Goździeńczyk pomarszczony
Goździeńczyk pomarszczony (Clavulina rugosa (Bull.) J. Schröt.) – gatunek grzybów z rodziny Kolczakowatych (Hydnaceae)[1].
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
goździeńczyk pomarszczony |
| Nazwa systematyczna | |
| Clavulina rugosa (Bull.) J. Schröt. Krypt.-Fl. Schlesien (Breslau) 3.1(25–32): 442 (1888) | |
.JPG)
Systematyka i nazewnictwo
edytujPozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Clavulina, Clavulinaceae, Cantharellales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1790 r. Jean Baptiste François Bulliard nadając mu nazwę Clavaria rugosa. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1888 r. Joseph Schröter, przenosząc go do rodzaju Clavulina[1].
Synonimów naukowych ma ok. 30. Niektóre z nich[2]:
- Clavaria canaliculata Fr. 1818
- Clavaria grossa Pers. 1797
- Clavaria herveyi Peck 1893
- Clavaria macrospora Britzelm. 1887
- Clavaria rugosa Bull. 1790
- Clavaria rugosa var. alcyonaria Corner
- Clavaria rugosa var. fuliginea Fr. 1874
- Clavicorona rugosa (Bull.) Corner 1970
- Clavulina herveyi (Peck) R.H. Petersen 1967
- Clavulina rugosa var. alcyonaria Corner 1950
- Clavulina rugosa var. canaliculata (Fr.) Corner 1950
- Clavulina rugosa var. fuliginea (Fr.) Gillet 1874
- Clavulina rugosa var. macrospora (Britzelm.) Corner 1950
- Ramaria rugosa (Bull.) Gray 1821
Nazwę polską nadali Barbara Gumińska i Władysław Wojewoda w 1968 r.[3]
Morfologia
edytujWysokość 4–9 cm, grubość 0,5–1 cm. Początkowo jest pałkowaty, nieco skręcony, pomarszczony i podłużnie bruzdkowany. Zazwyczaj wyrasta gromadnie po kilka owocników stłoczonych blisko siebie. Później dzielą się one widlasto na kilka gałązek zakończonych obłymi i tępymi wierzchołkami, czasem z zębami. Kolor owocników od białawego poprzez brudnobiały, ochrowy do siwawego, czasami u młodych okazów występuje fioletowy nalot[4]. Owocniki charakteryzują się dużą zmiennością kształtów i barwy[5].
Białawy, miękki, sprężysty, kruchy. Smak i zapach słaby[4].
Jajowatokuliste lub prawie kuliste, gładkie, bezbarwne, o rozmiarach 9–14 × 7–12 μm[5].
Występowanie
edytujJest szeroko rozprzestrzeniony w Ameryce Północnej i Środkowej oraz w Europie, występuje ponadto w Japonii i na Nowej Zelandii[6]. W Polsce jest średnio pospolity[5].
Rośnie na ziemi w różnego typu lasach, zarówno na niżu, jak i w górach, zazwyczaj w małych grupach. Owocniki pojawiają się od lata do jesieni[5].
Znaczenie
edytujSaprotrof[3]. Grzyb jadalny, jednak ze względu na niewielkie rozmiary, mierny smak i rzadkość nie ma większej wartości[5]. Jadany jest np. w Meksyku[7].
.JPG)
Gatunki podobne
edytuj- goździeńczyk popielaty (Clavulina cinerea); jest bardziej (wielokrotnie) rozgałęziony i ma dymno-fioletowy kolor,
- chropiatka cuchnąca (Thelephora palmata); ma brązowe, krzaczasto rozgałęzione owocniki o białych końcach i nieprzyjemnie pachnie[4].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2020-11-21] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2013-11-12] (ang.).
- ↑ a b Władysław Wojewoda, Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1
- ↑ a b c Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.
- ↑ a b c d e Barbara Gumińska, Władysław Wojewoda: Grzyby i ich oznaczanie. Warszawa: PWRiL, 1985. ISBN 83-09-00714-0.
- ↑ Discover Life Maps [online] [dostęp 2014-09-01].
- ↑ Eric Boa: Wild edible fungi: A global overview of their use and importance to people. FAO, 2004, seria: Non-wood Forest Products 17. ISBN 92-5-105157-7.