Georg Klein (biolog)

Georg Klein (ur. 28 lipca 1925 w Budapeszcie[1], zm. 10 grudnia 2016[2]) – szwedzko-węgierski naukowiec i pisarz pochodzenia żydowskiego, profesor Instytutu Karolinska.

George, György Klein
Ilustracja
Georg Klein (2012)
Data i miejsce urodzenia

28 lipca 1925
Budapeszt

Data śmierci

10 grudnia 2016

Profesor
Specjalność: mikrobiologia, genetyka, onkologia
Pracownik naukowy
Instytucja

Karolinska Institutet

Eva Klein i Georg Klein (1979)

Życiorys edytuj

Podczas II wojny światowej zdołał wydostać się z transportu do niemieckiego obozu pracy[3]. Po wojnie rozpoczął studia medyczne, najpierw w Szeged, a następnie w Budapeszcie[4][3]. Pod koniec lat 40. wyjechał do Szwecji, gdzie dołączył do laboratorium Torbjörna Casperssona w Instytucie Karolinska[3]. Tam uzyskał doktorat w 1951[1][3]. Przez kilka miesięcy przebywał w Fox Chase Cancer Institute w Filadelfii[4]. W 1957 objął katedrę biologii nowotworowej w Instytucie Karolinska[3]. Wraz z żoną, Evą Klein, był związany z Instytutem Karolinska do końca kariery naukowej[4].

Osiągnięcia naukowe edytuj

Wraz z żoną Evą Klein opisał występowanie genów supresorowych, współodpowiedzialnych za stabilność genetyczną komórki[3]. Kleinowie zauważyli m.in., że określone komórki nowotworowe mogą powodować konkretne reakcje immunologiczne organizmu, który rozpoznaje je na podstawie antygenów[4][2]. Ustalił, w jaki sposób układ odpornościowy rozpoznaje i zwalcza komórki nowotworowe nowotworów pochodzenia wirusowego[4][3]. Prowadził wieloletnie badania nad chłoniakiem Burkitta i wirusem Epsteina-Barr[4]. Wraz z Torbjornem Casperssonem, Lore Zech i innymi naukowcami z Karolinska przyczynił się do wykrycia związku między konkretną translokacją chromosomu a występowaniem chłoniaka Burkitta[4]. W 1975 wraz z Rolfem Kiesslingiem i Hansem Wigzellem odkrył i opisał działanie komórek NK, potrafiących eliminować chore komórki[3][2].

Wydał ponad 1300 artykułów naukowych[1]. Publikował również eseje, prace z dziedziny humanistyki oraz popularnonaukowe[3].

Wyróżnienia naukowe edytuj

Był członkiem Królewskiej Szwedzkiej Akademii Nauk oraz American Philosophical Society[4]. Otrzymał doktoraty honorowe sześciu uczelni: Uniwersytetu w Chicago, Uniwersytetu w Debreczynie, Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie, Uniwersytetu w Tel-Awiwie, Uniwersytetu Nebraska i Uniwersytetu w Osace[1]. W latach 1957–1993 był członkiem Komitetu Noblowskiego Instytutu Karolinska[1]. Otrzymał kilkadziesiąt nagród naukowych i literackich: Nagrodę Harveya, Nagrodę Doblouga, Nagrodę Sloana i inne[1]. Jego ostatnia książka-esej pt. Resistance została wyróżniona literacką nagrodą Gerarda Bonniera[2].

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f Georg Klein. Curriculum Vitea [online], Academia Europaea [zarchiwizowane z adresu 2022-07-09].
  2. a b c d Pramod K. Srivastava, George Klein (1925–2016) A Prescient, Luminous Voice, „Cancer Immunology Research”, 5 (4), 2017, s. 272–273, DOI10.1158/2326-6066.CIR-17-0105.
  3. a b c d e f g h i Ingemar Ernberg, Klas Kärre, Hans Wigzell, George Klein (1925–2016). A pioneering cancer biologist and Renaissance man, „Nature”, 542, 2017, s. 296.
  4. a b c d e f g h Klaus Rajewsky, George Klein: 1925–2016, „Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America”, 114 (13), 2017, s. 3275–3277, JSTOR26480312.