Hala sterowcowa w Poznaniu
Hala sterowcowa w Poznaniu (niem. Zeppelin Halle) – hala sterowców zlokalizowana dawniej na terenie obecnych Winograd (wtedy Winiar) w osi Alei Solidarności, na południe od Osiedla Zwycięstwa. Po II wojnie światowej zachowały się jedynie fragmenty fundamentów.
 Hala sterowcowa i balon obserwacyjny widziane z lotu ptaka (1919) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres | |
| Typ budynku |
hala sterowcowa |
| Wysokość całkowita |
28 m[1] |
| Ukończenie budowy |
1913[1] |
| Zniszczono |
1945 |
| Pierwszy właściciel | |
| Kolejni właściciele | |
Położenie na mapie Poznania  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
 52°26′08,46″N 16°55′35,49″E/52,435683 16,926525
| |
Historia edytuj
Halę zbudowano w 1913 roku (firma Arthur Mueller) z przeznaczeniem dla mierzącego 140 metrów długości sterowca Zeppelin Z4, stąd polska potoczna nazwa Cepelinhala. Obiekt miał długość 170 metrów, wysokość 28 metrów i szerokość 36 metrów[1]. Stacjonowały tu także: niemiecki LZ 16 (ZIV) oraz (krótko) polski sterowiec Lech.
Hala została zdobyta 6 stycznia 1919 roku przez powstańców wielkopolskich, a zdeponowany tu sprzęt istotnie przysłużył się do powstania polskiego lotnictwa wojskowego (oprócz samolotów zdobytych na Ławicy). 5 maja 1919 roku, w oparciu o zdobyczny materiał, zorganizowano 1. Polową Kompanię Aeronautyczną pod dowództwem porucznika Sławomira Bilka. Powstała w Poznaniu Oficerska Szkoła Aeronautyczna za zgodą prawomocnej jeszcze w tym czasie Naczelnej Rady Ludowej. Szkolenia prowadzono według instrukcji francuskich, ale na sprzęcie niemieckim (halę zwiedzał między innymi Charles de Gaulle). Pierwszy balon obserwacyjny Parseval-Sigsfeld wystartował tutaj 23 lipca 1919 roku. W końcu 1919 roku do Polski przybyły balony francuskie i amerykańskie, a wcześniej Dowództwo Wojsk Aeronautycznych przeniesiono do Warszawy, gdzie zostało ostatecznie rozformowane. Z czasem opróżniona hala miała przejść na potrzeby przemysłu filmowego, do czego nie doszło (Władysław Dzwonkowski pragnął wzorować się na niemieckiej wytwórni Tobis Klang Film funkcjonującej w hali sterowców[2]). Lądowisko przy hali, czyli Łąka Zeppelinów (Zeppelinwiese) było areną silnych starć pancernych podczas bitwy o Poznań w końcu II wojny światowej. Jedyny niemiecki czołg Tygrys walczący w Poznaniu zniszczył tutaj kilkanaście wozów bojowych Armii Czerwonej. Po wojnie drewniane elementy zbombardowanej przez Sowietów hali rozebrała okoliczna ludność[3].
Pozostałości edytuj
- fragmenty betonowych fundamentów na pasie zieleni rozdzielającym Aleje Solidarności (przy przejściu dla pieszych na południe od Osiedla Zwycięstwa),
- cumy (betonowe bloki i obręcze) w Parku Czarneckiego[3].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Zbigniew Kopeć, Poznań między wojnami. Opowieść o życiu miasta 1918-1939, Łódź: Księży Młyn, 2013, s. 55, ISBN 978-83-7729-030-9, OCLC 891282668.
- ↑ Ewa Burchard, Katarzyna Stelmachowska: Winiary jakie pamiętamy... Dawny Poznań i jego mieszkańcy w fotografiach i wspomnieniach, Wagros, Poznań, 2014, s. 39, ISBN 978-83-63685-34-8.
- ↑ a b Poznańska Wiki
Linki zewnętrzne edytuj
- film o hali - dostęp 9.4.2014
- Głos Wielkopolski - dostęp 9.4.2014