Nadgromada

sześcionogi

Gromada

skrytoszczękie

Podgromada

skoczogonki

Rząd

Entomobryomorpha

Nadrodzina

Isotomoidea

Rodzina

pchlicowate

Podrodzina

Proistominae

Rodzaj

Folsomia

Gatunek

Folsomia quadrioculata

Synonimy
  • Isotoma quadrioculata (Tullberg, 1871)
  • Folsomia anophthalma Tullberg, 1871
  • Isotoma quadrioculata var. pallida Axelson, 1905
  • Folsomia pallida Axelson, 1905
  • Folsomia gracilis Latzel, 1922
  • Folsomia diplophthalma f. 4-punctata Agrell, 1939
  • Folsomia quadrioculata americana Stach, 1947
  • Folsomia nana Gisin, 1957
  • Folsomia monosetosa Rusek, 1966

Długość ciała do 2,5 mm[2]. Ubarwiony biało[3] lub jasno szaro[2] z mniej lub bardziej rozproszonym czarnym barwnikiem. Pseudoocelli (oczka) obecne po parze z każdej strony głowy. Narząd pozaczułkowy wydłużony, długością zbliżony do odległości między pseudoocelli. Pazurki pozbawione ząbków. Nasada widełek skokowych dłuższa niż ramiona, z jedną parą szczecinek (setae). Grzbietowa strona ramion z kilkoma niewielkimi karbami pośrodku, brzuszna zaś z 6-8 szczecinkami. Wyrostki szczytowe 3-4 razy krótsze od ramion[3]. Istotną cechą pozwalającą na odróżnienie go od podobnego Folsomia manolachei jest lokalizacja sensillum tylnego kąta grzbietowej strony drugie segmentu tułowia. U F. quadrioculata jest ono wysunięte do przodu, przez co nie znajduje się w tylnym rzędzie szczecinek jak u F. manolachei[2].

Biologia i ekologia

edytuj

Habitat

edytuj

Bytuje w mchu, ściółce leśnej, pod odstającą korą drzew. Znajdowany też w ziemi doniczkowej[3].

Adaptacja do niskich temperatur

edytuj

Zasięg występowania tego gatunku obejmuje większą część Arktyki i obszarów subarktycznych. W związku z tym skoczogonek ten wykształcił, podobnie jak Megaphorura arctica, zdolność do kontrolowanego odwodnienia ciała, dzięki czemu chroni się podczas ekstremalnie niskich, zimowych temperatur przed zamarznięciem[4].

Występowanie

edytuj

Gatunek pospolity, szeroko rozprzestrzeniony. Występuje w większości krajów Europy, północnej Afryce, północnej i środkowej Azji, Grenlandii, Ameryce Północnej i Nowej Zelandii. Wykazany również z Polski[5][6].

Przypisy

edytuj
  1. Folsomia quadrioculata, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b c Roehampton University: (275FOqua) Folsomia quadrioculata (Tullberg, 1871). [dostęp 2013-11-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-02)].
  3. a b c Jan Stach: Klucze do oznaczania owadów Polski cz. II Skoczogonki-Collembola. PWN, 1955, s. 114-118.
  4. Jesper G. Sørensen, Martin Holmstrup. Cryoprotective dehydration is widespread in Arctic springtails. „Journal of insect physiology”. 57 (8), 2011. PMID: 21396373. 
  5. F. quadrioculata na Fauna Europaea. [dostęp 2013-11-27].
  6. Frans Janssens: Folsomia na: Collembola of the World. [dostęp 2013-11-27].