Franciszek Roguszczak
Franciszek Roguszczak (ur. 11 listopada 1880 w Górze, zm. 24 listopada 1941 w Krakowie[1]) – polski działacz polityczny i społeczny, publicysta, powstaniec śląski, założyciel Narodowej Partii Robotniczej na Śląsku, poseł na Sejm I, II i III kadencji w II RP oraz poseł na Sejm Śląski II kadencji. Wicemarszałek Sejmu Śląskiego w 1930 roku.
| |
| Data i miejsce urodzenia |
11 listopada 1880 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
24 listopada 1941 |
| Poseł I kadencji Sejmu (II RP) | |
| Okres |
od 1922 |
| Przynależność polityczna | |
| Poseł II kadencji Sejmu (II RP) | |
| Okres |
od 1928 |
| Przynależność polityczna | |
| Poseł III kadencji Sejmu (II RP) | |
| Okres |
od 1930 |
| Przynależność polityczna | |
| Wicemarszałek Sejmu Śląskiego | |
| Okres |
od 1930 |
| Przynależność polityczna | |
| Poseł II kadencji Sejmu Śląskiego (II RP) | |
| Okres |
od 1930 |
| Przynależność polityczna | |
| Poseł III kadencji Sejmu Śląskiego (II RP) | |
| Okres |
od 1930 |
| Przynależność polityczna | |
Życiorys
edytujPochodził z rodziny rolniczej[1]. Skończył szkołę powszechną i Polski Uniwersytet Ludowy[2]. W młodości wyemigrował do Westfalii, gdzie pracował jako górnik i działał w polskich towarzystwach i organizacjach związkowych m.in. w Zjednoczeniu Zawodowym Polskim. Podczas I wojny światowej służył w wojsku niemieckim na froncie zachodnim i wschodnim (9 pułk ułanów). W Niemczech był radnym dzielnicy Wattenscheid w Bochum[2].
Po powrocie do Polski podjął współpracę z Polskim Komitetem Plebiscytowym. Uczestniczył w III powstaniu śląskim. Był radnym Katowic i członkiem Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”[2]. Publikował artykuły w „Wiarusie Polskim”, „Polaku” i „Głosie Porannym”[2]. Zaangażował się w tworzenie struktur Narodowego Stronnictwa Robotników i Narodowej Partii Robotniczej na Górnym Śląsku. W 1922 roku został szefem Narodowej Partii Robotniczej w okręgu katowickim. W tym samym roku dostał się do Sejmu z listy państwowej NPR. W Sejmie pracował w komisji opieki społecznej. Był zdecydowanym przeciwnikiem zamachu majowego i rządów sanacyjnych[1]. W wyborach w 1928 roku odnowił mandat poselski w okręgu wyborczym nr 40 (Cieszyn). Został prezesem klubu NPR w Sejmie. Pracował w komisji administracyjnej i w komisji przemysłowo-handlowej. W 1930 roku został ponownie posłem z tego samego okręgu. Uzyskał też mandat posła na Sejm Śląski II kadencji. W Sejmie Śląskim pełnił funkcję wicemarszałka. Nie dostał się do Sejmu Śląskiego III kadencji, po raz kolejny mandat objął po zrzeczeniu się go przez posła Jana Szulika. W 1933 roku wystąpił z Narodowej Partii Robotniczej na znak protestu przeciwko zbyt ugodowej polityce względem władz sanacyjnych. Następnie wycofał się z aktywnej działalności politycznej, choć jeszcze w 1937 roku został członkiem Stronnictwa Pracy[1].
W styczniu 1941 roku został wysiedlony przez Niemców ze Śląska do Małopolski. Przebywał w Tarnowie, żeby ostatecznie osiąść w Krakowie. Tam też zmarł 24 listopada 1941 roku. Został pochowany na Cmentarzu Podgórskim[1].
Życie prywatne
edytujBył synem Andrzeja i Marianny ze Stankiewiczów. Ożenił się z Marią z Borowiaków z którą miał dwóch synów: Józefa (dr nauk ekonomicznych, podporucznik WP zamordowany w Katyniu[3]) i Edmunda oraz córkę Reginą[1].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f Parlamentarzyści - Franciszek Roguszczak [online], bs.sejm.gov.pl [dostęp 2024-05-24].
- ↑ a b c d Karol Rzepecki, Tadeusz Rzepecki, Sejm i Senat 1928-1933: podręcznik zawierający wyniki wyborów w województwach, okręgach i powiatach, podobizny posłów sejmowych i senatorów, statystyki i mapy poglądowe, Poznań 1928, s. 86 (pol.).
- ↑ https://katyn.ipn.gov.pl/kat/ludzie/ofiary/baza-wyszukiwarka/r25636932501396,ROGUSZCZAK.html - lista ofiar Zbrodni Katyńskiej
Bibliografia
edytuj- Henryk Rechowicz, Sejm Śląski 1922–39, Katowice 1971