Geranoaetus

	Geranoaetus
	Kaup, 1844
	; Przedstawiciel rodzaju – aguja białosterna (G. albicaudatus)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	szponiaste
Rodzina	jastrzębiowate
Podrodzina	jastrzębie
Plemię	Accipitrini
Rodzaj	Geranoaetus
	Typ nomenklatoryczny
	Falco aguja Temminck, 1824 (= Spizaetus melanoleucus Vieillot, 1819)
Synonimy
	Tachytriorchis Kaup, 1844; Heteroaetus Kaup, 1845; Heteraetus Kaup, 1850;
	Tachytriorchis Kaup, 1844; Heteroaetus Kaup, 1845; Heteraetus Kaup, 1850;
Gatunki
	G. albicaudatus; G. polyosoma; G. melanoleucus;
	G. albicaudatus; G. polyosoma; G. melanoleucus;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Geranoaetus – rodzaj ptaków z podrodziny jastrzębi (Accipitrinae) w rodzinie jastrzębiowatych (Accipitridae).

Zasięg występowania edytuj

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Ameryce (Stany Zjednoczone, Meksyk, Belize, Gwatemala, Honduras, Nikaragua, Kostaryka, Panama, Kolumbia, Trynidad i Tobago, Wenezuela, Gujana, Surinam, Gujana Francuska, Brazylia, Ekwador, Chile, Peru, Boliwia, Paragwaj, Argentyna i Urugwaj)^[6].

Morfologia edytuj

Długość ciała 44–76 cm, rozpiętość skrzydeł 113–184 cm; masa ciała 865–3200 g^[6].

Systematyka edytuj

Etymologia edytuj

Geranoaetus: gr. γερανος geranos „żuraw” (tj. szary); αετος aetos „orzeł”^[7].
Tachytriorchis: gr. ταχυς takhus „szybki”; τριορχης triorkhēs „myszołów”, od τρεις treis, τρια tria „trzy”; ορχις orkhis „jądro”^[8]. Gatunek typowy: Falco pterocles Temminck, 1821 (= Buteo albicaudatus Vieillot, 1816).
Heteroaetus (Heteraetus): gr. ἑτερος heteros „różny, inny”; αετος aetos „orzeł”^[9]. Gatunek typowy: Spizaetus melanoleucus Vieillot, 1819.

Podział systematyczny edytuj

Do rodzaju należą następujące gatunki^[10]:

Geranoaetus albicaudatus (Vieillot, 1816) – aguja białosterna – takson wyodrębniony ostatnio z Buteo^[11]^[12]^[13]^[14]^[15]
Geranoaetus polyosoma (Quoy & Gaimard, 1824) – aguja rdzawogrzbieta
Geranoaetus melanoleucus (Vieillot, 1819) – aguja wielka

Uwagi edytuj

↑ Niepoprawna późniejsza pisownia Heteroaetus Kaup, 1845.

Przypisy edytuj

↑ Geranoaetus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ Kaup 1844 ↓, s. 122.
↑ Kaup 1844 ↓, s. 123.
↑ J.J. Kaup. Ueber Falken. Mit besonderer Berücksichtigung der im Museum der Senckenbergischen naturforschenden Gesellschaft aufgestellten Arten. „Museum Senckenbergianum”. 3, s. 261, 1845. (niem.).
↑ J.J. Kaup. Coriglirte Uebersicht der Falconidae. „Archiv für Naturgeschichte”. 16 (1), s. 39, 1850.
↑ ^a ^b D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette: Hawks, Eagles, and Kites (Accipitridae), version 1.0. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. DOI: 10.2173/bow.accipi1.01. [dostęp 2020-06-06]. (ang.).
↑ The Key to Scientific Names ↓, Geranoaetus [dostęp 2022-02-02] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Tachytriorchis [dostęp 2022-02-02] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Heteroaetus [dostęp 2022-02-02] .
↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Accipitrini Vigors, 1824 (Wersja: 2021-10-27). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-12-28].
↑ M.J. Riesing, L. Kruckenhauser, A. Gamauf & E. Haring. Molecular phylogeny of the genus Buteo (Aves: Accipitridae) based on mitochondrial marker sequences. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 27 (2), s. 328–342, 2003. DOI: 10.1016/S1055-7903(02)00450-5. (ang.).
↑ F.S. Raposo do Amaral, M.J. Miller, L.F. Silveira, E. Bermingham & A. Wajntal. Polyphyly of the hawk genera Leucopternis and Buteogallus (Aves, Accipitridae): multiple habitat shifts during the Neotropical buteonine diversification. „BMC Evolution Biology”. 6, s. 10, 2006. DOI: 10.1186/1471-2148-6-10. (ang.).
↑ F.S. Raposo do Amaral, F.H. Sheldon, A. Gamauf, E. Haring, M. Riesing, L.F. Silveira & A. Wajntal. Patterns and processes of diversification in a widespread and ecologically diverse avian group, the buteonine hawks (Aves, Accipitridae). „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 53 (3), s. 703–715, 2009. DOI: 10.1016/j.ympev.2009.07.020. (ang.).
↑ A. Kocum. Phylogenie der Accipitriformes (Greifvögel) anhand verschiedener nuklearer und mitochondrialer DNA-Sequenzen. „Praca doktorska”, s. 1–250, 2007. (ang.).
↑ H.R.L. Lerner, M.C. Klaver & D.P. Mindell. Molecular Phylogenetics of the Buteonine Birds of Prey (Accipitridae). „The Auk”. 304 (2), s. 304–315, 2008. DOI: 10.1525/auk.2008.06161. (ang.).

Bibliografia edytuj

J.J. Kaup: Classification der Säugethiere und Vögel. Darmstadt: C. W. Leske, 1844, s. 1–144. (niem.).
The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).

[5] Niepoprawna późniejsza pisownia Heteroaetus Kaup, 1845.

[itis-1] Geranoaetus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[CITEREFKaup1844[https://www.biodiversitylibrary.org/page/35282204_122]-2] Kaup 1844 ↓, s. 122.

[CITEREFKaup1844[https://www.biodiversitylibrary.org/page/35282205_123]-3] Kaup 1844 ↓, s. 123.

[Kaup1845-4] J.J. Kaup. Ueber Falken. Mit besonderer Berücksichtigung der im Museum der Senckenbergischen naturforschenden Gesellschaft aufgestellten Arten. „Museum Senckenbergianum”. 3, s. 261, 1845. (niem.).

[Kaup1850-6] J.J. Kaup. Coriglirte Uebersicht der Falconidae. „Archiv für Naturgeschichte”. 16 (1), s. 39, 1850.

[Winkler&inni-7] D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette: Hawks, Eagles, and Kites (Accipitridae), version 1.0. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. DOI: 10.2173/bow.accipi1.01. [dostęp 2020-06-06]. (ang.).

[8] The Key to Scientific Names ↓, Geranoaetus [dostęp 2022-02-02] .

[9] The Key to Scientific Names ↓, Tachytriorchis [dostęp 2022-02-02] .

[10] The Key to Scientific Names ↓, Heteroaetus [dostęp 2022-02-02] .

[Mielczarek&Kuziemko-11] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Accipitrini Vigors, 1824 (Wersja: 2021-10-27). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-12-28].

[Riesing&inni-12] M.J. Riesing, L. Kruckenhauser, A. Gamauf & E. Haring. Molecular phylogeny of the genus Buteo (Aves: Accipitridae) based on mitochondrial marker sequences. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 27 (2), s. 328–342, 2003. DOI: 10.1016/S1055-7903(02)00450-5. (ang.).

[Amaral&innia-13] F.S. Raposo do Amaral, M.J. Miller, L.F. Silveira, E. Bermingham & A. Wajntal. Polyphyly of the hawk genera Leucopternis and Buteogallus (Aves, Accipitridae): multiple habitat shifts during the Neotropical buteonine diversification. „BMC Evolution Biology”. 6, s. 10, 2006. DOI: 10.1186/1471-2148-6-10. (ang.).

[Amaral&innib-14] F.S. Raposo do Amaral, F.H. Sheldon, A. Gamauf, E. Haring, M. Riesing, L.F. Silveira & A. Wajntal. Patterns and processes of diversification in a widespread and ecologically diverse avian group, the buteonine hawks (Aves, Accipitridae). „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 53 (3), s. 703–715, 2009. DOI: 10.1016/j.ympev.2009.07.020. (ang.).

[Kocum-15] A. Kocum. Phylogenie der Accipitriformes (Greifvögel) anhand verschiedener nuklearer und mitochondrialer DNA-Sequenzen. „Praca doktorska”, s. 1–250, 2007. (ang.).

[Lerner&inni-16] H.R.L. Lerner, M.C. Klaver & D.P. Mindell. Molecular Phylogenetics of the Buteonine Birds of Prey (Accipitridae). „The Auk”. 304 (2), s. 304–315, 2008. DOI: 10.1525/auk.2008.06161. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[a]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]