Grzęzawisko

powieść amerykańskiego pisarza Uptona Sinclaira

Grzęzawisko (ang. The Jungle) – powieść amerykańskiego pisarza Uptona Sinclaira[1][2], opublikowana w 1906[3]. Autor wydał ją własnym sumptem, ponieważ oficjalni wydawcy obawiali się drukować tak kontrowersyjny utwór[3].

Okładka amerykańskiego wydania "Grzęzawiska" Uptona Sinclaira

Charakterystyka

edytuj

Utwór zalicza się do nurtu naturalizmu[4], a w szczególności do demaskatorskiego wobec wczesnego kapitalizmu prądu zwanego muckracking. Dzieło w dokumentalny sposób przedstawia nędzę panującą wśród robotników wielkich zakładów mięsnych w Chicago. Bohaterem jest litewski emigrant Jurgis Rudkus, który przybywa do Stanów Zjednoczonych w nadziei na poprawę swojego bytu. Rzeczywistość okazuje się jednak bardzo odległa od wymarzonego ideału.

Powieść Sinclaira, zdaniem autorów Historii literatury Stanów Zjednoczonych w zarysie, jest jedynym wartościowym artystycznie dziełem pisarzy muckrackerów[5].

Oddziaływanie

edytuj

Powieść była dziełem wpływowym. Jej oddziaływanie nie ograniczało się do sfery artystycznej, ale promieniowało na stosunki społeczne, a nawet na ustawodawstwo. Rezultatem publikacji książki było wprowadzenie ostrzejszych form sanitarnych w zakładach przetwórstwa mięsa[3][4].

Przekłady

edytuj

Pierwszy polski przekład powieści The Jungle, pod tytułem Bagno ukazał się w Chicago w 1908. Tłumaczem był S.M.S. Drugi przekład, pod tytułem "Grzęzawisko" pióra Andrzeja Niemojewskiego wydany został w 1907( Warszawa, Nakładem Wincentego Raabego, Skład Główny w Księgarni Powszechnej). Z uwagi na antykapitalistyczny wydźwięk powieść Sinclaira mogła być opublikowana w Polsce w czasach stalinowskich, gdy literatura amerykańska była na indeksie ksiąg zakazanych.

Przypisy

edytuj
  1. Upton Sinclair, Author, Journalist, Activist (1878–1968). biography.com. [dostęp 2017-04-24]. (ang.).
  2. Anthony Arthur: Upton Sinclair. nytimes.com. [dostęp 2017-04-24]. (ang.).
  3. a b c The Jungle, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2017-04-24] (ang.).
  4. a b Upton Sinclair, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2017-04-24] (ang.).
  5. Andrzej Kopcewicz, Marta Sienicka: Historia literatury Stanów Zjednoczonych w zarysie. Wiek XX. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1982, s. 216. ISBN 83-01-03246-4.

Bibliografia

edytuj
  • Upton Sinclair: The Jungle. ia801503.us.archive.org, 1936. [dostęp 2017-04-24]. (ang.).

Linki zewnętrzne

edytuj
  • Upton Sinclair: The Jungle. gutenberg.org. [dostęp 2017-04-24]. (ang.).