Hemicyclaspis – rodzaj bezżuchwowców z gromady kostnopancernych. Zaliczany do rodziny Ateleaspidae[1]. Występował w sylurze i dewonie (dolny ludlow-downton) na obszarze dzisiejszej Europy (Wielka Brytania, Norwegia) i Ameryki Północnej (Kanada, wyspa Somerset)[2]. Zwierzę miało masywny pancerz głowowy, z parą wycięć po bokach i jednym wycięciem na szczycie, określanymi jako pola czuciowe. Na szczycie głowy znajdywały się oczy, otwór nosowo-przysadkowy i otwór ciemieniowy. Płetwa ogonowa epicerkalna[3].

Hemicyclaspis
Lankester, 1869
Ilustracja
Skamieniałość Hemicyclaspis murchisoni
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Podkrólestwo

tkankowce właściwe

Nadtyp

wtórouste

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Nadgromada

bezżuchwowce

Gromada

kostnopancerne

Rodzina

Ateleaspidae

Rodzaj

Hemicyclaspis

Gatunki:

  • Hemicyclaspis murchisoni (Egerton, 1857) syn. Cephalaspis murchisoni Egerton, 1857
Holotyp (BMNH P6023) znaleziono w czerwonym piaskowcu w Ledbury, przechowywany jest w Herefordshire Museum[4]. Dobrze zachowane skamieniałości z Ledbury (12 okazów w jednym bloku, NHM P6023) pozwoliły Stensiö na dokładne rekonstrukcje wyglądu tych zwierząt[5]
  • Hemicyclaspis kiaeri Heintz, 1939
Gatunek opisany z formacji Holmestrand (Jeløy koło Moss w Norwegii), datowanej na przydol[6][7]
  • Hemicyclaspis lightbodii (Lankester, 1870) syn. Cephalaspis lightbodii Lankester 1870
Opisany na podstawie okazu znalezionego w Tilestones koło Ludlow[8]

Przypisy

edytuj
  1. Denison RH. Evolution and classification of the Osteostraci. Fieldiana 11, 1951
  2. JNCC - Adviser to Government on Nature Conservation [online], jncc.defra.gov.uk [dostęp 2020-09-27] (ang.).
  3. Michał Ginter, Piotr Szrek, Małgorzata Bieńkowska-Wasiluk, Ryby kopalne, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2012, s. 58-60, ISBN 978-83-235-0973-8, OCLC 823769698.
  4. Museums Collection Item Detail - Herefordshire Council. [dostęp 2013-02-18].
  5. JNCC - Adviser to Government on Nature Conservation [online], jncc.defra.gov.uk [dostęp 2020-09-27] (ang.).
  6. The Caledonides of the Oslo Region, Norway – stratigraphy and structural elements
  7. Heintz A. Additional remarks about Hemicyclaspis from Jeløya, southern Norway. Norsk Geologisk Tidsskrift 54, ss. 375-384, 1974
  8. The Victoria history of the county of Hereford (1908)