Globularia sarcophylla
Globularia sarcophylla Bramwell & Kunkel – gatunek rośliny z rodziny babkowatych (Plantaginaceae Juss.). Występuje endemicznie na hiszpańskiej wyspie Gran Canaria w archipelagu Wysp Kanaryjskich[5][4].
Systematyka[1][2] | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Podkrólestwo | |
Nadgromada | |
Gromada | |
Podgromada | |
Nadklasa | |
Klasa | |
Nadrząd | |
Rząd | |
Rodzina | |
Rodzaj | |
Gatunek |
Globularia sarcophylla |
Nazwa systematyczna | |
Globularia sarcophylla Bramwell & Kunkel Bol. Inst. Nac. Invest. Agron. 14(30): 40 1954[3] | |
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |
![]() |
Biologia i ekologia
edytujWystępuje na wysokości 1500–1600 m n.p.m., w środkowej części wyspy Gran Canaria. Znany jest z dziesięciu subpopulacji[a][6]. Z początku zasięg występowania gatunku szacowało się na 1 km². Jednak niedawno zostały znalezione nowe subpopulacje, więc zasięg występowania gatunku może być większy niż sądzono na początku. Mimo wszystko obszar, na którym rośnie naturalnie, jest prawdopodobnie nadal bardzo ograniczony.
Rośnie w szczelinach i małych otworach, zazwyczaj niedostępnych, na zboczach z ekspozycją na południe lub południowy wschód. Występuje wśród roślinności krzewiastej. Najczęściej towarzyszą mu takie gatunki jak: Teline microphylla, Pterocephalus dumetorum, Erysimum scoparium, Aeonium percarneum, Micromeria lanata, Echium onosmifolium, Babcockia platylepis, Bituminaria bituminosa, Asparagus plocamoides, Carlina canariensis, Tolpis lagopoda oraz Sutera canariensis.
Ochrona
edytujW Czerwonej księdze gatunków zagrożonych został zaliczony do kategorii VU – gatunków narażonych na wyginięcie. Globularia sarcophylla została sklasyfikowana w tej kategorii, ponieważ jej populacja liczy zaledwie 366 osobników. Liczebność populacji jest stabilna, ale dużym zagrożeniem są osuwiska, które mogą doprowadzić do wysokiej śmiertelności osobników tego gatunku.
W 2004 roku szacowano całkowitą wielkość populacji na 93-96 osobników. Po odkryciu nowych subpopulacji liczebność populacji wynosiła 366 okazów, a jej tendencja wydaje się stabilna.
Globularia sarcophylla znajduje się na liście gatunków priorytetowych w załączniku II dyrektywy siedliskowej oraz w załączniku I Konwencji Berneńskiej. Ma też status gatunku "En peligro de extinción" w hiszpańskim katalogu gatunków zagrożonych oraz w regionalnym katalogu gatunków chronionych na Wyspach Kanaryjskich.
Całą jego populacja znajduje się na obszarze chonionym SCI – Monumento Natural Riscos de Tirajana. Ponadto przez Kew Gardens i Ogród Botaniczny Viera y Clavijo są opracowane skuteczne programy jego uprawy i mikrorozmnażania. W tym ostatnim przechowywane są jego nasiona.
Uwagi
edytuj- ↑ Pojęcie subpopulacji (podpopulacji) jest wprowadzane w przypadkach ocen zagrożenia populacji silnie rozczłonkowanych, co wzmaga wymieranie taksonu. W przypadkach, gdy subpopulacje są małe i w znacznym stopniu izolowane, rekolonizacja opuszczonych stanowisk jest mało prawdopodobna (zob. metapopulacja oraz J. Mitka, Metodyka oszacowania stopnia zagrożenia populacji roślin i ich siedlisk).
Przypisy
edytuj- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2013-04-15] (ang.).
- ↑ Globularia sarcophylla Svent.. The Plant List. [dostęp 2014-11-25]. (ang.).
- ↑ a b R. González González , J.A. Reyes-Betancort , Globularia sarcophylla, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2014-09-25] (ang.).
- ↑ Globularia sarcophylla – Maps. Encyclopedia of Life. [dostęp 2014-11-25]. (ang.).
- ↑ Józef Mitka: Metodyka oszacowania stopnia zagrożenia populacji roślin i ich siedlisk. [w:] Roczniki Bieszczadzkie nr 18 [on-line]. 2010. s. 24–44. [dostęp 2013-12-23]. (pol.).