Franciszek Kruk-Grzybowski

polski wojskowy

Franciszek Janusz Grzybowski, ps. „Kruk Biały” (ur. 9 marca 1891 w Chrzanowie, poległ 18 lutego 1919[1] pod Kozicami) – kapitan piechoty Wojska Polskiego.

Franciszek Janusz Grzybowski
Kruk Biały
kapitan kapitan
Data i miejsce urodzenia

9 marca 1891
Chrzanów

Data i miejsce śmierci

18 lutego 1919
Kozice

Przebieg służby
Lata służby

1914–1919

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Formacja

Legiony Polskie

Jednostki

Pierwsza Kompania Kadrowa
1 Pułk Piechoty
8 Pułk Piechoty Legionów

Stanowiska

dowódca pułku

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa,
wojna polsko-ukraińska †

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari

Życiorys

edytuj

Był członkiem Polskich Drużyn Strzeleckich i Związku Strzeleckiego. 6 sierpnia 1914 wyruszył z Krakowa w składzie 2 plutonu Pierwszej Kompanii Kadrowej. W październiku tego roku mianowany podporucznikiem. Dowodził plutonem i kompanią w 1 pułku piechoty Legionów. W 1917, po kryzysie przysięgowym, wcielony został do cesarskiej i królewskiej armii, zdezerterował z frontu włoskiego. W Kongresówce działał w POW.

W listopadzie 1918 przyjęty został do Wojska Polskiego i przydzielony do 8 pułku piechoty Legionów, w którym objął dowództwo III batalionu. Pododdział, którym dowodził wziął udział w rozbrajaniu Niemców w Warszawie i zdobyciu Cytadeli. W listopadzie i grudniu III batalion pełnił służbę wartowniczą w stolicy oraz przygotowywał się do wyjazdu na front. 3 stycznia 1919 na czele batalionu wyjechał do Rawy Ruskiej. Po przybyciu do Rawy Ruskiej wszedł w skład Grupy płk. Kulińskiego. 8 stycznia zajął Żółkiew, a następnego dnia stoczył walkę pod Kulikowem, w której stracił ponad stu zabitych i rannych. 10 stycznia wkroczył do Lwowa. Tego dnia w ataku na Laszki Murowane stracił kolejnych kilkudziesięciu żołnierzy. 13 stycznia rozpoczął walki o wieś Skniłów, w trakcie których znów poległo ponad 120 żołnierzy. Od rana 16 lutego uczestniczył w walkach pod Kozicami. Po zranieniu ppłk. Zarzyckiego, objął dowództwo 8 pułku piechoty Legionów. 17 lutego poległ pod Kozicami, trafiony pociskiem w głowę. Pochowany został na Cmentarzu Obrońców Lwowa. Pośmiertnie mianowany podpułkownikiem i odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari[2].

Przypisy

edytuj
  1. Mieczysław Targowski, Zarys Historii Wojennej ... s. 11 podaje, że poległ 17 lutego 1919 roku. Autorzy Listy strat Wojska Polskiego ... s. 252 podają, że poległ 17-18 lutego 1919 roku. W obronie Lwowa i Kresów Wschodnich ... s. 95, stwierdzono, że poległ 18 lutego 1919 roku.
  2. Z. Wesołowski: Polish Order of the Virtuti Militari Recipients 1792-1992. 1997. [dostęp 2009-09-19].

Bibliografia

edytuj
  • Panteon Polski nr 23, luty 1926, s. 15
  • CMENTARZ OBROŃCÓW LWOWA Stanisław Nicieja wydawnictwo Ossolineum, Wrocław 1990
  • Mieczysław Targowski, Zarys Historii Wojennej 8 Pułk Piechoty Legionów, Wojskowe Biuro Historyczne, Warszawa 1928
  • Lista strat Wojska Polskiego. Polegli i zmarli w wojnach 1918-1920, Wojskowe Biuro Historyczne, Warszawa 1934
  • W obronie Lwowa i Kresów Wschodnich. Polegli od 1 listopada 1918 do 30 czerwca 1919, Nakładem Straży Mogił Polskich Bohaterów, Lwów 1926
  • Opis śmierci Franciszka Grzybowskiego w broszurze: 8 P.P. Leg.: w dwuletnią rocznicę powstania, Warszawa 1920, s. 17 [1]