Franciszek Bardel

Franciszek Bardel (ur. 14 września 1869 w Mikluszowicach, zm. 10 listopada 1941 tamże) – polski prawnik, adwokat, polityk, od 1919 do 1920 minister rolnictwa i dóbr państwowych.

Franciszek Bardel
Data i miejsce urodzenia	14 września 1869 Mikluszowice, Austro-Węgry
Data i miejsce śmierci	10 listopada 1941 Mikluszowice, Polska pod okupacją III Rzeszy
Minister rolnictwa i dóbr państwowych
Okres	od 13 grudnia 1919 do 9 czerwca 1920
Przynależność polityczna	PSL „Piast”
Poprzednik	Zygmunt Chmielewski
Następca	Franciszek Bujak

Życiorys

Po zdaniu w 1888 matury w Krakowie wstąpił do Seminarium Duchownego w Tarnowie i przez dwa lata studiował teologię. Po wystąpieniu z seminarium rozpoczął naukę na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie studiował filozofię i prawo, z którego w 1895 uzyskał doktorat.

Po ukończeniu studiów był adiunktem Archiwum Krajowego Akt Grodzkich i Ziemskich w Krakowie. Od 1902 do 1938 (z krótkimi przerwami) prowadził w Krakowie kancelarię adwokacką.

Od 1895 był działaczem Stronnictwa Ludowego, w którym w latach 1900–1903 był członkiem Rady Naczelnej, a od 1901 był członkiem Komitetu Wykonawczego. W 1903 związał się z Polskim Stronnictwem Ludowym „Piast”, gdzie do 1913 był członkiem Rady Naczelnej, był sekretarzem, a w latach 1919–1920 był wiceprezesem Zarządu Głównego PSL „Piast”.

W 1919 został wybrany na posła na Sejm. Był współtwórcą tzw. Małej Konstytucji. Od 13 grudnia 1919 do 9 czerwca 1920 był ministrem rolnictwa i dóbr państwowych w rządzie Leopolda Skulskiego. Będąc ministrem rolnictwa, był współautorem ustawy o wykonaniu reformy rolnej z 1920. Pod wpływem oskarżeń pod zarzutem nadużywania stanowiska ministra dla korzyści materialnych 15 listopada 1921 zrzekł się mandatu poselskiego i w tym samym miesiącu ustąpił z władz partyjnych i wycofał się z życia publicznego.

W 1938 doznał wylewu krwi, po którym nie odzyskał w pełni władz umysłowych. Zmarł 10 listopada 1941 w Mikluszowicach i został pochowany w rodzinnym grobowcu na miejscowym cmentarzu.

Rodzina

Rodzicami Franciszka Bardla byli Agata Niedział i Adam Bardel, który był rolnikiem i działaczem politycznym w Galicji. W 1893 Franciszek Bardel poślubił Magdalenę Cichą, z którą miał dwóch synów:

• Euzebiusza Waleriana Macieja (ur. 1895) – doktora praw, żołnierza Legionów Polskich, uczestnika kampanii wrześniowej, który po wojnie udał się na emigrację do Londynu,
• Jana – który został wywieziony przez Niemców do Bawarii, gdzie zginął.

Publikacje

• Miasto Podgórze, jego powstanie i pierwszych 50 lat istnienia, Kraków 1901
• Cechy piekarzy krakowskich w czasach Rzeczypospolitej Polskiej, Kraków 1901
• Dziesięć lat sokolstwa w Podgórzu, Podgórze, około 1902
• O ustawie gminnej dla wsi w Polsce, Kraków, 1924

Bibliografia

• Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej z 1994
• M. Smogorzewska, Posłowie i senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej 1919–1939. Słownik biograficzny Tom I A-D, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1998