Frysztak – dawna gromada, czyli najmniejsza jednostka podziału terytorialnego Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w latach 1954–1972.

Frysztak
gromada
1954–1973
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

rzeszowskie

Powiat

1954: krośnieński
1954–72: strzyżowski

Data powstania

5 października 1954

Data likwidacji

1 stycznia 1973

Siedziba

Frysztak

Szczegółowy podział administracyjny (1954)
Liczba sołectw

7

Liczba reprezentantów
Liczba członków GRN (1954)

27

brak współrzędnych

Gromady, z gromadzkimi radami narodowymi (GRN) jako organami władzy najniższego stopnia na wsi, funkcjonowały od reformy reorganizującej administrację wiejską przeprowadzonej jesienią 1954[1] do momentu ich zniesienia z dniem 1 stycznia 1973[2], tym samym wypierając organizację gminną w latach 1954-1972[3][4].

Gromadę Frysztak z siedzibą GRN we Frysztaku utworzono – jako jedną z 8759 gromad na obszarze Polski[3] – w powiecie krośnieńskim w woj. rzeszowskim na mocy uchwały nr 24/54 WRN w Rzeszowie z dnia 5 października 1954. W skład jednostki weszły obszary dotychczasowych gromad[5] Frysztak, Glinik Dolny, Glinik Średni, Pułanki, Twierdza, Kobyle i Widacz ze zniesionej gminy Frysztak w tymże powiecie[6].

13 listopada 1954[7] gromada weszła w skład nowo utworzonego[8] powiatu strzyżowskiego[9], gdzie ustalono dla niej 27 członków gromadzkiej rady narodowej[10].

31 grudnia 1961 do gromady Frysztak włączono obszar zniesionej gromady Lubla w tymże powiecie; z gromady Frysztak wyłączono natomiast wieś Glinik Średni, włączając ją do znoszonej gromady Gogołów tamże[11].

Gromada przetrwała do końca 1972 roku, czyli do kolejnej reformy gminnej[12]. 1 stycznia 1973 – tym razem w powiecie strzyżowskim – reaktywowano gminę Frysztak[13].

Przypisy

edytuj
  1. Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
  2. Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
  3. a b Podział administracyjny Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Warszawa: Urząd Rady Ministrów – Biuro do spraw Prezydiów Rad Narodowych, 1956.
  4. Mała Encyklopedia Powszechna PWN. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1959.
  5. Gromady istniały także po II wojnie światowej jako jednostka pomocnicza gmin.
  6. Uchwała Nr 24/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 5 października 1954 r. w sprawie podziału na nowe gromady powiatu krośnieńskiego; w ramach Zarządzenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 18 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 5 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 30 listopada 1954 r., Nr. 11, Poz. 41)
  7. Z mocą (wstecz) od 1 października 1954
  8. Właściwie reaktywowanego, ponieważ powiat strzyżowski funkcjownował wcześniej do 1932 roku (Dz.U. z 1932 r. nr 6, poz. 36)
  9. Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 245
  10. Uchwała Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Strzyżowie (punkt 18) z dnia 4 października 1954 r. w sprawie ustalenia liczby członków gromadzkich rad narodowych (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 9 października 1954 r., Nr. 9, Poz. 34)
  11. Uchwała Nr 20/61 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 14 września 1961 r. w sprawie zmian w podziale administracyjnym województwa rzeszowskiego; w ramach Obwieszczenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 25 listopada 1961 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu tejże uchwały (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 29 listopada 1961 r., Nr. 11, Poz. 55)
  12. Wykaz miast, osiedli i gromad: stan z dn. 1 I 1971 r., Cz. 1. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny – Biuro Spisów, 1971.
  13. Uchwała Nr XVIII/56/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 4 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie rzeszowskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 5 grudnia 1972 r., Nr 16, Poz. 196)