Franciszek Barczyk
Franciszek Barczyk[a] (ur. 1 września 1897 w Warszawie, zm. 20–22 kwietnia 1940 w Katyniu) – chorąży Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.
| |
 chorąży
| |
| Data i miejsce urodzenia |
1 września 1897 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
20–22 kwietnia 1940 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1914–1940 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
oficer żywnościowy |
| Główne wojny i bitwy |
wojna polsko-bolszewicka |
| Odznaczenia | |
     
| |
Życiorys edytuj
Urodził się 1 września 1897 w Warszawie, w rodzinie Władysława i Walentyny z Nowakowskich[3][4]. Ukończył cztery klasy w Gimnazjum gen. Pawła Chrzanowskiego[5].
29 września 1914 wstąpił do armii rosyjskiej[6]. Służył w niej do rozpoczęcia rewolucji październikowej w 1917, a następnie przeszedł do I Korpusu Polskiego w Rosji[6]. Został przydzielony do oddziału konnych wywiadowców 3 pułku strzelców polskich[7]. 20 czerwca 1918, po demobilizacji korpusu, wrócił do Warszawy[6]. 1 lipca został zatrzymany przez Niemców „za czynne wystąpienienie wobec nich” i osadzony w X Pawilonie Cytadeli Warszawskiej[6]. 14 lipca został skazany przez niemiecki sąd polowy na karę półtora roku ciężkiego więzienia i przeniesiony do więzienia mokotowskiego[6].
11 listopada 1918 na polecenie prokuratora przy królewsko-polskim Sądzie Apelacyjnym został zwolniony z więzienia[6]. Tego samego dnia wstąpił do Wojska Polskiego i wziął udział w rozbrajaniu Niemców[6]. Następnie walczył na wojnie z bolszewikami w szeregach 3 pułku ułanów w stopniu plutonowego. Wyróżnił się w walce pod wsią Kuty, w czasie której został ciężko ranny, otrzymując postrzał w lewą pierś[5].
1 października 1924 został przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza, a 15 stycznia 1930 do 20 pułku ułanów w Rzeszowie[6]. W marcu 1934 zajmował stanowisko wachmistrza szefa 3. szwadronu szkolnego[8], a w marcu 1939 oficera żywnościowego pułku[9].
W czasie kampanii wrześniowej 1939 był oficerem żywnościowym 20 puł[10]. Wzięty do niewoli radzieckiej, osadzony w Kozielsku. Według stanu z kwietnia 1940 był jeńcem obozu w Kozielsku[11]. Między 19 a 21 maja 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD (lista nr 035/4 z 16 kwietnia 1940[11]. Został zamordowany między 20 a 22 kwietnia 1940 przez NKWD w lesie katyńskim[11]. Zidentyfikowany podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców w 1943 bez podania daty w dzienniku ekshumacji pod numerem 105[12]. Figuruje na liście AM-168-105. W Archiwum Robla (pakiet 105) znajduje się spis przedmiotów znalezionych przy szczątkach Franciszka Barczyka. Krewni w 1946 i 1948 poszukiwali informacji przez Biuro Informacji i Badań Polskiego Czerwonego Krzyża w Warszawie.
Postanowieniem nr 112-49-07 Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego z 5 października 2007 został pośmiertnie mianowany na stopień podporucznika[13]. Awans został ogłoszony 10 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
Upamiętniony Dębem Pamięci na ul. Stawowej 1 w Trzebnicy przez Integracyjną Szkołę Podstawową[14].
Był żonaty, dzieci nie miał[5].
Ordery i odznaczenia edytuj
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 5037 – 26 stycznia 1922[15]
- Krzyż Walecznych czterokrotnie[7][16]
- Medal Niepodległości – 19 grudnia 1933 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[17][18]
- Brązowy Krzyż Zasługi[7]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[7]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[7]
- Odznaka Pamiątkowa Więźniów Ideowych[7]
Zobacz też edytuj
Uwagi edytuj
- ↑ 15 lipca 1922 ogłoszono nadanie plut. Franciszkowi Barczykowi z byłego 3 pułku ułanów I Korpusu Polskiego Krzyża Walecznych po raz 1, 2, 3 i 4, w zamian za amarantową wstążkę[1]. Ten sam podoficer w 1935 został ujęty na „Liście odznaczonych Krzyżem Walecznych o nieznanych adresach”[2]. Niewykluczone, że jest to pomyłka i chodzi o bohatera niniejszego artykułu.
Przypisy edytuj
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 21 z 15 lipca 1922, s. 526.
- ↑ Lista odznaczonych 1935 ↓, s. 9.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 1.
- ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 20, tu urodzony 1 października 1897.
- ↑ a b c Kolekcja ↓, s. 2.
- ↑ a b c d e f g h Kolekcja ↓, s. 4.
- ↑ a b c d e f Kolekcja ↓, s. 3.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 1, 2, 4.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 703 jako Braczyk.
- ↑ Kukawski 2012 ↓, s. 48.
- ↑ a b c Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 473.
- ↑ Auswaertiges Amt – Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943.
- ↑ Łojek 2008 ↓, s. 214.
- ↑ Tomasz Lewandowski, Adam Nielski, Katyń - strona główna [online], www.katyn-pamietam.pl [dostęp 2017-07-01] (ang.).
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 26 stycznia 1922, s. 12.
- ↑ Polak (red.) 1991 ↓, s. 14.
- ↑ M.P. z 1933 r. nr 292, poz. 318.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 19 marca 1934, s. 117.
Bibliografia edytuj
- Barczyk Franciszek. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.22-1563 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-06-16].
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-02-09].
- Lista odznaczonych Krzyżem Walecznych o nieznanych adresach. Warszawa: Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1935.
- Убиты в Катыни. Книга Памяти польских военнопленных – узников Козельского лагеря НКВД, расстрелянных по решению политбюро ЦК ВКП(б) от 5 марта 1940 года. Лариса Еремина (red.). Москва: Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья», 2015. ISBN 978-5-78700-123-5.
- Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
- Lesław Kukawski: 20 Pułk Ułanów im. Króla Jana Sobieskiego. Krzysztof Mijakowski (red.). Warszawa: Edipresse Polska S.A., 2012, seria: Wielka Ksiega Kawalerii Polskiej 1918–1939. ISBN 978-83-7769-350-6.
- Bożena Łojek: Pośmiertne awansowanie żołnierzy i funkcjonariuszy Rzeczypospolitej Polskiej zamordowanych w 1940 r. w ZSRR w wyniku zbrodni katyńskiej. W: Zeszyty Katyńskie. Marek Tarczyński (red.). T. 23: Zbrodnia katyńska między prawdą a kłamstwem. Warszawa: Stowarzyszenie Rodzina Katyńska, 2008. ISBN 9788391778053.
- Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792 – 1945. T. 2/1. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1991. ISBN 83-900510-0-1.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.