Ryżak (owady)

(Przekierowano z Gyrohypnus)

Ryżak[1] (Gyrohypnus) – rodzaj chrząszczy z rodziny kusakowatych i podrodziny kusaków.

Ryżak
Gyrohypnus
Leach, 1819
Ilustracja
Gyrohypnus fracticornis
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

chrząszcze

Podrząd

chrząszcze wielożerne

Rodzina

kusakowate

Podrodzina

kusaki

Plemię

wydłużaki

Rodzaj

Gyrohypnus

Typ nomenklatoryczny

Staphylinus fracticornis O. Müller

Synonimy
  • Hyponygrus Tottenham, 1940
  • Xenoxantholinus Coiffait, 1972
Ryżak mrówkożer

Rodzaj ten został wprowadzony w 1819 roku przez Williama Elforda Leacha[2].

Chrząszcze o silnie wydłużonym ciele. Głowa ma słabo widoczne, płytkie, silnie zbieżne ku tyłowi zewnętrzne bruzdy czołowe oraz spłaszczone, słabo zaokrąglone, bardzo silnie i szorstko punktowane z podłużną, gładką linią skronie. Dłuższe od głowy czułki mają nasadowy człon maczugowaty, a człony od czwartego wzwyż niespłaszczone. Głaszczki szczękowe mają dobrze wykształcony człon końcowy. Przedplecze ma boczny brzeg w przedniej połowie długości zagięty w dół i daleko przed przednimi biodrami połączony z dolną krawędzią epipleury przedtułowia. Samiec ma gruszkowaty aparat kopulacyjny z dużymi, po stronie wewnętrznej delikatnie owłosionymi paramerami[3].

Przedstawiciele rodzaju występują w krainach: palearktycznej, nearktycznej, neotropikalnej i australijskiej[2]. Zasiedlają rozkładające się szczątki organiczne, np. pryzmy kompostowe i odchody, gdzie polują na małe bezkręgowce, szczególnie larwy muchówek[3]. W Polsce stwierdzono 4 gatunki[4] (zobacz też: kusakowate Polski).

Należy tu 15 opisanych gatunków[2]:

Przypisy

edytuj
  1. Andrzej Szujecki: Kusakowate (Staphylinidae) lasów Polski. Aspekt różnorodności i monitoringu zooindykacyjnego. Warszawa: Lasy Państwowe, 2017. ISBN 978-83-65659-00-2.
  2. a b c Lee H. Herman. Catalog of the Stapylinidae (Iscecta:Coleoptera). 1758 to the End of Second Millenium. VI Staphylinine Group (Part 3). Staphylininae: Staphylinini (Quediina, Staphylinina, Tanygnathinina, Xanthopygina), Xantholinini. Staphylinidae incertae sedis. Fossils, Protactinae†. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 265, s. 3021–3840, 2001. 
  3. a b Andrzej Szujecki: Klucze do oznaczania owadów Polski cz. XIX Chrząszcze - Coleoptera z. 24 d Kusakowate - Staphylinidae: Wydłużaki - Xantholininae. Warszawa: PWN, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1976.
  4. A. Melke: Gyrohypnus. [w:] Biodiversity Map [on-line]. [dostęp 2018-09-22].